Özelleştirme İdaresi Başkanlığı, PETKİM ihalesini kazanan TransCentralAsia hakkında MİT’ten bilgi istedi. Kurul buna gerekçe olarak “Stratejik satışta yanlış varsa geriye dönüş yolunu açık tutmayı” gösterdi.

PETKİM’in yüzde 51’i için 2 milyar 50 milyon dolar ödemeyi taahhüt eden TransCentralAsia hakkında kamuoyunda ortaya çıkan soru işaretleri Özelleştirme İdaresi Başkanlığını (ÖİB) da harekete geçirdi. Başkanlık ihalenin üzerinden bir hafta geçmesine karşın, PETKİM dosyasını satışa izin verecek olan Rekabet Kurumu’na göndermedi. İhalenin sonuçlanmasından kısa süre sonra toplanıp ihale sonucunu Rekabet Kurumu’na göndermesi gereken ÖİB’yi bu karardan alıkoyan gerekçe ise alıcı grupla ilgili kamuoyunda ortaya çıkan rahatsızlık. PETKİM’in 1 milyar 428 milyon dolarlık piyasa değerinin yüzde 181,5 katı bedel ödeyerek satın almak isteyen grubun ilişkiler ağının karışık olması kamuoyunda soru işaretleri oluşturdu. Konsorsiyumun ortakları arasında bulunan Eurasia’nın Belçika İç İstihbarat Örgütü tarafından kara para aklamakla itham edilmiş olması tartışmaların daha da alevlenmesine sebep oldu. Tüm bunlara alıcıların şirketi depo olarak kullanacaklarını açıklaması da eklenince süreç içinden çıkılmaz bir hâl aldı. Türkiye’nin stratejik kurumları arasında gösterilen bir kurumun amacı dışında kullanılacak olmasından da rahatsız olan ÖİB, iddialara açıklık kazandırmak için Milli İstihbarat Teşkilatı’ndan (MİT) bilgi istedi. Satışın MİT’ten gelecek rapor doğrultusunda gerçekleşecek olmasıyla gözler bir anda bu kuruma çevrildi.

Aksiyon’un ulaştığı kaynaklar dosyanın MİT’e gönderilmesini siyasi bir hamle olarak değerlendirdi. “Hükümet sorumluluğu gizli servisin üzerine yıkmak istiyor. MİT olumlu rapor verse, ‘ülkeyi peşkeş çeken örgüt’ olarak adlandırılacak, izin vermezse bu sefer ırkçılık yapan, yabancı sermaye düşmanı bir kurum olarak nitelendirilecek.” diyen bir kaynak bu tür ‘güvenlik soruşturmalarının’ ihale öncesinde yapılması gerektiğine dikkat çekiyor. Amerika ve Avrupa’da kritik ihalelere giren şirketlerin ihale öncesinde izlemeye alındığını kaydeden aynı kaynak, bu tür sorunların yaşanmaması için benzer bir yaklaşımın benimsenmesi gerektiğini ifade ediyor. Aksi halde her özelleştirmede benzer sorunların tekrar edeceğini ifade ederek, çok önemli bir noktaya daha temas ediyor.

MİT EKONOMİK İSTİHBARATTAN ANLAMIYOR!

2937 sayılı “Devlet İstihbarat Hizmetleri” kanunuyla stratejik istihbarat kapsamındaki ‘ekonomik istihbarat’ faaliyetlerinin MİT’e verildiğini hatırlatan eski bir teşkilat mensubu, aradan geçen zaman içinde kurumun bu alanda başarılı bir performans sergileyemediği görüşünde. Kurumun daha çok kaçakçılık ve finansmanı konularında çalışmalar yürüttüğünü belirten eski MİT mensubu, teşkilatın bu soruşturmanın altından kalkamayacağını düşünüyor. “Ciddi bilgi birikimi ve uzmanlık gerektiren alanlarda yetişmiş personeli olmayan MİT bugün sadece ‘onay’ makamı haline gelmiştir.” diyerek bu konuda bir de çarpıcı örnek veriyor: “BDDK Başkanı Tevfik Bilgin Finansbank’ın satışı sırasında Genelkurmay askerî istihbaratı ile MİT ve Dışişleri Bakanlığından bilgi istedi. En çabuk cevap MİT’ten geldi. ‘Satışta herhangi bir sakınca bulunmamaktadır.’ diyen kurumun PETKİM konusunda farklı bir tavır sergileyeceğini düşünmüyorum.”

Türkiye’nin en değerli iki kurumunun geleceği bu rapora düğümlenmiş görünüyor. MİT’in, ÖİB’ye göndereceği rapor yeni müsteşar Emre Taner’in başlattığı yeniden yapılanma süreci ve bölgesel değil, dünya çapında bir istihbarat kuruluşu olma vizyonunun da altının ne kadar dolu olduğunu ortaya koyacağı için teşkilatı; en stratejik kurumlardan birisinin geleceğini etkileyeceği için de Türkiye’yi yakından ilgilendiriyor. Bir Gordion düğümü haline gelen bu süreci kurumun nasıl yöneteceğini bekleyip göreceğiz.