Susuz ve yolsuz köy kalmayacak

Yıllardır terör yüzünden sıkıntı çeken Güneydoğulunun yüzünü, Köy Altyapısını Destekleme Projesi (KÖYDES) güldürüyor.

Susuz köyler suya, yolu olmayan beldeler yola kavuşuyor. Bu yıl bölgedeki yatırımlar için 2 milyar yeni lira harcandı. 2008 yılında da büyük çaplı kaynak aktarımı bekleniyor.

Sürekli şehit haberleri ve çatışmalarla gündeme gelen Doğu ve Güneydoğu'da güzel şeyler de oluyor. 'Suyu ve yolu olmayan köy kalmayacak' parolasıyla 2005 yılında hayata geçirilen KÖYDES projesi bölgeye umut oldu. İçişleri Bakanlığı'nın yürüttüğü projelerle bölgenin altyapı meseleleri bir bir çözülüyor. Şimdiye kadar proje için Türkiye genelinde 4,5 milyar dolarlık yatırım yapıldı. Yatırımlarda aslan payını Doğu ve Güneydoğu illeri aldı. İl bazında en yüksek ödenek ise 64,4 milyon yeni lirayla Diyarbakır'a verildi.

Daha önce sadece 155 köy ve mezrasında şebekeli içme suyu bulunan ilde su getirilen yerleşim birimi sayısı 1.190'a çıkarıldı. Köyler arası ihtilaf sorunu olmayan bütün susuz köy ve mezralara şebekeli içme suyunun ulaştırıldığı Diyarbakır'da, projeleri ertelenen 110 yerleşim birimine de yıl sonuna kadar su götürülecek. Çalışmayla Diyarbakır'da yolu olmayan köy de kalmadı. İl genelinde toplam 4 bin kilometre stabilize yol yapıldı. 5 bin sanat yapısıyla (büz, menfez ve köprü) tüm yolların altyapısı tamamlandı.

700 kilometre köy yolu asfaltlandı. Böylece asfaltlı köy yolu sayısı iki katına çıkarılmış oldu. Şırnak'ta ise 19 milyon YTL'lik yol ve içme suyu projelerinin inşaatı sürüyor. KÖYDES çalışmaları kapsamında bu sene içme suyu olmayan köy kalmayacak. Hakkari'de de proje kapsamında 280 proje uygulamaya konuldu; 96'sı yol, 71'i de içme suyu olmak üzere 167 proje bitirildi. 103 projenin yapımı ise devam ediyor. Batman'da son 4 yılda 380 içme suyu projesi hizmete girdi. Köy yolları tamamlandı.

Diyarbakır İl Özel İdaresi Genel Sekreteri Ahmet Aydın, bölgedeki çalışmaların tamamlanma aşamasına geldiğini belirterek, her şeyin şeffaf şekilde yürüdüğünü vurguladı. Diyarbakır'da yürütülen projelerle Cumhuriyet tarihi rekorunun kırıldığına dikkat çeken Aydın, "Bismil, Silvan ve Hazro ilçelerini kapsayan Çemisalat Grup içme suyu projesi yaklaşık 30 yıldır çözüme kavuşturulamıyordu. KÖYDES ile proje 2 yıl içerisinde bitirildi ve 74 üniteye su götürüldü. Yine Kulp ilçesinde 48 üniteyi barındıran Akdoruk içme suyu grubu da tamamlandı." bilgisini verdi. Şırnak Valisi Selahattin Aparı ise sene sonu itibarıyla ilde içme suyu olmayan köyün kalmayacağını vurguladı. Aparı, köylerde 19 milyon yeni liralık yol ve içme suyu yapımının sürdüğünü dile getirdi.

Öte yandan Diyarbakır İl Özel İdaresi, ödeneği geciken bir içme suyu projesi için Türkiye'de ilk kez İller Bankası'ndan borçlanmaya gitti. 20 bin yeni lira borç alan idare projeyi tamamladı. Ödenek gelince de banka borcu ödendi. Hakkari Valisi Ayhan Nasuhbeyoğlu da projeyle önemli işlerin başarıldığına dikkat çekti. Nasuhbeyoğlu, "Bu yıl 116 kilometre asfalt, 240 kilometre stabilize, 68 kilometre yeni yol yapımı, 52 kilometre yol onarımı, 13 beton köprüsü ve 4 asma köprü yapımı gerçekleştirilecek. 171 yol ve 109 içme suyu projesi de uygulamaya hazır. Projelerin yüzde 60'ı tamamlanarak hizmete sunuldu." diye konuştu.

KÖYDES için 2007 yılında ayrılan kaynağın 1,5 milyar YTL'lik bölümü 7 ayda kullanıldı. Projeden Doğu ve Güneydoğu'daki 22 il 689,8 milyon yeni lira ödenek aldı. 64,4 milyon yeni lira ödeneğin aktarıldığı Diyarbakır'ı Şanlıurfa 61, Ordu 58,1, Trabzon 54,5, Samsun 50,1 ve Van da 48,6 milyon yeni lira ile izledi.