Peşinatı hazırlayın!..

Bakan Şener: "Hayat boyu kiracı olacağım" diye üzülmeyin. İpotekli evsahibi olma sistemi yolda.
Başbakan Yardımcısı Şener’den mortgage (ipotekle evsahibi olma sistemi) müjdesi: Kimse hayat boyu evsahibi olamayacağım diye düşünüp üzülmesin. Mortgage’a hazır olun.

Şener sistemi şöyle özetledi: Evi beğeneceksiniz. Evin bedelinin dörtte birini peşin ödeyeceksiniz. Geri kalanı için 15-20 yıl vadeli kredi alacaksınız. Aylık taksitleri kira gibi ödeyip evsahibi olacaksınız.

120 milyarlık eve 520 milyon ’kira’

Sistem şu an geçerli olsa İstanbul’da şehir merkezinde 120 milyar liralık bir ev için:
30 milyar lira peşin ödenir
90 milyar lira *30 yıla bölünür
520 milyon lira aylık taksit ödenir

*Banka ya da mortgage şirketinden alınan kredinin kaç yıla yayılacağı yapılan anlaşmaya göre değişir.

Vergisiz ev sahibi olmaya hazırlanın

Mortgage sisteminin Türkiye’de uygulanması için yürütülen çalışmalara önderlik eden Devlet Bakanı ve Başbakan Yardımcısı Abdüllatif Şener, "Hükümet olarak Ekonomi Koordinasyon Kurulu’nda konuyu inceledik, bazı toplantılar yaptık ve çalışmaları yürütmek üzere Sermaye Piyasası Kurulu’nu (SPK) görevlendirdik" dedi. Şener sistemi SABAH’a şöyle anlattı:

Sistemin özü: Vatandaş bir ev beğenecek ve bir bankaya gidecek. Alacağı evi ipotek gösterip bankadan 15-20 yıl gibi uzun vadeli konut kredisi alacak. Bu krediyi konut alımında kullanacaklar. Belli bir miktarı (yüzde 25 gibi olabilir) müşteri karşılayacak. Vade uzun olduğu için aylık taksitler düşük olacak.

Bankaların faiz sorunu ara kurumla çözülecek: Burada temel sorun bankaların 3 ay vadeli topladıkları mevduatlarla 15-20 yıllık vadeyi nasıl finanse edeceğidir. Bunu aşmak için bir ara kuruluş kurulacak. Konutun ipoteğine dayalı menkul kıymet çıkarılacak. Bu menkul kıymet söz konusu aracı kuruluş tarafından İMKB’ye açılacak.

Ne zaman uygulamaya geçilecek?: Önce bazı kanunlarda değişiklik yapılması gerekecek. Yasal düzenleme başta vergi kanunlarını içerecek çünkü yatırım araçlarının cazibeli olması lazım. Aşağı yukarı neler yapılacağı belli oldu, SPK çalışmaları yapıyor.

Vergi teşviki: Yatırım araçlarına bağlı vergi teşviki, hatta belki sıfır vergi de düşünüyoruz. Ama bu şu anda kesin değil. Piyasada bu araçların cazip olması lazım. Bu cazipliği sağlamak için de ne yapılması gerekiyorsa yapacağız.

Sistemin oturması için koşullar ne?: İlk koşul istikrardır. Düşük enflasyon ve güven ortamı var. Sistem 2005 sonuna doğru işleyebilecek. Yasa belki şubat ayından önce çıkabilir ama başka idari düzenlemelere de ihtiyaç var.

TOKİ’nin kredili konutları : TOKİ’nin ürettiği konutlar daha sosyal, daha ucuz ve önemli kolaylık sağlayan konutlar. Kısa sürede ev sahibi olmak isteyenlere TOKİ’yi adres gösterebilirim. Arkasından da mortgage sistemi geliyor. Herkes hazır olsun.

Vatandaşa tavsiyeler: ’Biz ev sahibi olamayız, ev sahibi olma şansımız yok, ömür boyu evsizliğe mahkumuz’ diyenler varsa önümüzdeki süreçte bunların ev sahibi olabileceği bir mekanizma devreye giriyor. Kimse ’Ben hayatım boyunca bir eve, bir mekana sahip olamayacağım’ diye üzülmesin.

Ne fayda sağlayacak?: İnşaat sektörü canlanacak, inşaata girdi sağlayan bütün sektörleri harekete geçirecek. Borsada işlem gören bir yeni yatırım aracı ortaya çıkacak. Borsanın verimliliği ve işlem hacmi artacak, kentler imara uygun gelişecek ve tabii ki ev sahibi olmayan kişilerin ev sahibi olmasını sağlayacaktır.