Onlarınki siyasi, bizimki ticari
Suudilerin Gül’e ilgisi siyasi, bizimki ekonomik
Suudi Arabistan Kralı Abdullah’ın davetiyle Riyad’ı ziyaret etmekte olan Cumhurbaşkanı Sayın Gül’e büyük ilgi gösteriliyor
Kral Abdullah, Cumhurbaşkanı Sayın Gül’ü uçağın merdivenlerinde karşıladı. Akşam sarayında yemeğe davet etti. Cumhurbaşkanı ile Suudi Arabistan’a giden köşe yazarları da bu davete katıldı. Yemek boyunca, Kral’ın Cumhurbaşkanı’na gösterdiği yakınlık ilgimizi çekti. Yemeğin bitmesine rağmen Kral’ın Cumhurbaşkanı ile sohbeti uzadıkça uzadı, zor bitti.
Bu ilgide mutlaka Kral Abdullah ile Sayın Gül’ün kişisel ilişkilerinin payı büyüktür ama, şu bir gerçek ki, Türkiye Cumhuriyeti, şimdilerde Suudi Arabistan için siyasi bakımdan önemi artan bir ülke konumunda. Eski günlerdeki gevşek ilişkiler, siyaset rüzgârının etkisinde sıkılaşmış durumda.
Türkiye Cumhuriyeti’nin Ortadoğu politikasında aktif oyuncu olarak sivrilmesinin Arap ülkelerinin çoğunda bu arada Suudi Arabistan’da Türkiye Cumhuriyeti’ne ilgiyi artırdığı görülüyor.
Son günlerde Gazze’de yaşanan olaylar, İsrail’in yarattığı sorunlar, ABD’nin Irak’tan çekilme kararı, Irak’ta yapılan seçimler ile yönetimin Iraklılara devri aşamasına gelinmesi, Afganistan’daki çatışmalar, Kafkasya’daki güven bunalımı, ABD’de yeni Başkan’ın Ortadoğu politikası konusundaki belirsizlik kafaları karıştırıyor ama, Suudi Arabistan’ın bir başka “özel sorunu” var.
Suudi Arabistan Krallığı, İran’ın bölgede büyüyen etkisinden rahatsız.
Bu konuda Türkiye Cumhuriyeti’nin desteği Suudi Arabistan Krallığı için büyük önem taşır hale gelmiş.
Hedef, ticareti geliştirmek
Açık anlatımıyla, Suudi Arabistan’ın Türkiye’ye ilgisinin artması siyasi gelişmelerin olumsuz etkisine dayanıyor. Türkiye’nin beklentisi ise Suudi Arabistan ile ticari ilişkileri geliştirmek. Dün sabah Cumhurbaşkanı, Misafir Sarayı’nda, seyahate katılan gazetecilerle sohbet etti.
“Ülkeler arası sulh ve güven olursa ekonomik işbirliği gelişir. Bu ise her ülkeye refahı getirir. Suudi Arabistan’ın dini ve parasal zenginliği var. Türkiye ise bölgenin giderek siyasi gücü saygınlığı artan bir ülkesi. Müteşebbisi var. Üretim gücü var. Türk müteşebbisi artık ölçek ekonomisine ve teknolojiye ağırlık vererek bu pazarlara daha fazla önem vermek zorundadır” diyor.
Suudi Arabistan hükümeti önümüzdeki 20 yılda altyapı yatırımları ağırlıklı olmak üzere toplam 620 milyar dolarlık bir yatırım programı açıkladı. Sadece 2008-2010 döneminde 214 milyar dolarlık altyapı yatırımı yapacak.
Türk firmaları bu yatırım pastasından çok az pay alabiliyor. Müteahhitlik firmalarının yürüttükleri projelerin toplamı 4 milyar dolar dolayında. Türklerin imalat sektöründeki ciddi yatırımları ise Ülker’in Cidde’deki bir fabrikasından ibaret. Nurol-FNSS grubu ise M1 13 zırhlı araçların modernizasyonunu yapıyor.
Türk ve Suudi işadamlarını çatısı altında toplayan İş Konseyi, 2003 yılından bu yana faaliyetini sürdürüyor.
İşler artarsa para da artar
İş Konseyi’ne üye 200’ü aşkın Türk işadamı, Suudi işadamlarıyla temaslarda bulunmak için Cumhurbaşkanı’nın gezisini fırsat bilerek Suudi Arabistan’a geldi.
Cumhurbaşkanı salı günü bu işadamlarıyla bir toplantı yaptı. Görüşlerini dinledi. Tavsiyelerde bulundu. Cumhurbaşkanı, Türk işadamlarının Suudi Arabistan’da daha çok “taşeronluğa dayalı” müteahhitlik hizmetlerinden, teknoloji ağırlıklı üretim alanına geçmesinin zorunluluğunu dile getiriyor. Bu yapıldığında Türkiye’nin Suudi Arabistan’da iş imkânlarının hızla gelişeceğini belirtiyor.
Çarşamba günü Cumhurbaşkanı, Türk ve Riyad’daki Suudi işadamlarının yemeğine katıldı. Yaptığı konuşmada sanayi ve ticaret alanında işbirliğinin geliştirilmesi konusunda tavsiyelerde bulundu. Moral verdi.
Bu yazıyı okuyanların önemli bölümünün, “Bırak bunları... Paradan ne haber... Cumhurbaşkanı kaç dolar buldu?” dediklerini duyar gibi oluyorum. Özellikle belirteyim. Cumhurbaşkanı Suudi Arabistan’a para bulmaya gelmedi. Programında para aramak yok. Zaten para aramak ve bulmak da Cumhurbaşkanı’nın işi değil. Eğer ticari ilişkiler gelişir, Türk işadamları Suudi Arabistan’da daha çok iş yapar, Suudi Arabistan’a daha çok mal satarlarsa para da kendiliğinden gelir.
Gül’ün oğlu da katıldı
Cumhurbaşkanı Gül’ün Suudi Arabistan gezisi, iki ayrı heyetten oluştu. Resmi heyette Gül’e eşlik eden bakanların yanı sıra bazı bürokratlar ile danışmanlar yer aldı. Geziye TOBB Başkanı Rifat Hisarcıklıoğlu’nun başkanlığında 80 dolayında işadamı da katıldı. İşadamları, yol ile konaklama masraflarını kendileri ödedi. Cumhurbaşkanı Gül’ün oğlu Mehmet Emre Gül’ün geziye aile üyesi olarak katıldığı, işadamı listesinde yer almadığı belirtildi. Cumhurbaşkanı Gül’ün, oğlunun masraflarını kendi cebinden ödediği belirtildi. Mehmet Emre Gül, Türk ve Suudi işadamlarıyla öğle yemeği yedi
