Tüm sektörlerde durgunluk var

Dünya piyasalarında yaşanan sarsıntı ve Kuzey Irak'a operasyon beklentisi beyaz eşya satışlarını vurdu.

Önce genel ardından yapılan cumhurbaşkanlığı seçimleri, gayrimenkul satışlarındaki düşüş ve olası Kuzey Irak operasyonu nedeniyle iç piyasada yaşanan durgunluk etkisini gayrimenkulden sonra beyaz eşya sektöründe de gösterdi. 2001 yılından bu yana iç piyasada yüksek oranlı büyümeler yaşayan beyaz eşya sektörü, bu yıl yüzde 7 oranında küçülecek.

Sektördeki küçülmede en önemli etken gayrimenkul sektöründeki durgunluk. 2005 ve 2006 yıllarında yüzde 20 civarında büyüyen gayrimenkul sektöründeki büyümenin bu yıl sonu itibariyle yüzde 10-15 civarında gerçekleşmesi bekleniyor. Bu durum konut kredilerine de yansıdı. 2005'te 12 milyar YTL olan konut kredisi oranı geçen yıl 22 milyar YTL'ye çıkmıştı. Bu yıl ise bu oranın 31 milyar YTL'yi geçmesi bekleniyordu. Ancak konut kredisi faiz oranlarının düşmemesi, seçimler, Amerika'da yaşanan mortgage krizi ve olası Kuzey Irak operasyonu nedeniyle bu yıl sonunda bu oranın en fazla 30 milyar YTL'yi bulabileceği öngörülüyor. 200 alt sektörü etkileyen gayrimenkul sektöründeki bu durgunluk beyaz eşya satışlarına da yansıdı.

Talepler ertelendi

Beyaz eşya sektöründe bu yıl bir büyüme olacağını ama bunun ihracatın etkisiyle gerçekleşeceğini anlatan Beyaz Eşya Yan Sanayicileri Derneği Başkanı Murat Önay, iç pazarda ise ciddi bir daralma olduğunu söyledi. Bu daralmada gayrimenkul satışlarındaki düşüşün etkili olduğunu ifade eden Önay, "Gayrimenkul satışları azaldığı için bizim de iç piyasa satışlarımızda hesaplarımızda olmayan bir düşüş yaşandı. Satışların düşmesinde kredi kartıyla yapılan satış miktarında yaşanan düşüş de etkili oldu. Çünkü insanlar seçim, referandum şimdi de Kuzey Irak operasyonu derken önlerini göremiyor. Bu nedenle de taleplerini ertelediler. Bu etkenler yıl sonu itibariyle sektörümüzde öngörmediğimiz bir düşüş yaşamamıza neden olacak" dedi.

İhracat ayakta tutuyor

Türkiye ekonomisinde bir durgunluk olduğunu ifade eden Beyaz Eşya Sanayicileri Derneği Genel Koordinatörü Rıfat Öztaşkın da, yıl sonu itibariyle beyaz eşya satışlarında iç piyasada yüzde 7 oranında bir düşüş beklediklerini kaydetti. Sektörün üretiminde artış olduğunu anlatan Öztaşkın, "Üretim ihracatın etkisiyle artıyor. İhracat sayesinde iç piyasadaki düşüşe rağmen yılı büyümeyle kapatacağız. Ancak düşük kur nedeniyle sektör, ihracat artmasına rağmen çok kârlı çalışmıyor. Bu nedenle önümüzdeki yıl iç piyasada satışların toparlanacağını umut ediyoruz" görüşlerini dile getirdi.

Konut kredilerinde düşüş

Garanti Mortgage Genel Müdürü Cemal Onaran ise konut kredilerinde bir yavaşlama olduğunu belirterek hedeflere ulaşılamayacağını kaydetti. Onaran "Bu yıl 31 milyar YTL'nin aşılacağını tahmin ediyorduk. Ancak ekonomideki durgunluk ve tedirginlik nedeniyle konut kredisi faiz oranlarında beklenen düşüş olmadı. Vatandaş da talebini erteledi. Bu nedenle yıl sonunda konut kredisi miktarının en fazla 30 milyar YTL'yi bulacağını tahmin ediyoruz" diye konuştu.

Gayrimenkul küçülerek büyüyor

Amerika'da mortgage kredileri konusunda yaşanan sıkıntıların Türkiye'ye yansıdığını vurgulayan Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı Derneği Yönetim Kurulu Üyesi Işık Gökkaya da "Buna Türkiye'deki sıkıntılar da eklenince herkes durup bir bekleme gereği hissetti. Ayrıca geçen iki yılda A ve B grubuna yönelik konutlarda büyük bir satış olmuştu. Bu alanda bir doygunluk oluşmasına rağmen üretim devam edince arz fazlası oluştu. C grubuna yönelik çok fazla proje olmadığı içinde piyasada durgunluk yaşandı. Bu nedenle de sektör 2005 ve 2006 yıllarında yüzde 20'ler civarında büyürken bu yıl sonunda bu oranın yüzde 10-15 civarında gerçekleşmesini bekliyoruz. Bu durumda 200 alt sektörü etkilemeye başladı" dedi.

2008 yılı başında satışlar toparlanır

Yılbaşında seçimler nedeniyle oluşan belirsizlikle talep ertelemesinin olacağını tahmin ettiklerini belirten BSH Ev Aletleri Sanayi ve Ticaret AŞ CEO'su Norbert Klein, "Yılın ilk 6 ayında perakende sektöründe yaşanan durgunluk ve sonrasında gelen küçülme rakamları bu öngörümüzü doğruladı. Bizim yıl sonu itibariyle küçülme tahminimiz yüzde 5-6 civarındaydı ama görünen o ki biraz daha yüksek olacak. Ama 2008 yılı başından itibaren satışların yeniden toparlanmasını bekliyoruz" dedi.

Tüm sektörlerde durgunluk var

Geçmiş yıllarda beyaz eşya sektöründe hızlı bir büyümenin yaşandığını ifade eden Vestel Şirketler Grubu İcra Kurulu Başkanı Ömer Yüngül, "Bu yıl ise bir küçülme yaşayacağız. Bunda geçmiş yıllarda kredi kartları ve tüketici kredileri aracılığıyla yapılan alışverişin azalmasının etkisi de var. Ancak daralma sadece beyaz eşya sektöründe değil tüm sektörlerde yaşanıyor. Çünkü piyasada genel olarak para arzı konusunda bir sıkıntı var" diye konuştu. Yüngül, sıkıntılara ve olası bir Kuzey Irak operasyonuna rağmen 2008 yılının daha iyi olacağını tahmin ettiklerini de söyledi.