Turizme mutfak darbesi

Gıda fiyatları çıldırdı, HD'cinin işi zor...

Global ısınma, kuraklık Çin ve Hindistan'ın artan talebi, AKP hükümetinin tarımdan devlet desteğini çekmesi, gıda fiyatlarında son altı ayda % 100 ile % 175 arasında artışlara yol açtı. Başta her şey dahil sistemi uygulayanlar olmak üzere, bu yıl turizmcinin maliyetleri arttı. Catering firmaları iflas etmeye başladı.


Kuraklık, tarım ürünlerinin bioyakıta dönüştürülmesi, Çin ve Hindistan'ın artan talebi, AKP hükümetinin çiftçiye devlet desteğini çekmesi gıda fiyatlarına tavan yaptırdı. Tüm dünya artan fiyatlara çare ararken, Türkiye ithal buğday ve mısıra mahkum edildi, artan maliyetler önce hazır yemekçileri vurdu. İrili ufaklı tam 300 hazır yemek firması kapandı

Firmalarla yıllık anlaşmalar yapan hazır yemekçiler mecburen tabildotları küçülttü. Salatalardan mısır kalktı. Tatlı ise tabildottan tamamen çıktı. Gıda trafiğinin merkezi Rami'de toptan fiyatların son 6 ayda yüzde 100'ün üzerinde arttığı dikkati çekiyor. Bu arada kış aylarında tur operatörleri ile anlaşmalarını yapan başta her şey dahil sistemini uygulayan otel ve tatil köyleri, artan gıda maliyetleri üzerine ne yapacaklarını şaşırdı.

Gıdada birbiri ardına yaşanan fiyat artışları sonrası şirket yöneticileri tabildot listesinden tatlıyı çıkartmaya başladı. Vatan Gazetesi Muhabiri Kerim Ülker'e açıklama yapan İstanbul Ticaret Odası Hazır Yemekçiler Meslek Komitesi Üyesi ve Keyveni Catering Yönetim Kurulu Başkanı Sadık Çelik, şu bilgiyi verdi:

"Tarımda bir erezyon var. Zam yağmurunu hissetmeye başladık. Artan buğday fiyatları gıda ürünlerini tetikliyor. 2007 Ocak ayından bu yana bazı gıda ürünlerinde yüzde 100'den fazla zam geldi. Ortalama olarak baktığınızda yüzde 60'lık bir artış söz konusu. Bu da hammaddesinin tamamı tarıma dayalı olan hazır yemekçileri vurdu."

Aynı zamanda Yemek Sanayicileri Dernekleri Federasyonu (YESİDEF) kurucu üyesi olan Çelik, günlük yemek sağladıkları büyük bankaların, holdinglerin de kemer sıkmaya başladığına dikkat çekti.

Çelik, "Çalıştığımız şirketlerin patronları menüleri tekrar gözden geçirmeye başladılar. Zengin içerikli salatalar artık istenmiyor. Mısır fiyatı arttı diye salatadaki mısır artık istenmiyor. Hatta bazı patronlar 'Tatlıyı kesin' diyor. Geçen yıl bir çuval un 23 YTL'ydi. Şimdi 51-52 YTL olmuş. Tatlıyı hergün yerine 2-3 gün arayla vermeye başladık" diye konuştu.

KARABORSA GERİ DÖNECEK

Türkiye'nin tahıl ambarı olarak bilinen Çukurova bölgesinin en büyük catering ve gıda şirketlerinden Avşar Gıda'nın sahibi Yakup Kumcu, fiyat artışlarının önlem alınmazsa kontrolsüz bir şekilde devam edeceğini söyledi. Geçen yıl yaşanan rekolte kayıplarının bu yıl da devam edeceğini belirten Kumcu şu bilgileri verdi: "Şu anda buğdaya bağlı ürün sıkıntısı yaşanıyor. Çin, Hindistan, Vietnam, Bangladeş gibi üretimin çoğunluğunu karşılayan ülkeler dışarıya ürün satmıyor. Ürün kıtlığı yaşanmasından çekiniyoruz. Petrol bir yılda yüzde 55-60 artmış. Gıdada ise yüzde 100'lük artışlar konuşuluyor. Spekülatörler var. Fiyatlar artık haftalık değil günlük artış gösteriyor. Biz neredeyse Türkiye'nin bütün bölgelerinde kamu kurumlarından özel şirketlere kadar birçok alanda hizmet sunuyoruz. Karaborsayı diriltmek istiyorlar. Pazar artık büyük şirketlerin oldu, küçükler tabela indiriyor."

İstanbul Gıda Toptancı Tüccarları Derneği Başkanı Günay Kotil, son 6 ayda gıda ürünlerinde yüzde 100'e varan artışların yaşandığını söylüyor. Alışverişin bıçak gibi kesildiğini söyleyen Kotil, "60'lar, 70'lerdeki yokluk yaşanmıyorsa, bunun nedeni insanların alım gücünün olmaması. Toptancılar olarak dükkanlarımızda sadece oturup, dışarı seyrediyoruz. Vatandaş sanırım artık sadece tost yiyecek" dedi.

Kılıçoğulları Gıda Sahibi Abdurrahman Kılıç durumu şöyle anlattı:

"Sabah dükkanı açıyoruz akşama kadar oturuyoruz. Fabrikalar mal alımı için talepte bulunduğumuzda bize 'Kriz var bizde de mal yok' diyorlar. Hepimiz zarardayız. Mallar stokta bekliyor. Burada diğer bakliyatçı arkadaşlarla top oynuyoruz. Gelen giden yok."

Gedik Ticaret'in sahibi Eyüp Gedik ise "İthal mallara muhtaç kaldık. Bunu fırsat bilen ithalatçı fiyatlar daha da artacak diye malları stokladı. Görüyorsunuz ne müşteri ne de satış var" diye yakındı.