Patron, çalışana sponsor olacak

İşverenlerin, çalışanlarının bireysel emeklilik planlarına katkı payı ödemesini sağlayacak vesting (hak ediş) uygulaması başlıyor.

Temmuzdan itibaren işverenler, çalışanlarının emeklilik planlarına katkı sağlarken, "5 yıla kadar işten ayrılmama" şartı koyabilecek.

BİREYSEL Emeklilik Sistemi'nde (BES), kurum katkılı bireysel emeklilik planlarının önünü açacak vesting (hakediş) uygulaması başlıyor. Bugüne kadar "bağlayıcılığı" olmadığı için çalışanlarının bireysel emeklilik planlarına katkıda bulunmaya pek yanaşmayan şirket, vesting uygulamasıyla birlikte "belli kuralları" koyarak, çalışanı adına para yatıracak.

TEMMUZDA BAŞLAYACAK

Türkiye'de 4.5 yıl önce uygulamaya giren bireysel emekliliğin, işverenlerin katkılarıyla daha da hızlı gelişeceğini öngören şirketler, temmuz ayına kadar hazırlıklarını yaparak uygulamaya başlayacak. Bu aşamadan sonra, işverenler "belli kurallar" koyarak, çalışanlarının bireysel emeklilik planlarına katkı sağlayabilecek. Bu kurallara sadık kalan çalışanlar da, işverenin ödediği paydan da yararlanacak. Bugüne kadar çalışanlarını sağlık sigortası, prim gibi ücret dışındaki yan menfaatlerle şirkete bağlayamaya çalışan işverenler, bireysel emekliliği de gündemine alacak.

İŞVERENİN ADI SPONSOR

Hazine Müsteşarlığı tarafından hazırlanan ve Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren yönetmelikle "sponsor" olarak anılan işverenin, çalışanların emeklilik planlarına hangi şartlarla destek sağlayacağı konusu açıklığa kavuştu. Bu düzenlemeye göre, grup emeklilik sözleşmesine göre çalışanlarının adına ve hesabına katkı payı ödeyecek olan işveren, bunun için bazı şartlar öne sürebilecek.

SÜRE 5 YILI AŞAMAYACAK

Bu şartlardan en önemlisi, belli bir süre işten ayrılmama olacak. Düzenlemeye göre, sponsor kuruluş 5 yıla kadar hak ediş süresi koyabilecek. Ancak katılımcının, işverenin ödediği katkı payları ve bunların getirilerinin tamamına hak kazanma süresi 5 yılı aşamayacak. İşveren grup emeklilik sözleşmesinde birikimlerin tamamına hak kazanılması için 5 yıl süre öngörülmesi durumunda, katılımcı her yıl bir yıllık sürede bireysel emeklilik hesabındaki birikimin yüzde 20'sine hak kazanacak. Bu süre 4 yıl olarak öngörülürse, her bir yıl için çalışan birikimin yüzde 25'ine hak kazanacak.

HAK EDİŞTEN SONRA HESABA

Ancak 3 yıl ve daha az kazanma süresinin öngörüldüğü durumlarda bu sınırlamalar uygulanmayacak. Emeklilik sözleşkesinde belirtilen hak kazanma süresi tamamlandıktan sonra, işveren grup emeklilik sözleşmesini kapsamındaki hesabında bulunan birikimler katılımcının hesabında kalacak. Katılımcının sistemden ayrılmak istemesi halinde bu birikimler yasal kesintiler yapılarak kendisine ödenecek.

Ödeyeceği miktarı işveren belirleyecek

BES'te asgari katkı payı, aylık brüt asgari ücretin yüzde 5'inden az olamıyor. Bu da şu anda 30 YTL civarında. Ancak pek çok BES şirketi, asgari katılım payını bu tutarın üzerinde uyguluyor. Yönetmeliğe göre işverenin, grup emeklilik sözleşmesine ödeyeceği katkı paylarında ise böyle sınırlama yok. Yani işverene, çalışanının kıdem süresine, pozisyonuna göre farklı farklı düzenlemeler yapabileceği bir esneklik tanınıyor. Buna göre işveren isterse çalışanın ödediği tutarın yarısı kadar, isterse belli bir yüzdesi oranında katkıda bulunacak. Katılımcının biriken parayı hak etmediği bir işten ayrılma durumunda ise, işveren yine isterse bu tutarı katkı payı olarak diğer katılımcılara dağıtabilecek.

Vesting (hak ediş) ne demek

VESTİNG yani "hak ediş süresi" uygulaması, kurum katkılı bireysel emeklilik sistemine dahil olan çalışanların, işverenleri tarafından kendileri adına ödenen katkı paylarını, belirli bir süre o şirkette çalıştıktan sonra hak etmeleri anlamına geliyor.