Türk Lirası`nın yüksek reel getirisine, son yıllardaki değer kazanımına ve makroekonomik göstergelerdeki nispi istikrara rağmen tasarrufların Türk Lirası`na dönüşü yavaş ilerliyor. Türkiye`de yerleşiklerin toplam tasarrufları, ilk on ayda 54.3 katrilyon lira artarak 296.4 katrilyona ulaşırken, TL yatırım araçlarının toplamdaki payı 2.3 puanlık artışla yüzde 67.5`ten yüzde 69.8`e yükseldi.

ANKA`nın Merkez Bankası, Sermaye Piyasası Kurulu (SPK), Takasbank ve Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) verilerinden yaptığı belirlemeye göre, Türkiye`deki gerçek ve bankalar dışındaki tüzel kişilerin TL ve döviz mevduatı, tahvil-bono, eurobond, yatırım fonu, hisse senedi, repo ve ÖFK`lardaki hesaplarından oluşan toplam tasarrufları, ocak-ekim döneminde 54 katrilyon 264.2 trilyon lira artarak 296 katrilyon 378.3 trilyona çıktı. 2003 yılı sonunda toplam tasarruflar 242 katrilyon 114.1 trilyon lira olmuştu.

TL`NİN PAYI

Tasarrufların 206 katrilyon 745 trilyon lirayla büyük bölümünü Türk Lirası yatırım araçları oluşturdu. TL`ye yönelik tasarruflar, ilk on ayda yüzde 26.4 oranında 43 katrilyon 214.9 trilyon lira arttı. Tasarruflarda TL yatırım araçlarının payı, yılbaşındaki yüzde 67.5`lik düzeyinden yüzde 69.8`e yükseldi.

TL tasarrufların 98 katrilyon 157.6 trilyonunu oluşturan mevduatlar, on ayda 22 katrilyon 480.5 trilyon lira arttı. TL mevduatın toplamdaki payı yüzde 31.3`ten yüzde 33.1`e çıktı.

Kamu kağıtları, yatırım fonu ve ÖFK`lardaki hesapların payında da artış gözlendi. Türk Lirası tahvil ve bono olarak tutulan tasarruflar, on ayda 12 katrilyon 739.4 trilyon lira artarak 63 katrilyon 675.6 trilyona, yatırım fonlarında tutulan tasarruflar 4 katrilyon 692 trilyon lira artarak 24 katrilyon 351.5 trilyona yükseldi. ÖFK`lardaki TL hesaplar da 1 katrilyon 11 trilyon artarak 2 katrilyon 88 trilyon lira oldu. TL kamu kağıtlarının toplamdaki payı yüzde 21`den yüzde 21.5`e, yatırım fonlarının payı yüzde 8.1`den yüzde 8.2`ye, ÖFK`lardaki hesapların payı yüzde 0.4`ten yüzde 0.7`ye çıktı.

Söz konusu dönemde 3 katrilyon 234 trilyon lira artan hisse senetlerinin payı da yüzde 5.4`ten yüzde 5.5`e ulaştı. Repo hesaplarının payı ise yüzde 1.3`ten yüzde 0.7`ye indi.

DÖVİZ CİNSİNDEN TASARRUFLAR

Döviz cinsinden tasarruf araçlarının payı ise yüzde 32.5`ten yüzde 30.2`ye geriledi. Döviz mevduatı, yabancı para tahvil-bono, eurobond ve ÖFK`lardaki yabancı para hesaplardan oluşan toplam döviz cinsinden tasarruflar, on ayda 11 katrilyon 49 trilyon artarak 89 katrilyon 633.3 trilyon lira oldu.

Döviz mevduatları, söz konusu dönemde 6 katrilyon 996 trilyon lira artarak 75 katrilyon 927.9 trilyona çıktı. Buna karşın yabancı para mevduatların toplam tasarruflardaki payı yüzde 28.5`ten yüzde 25.6`ya indi.

Döviz cinsinden tasarruflar içinde yalnızca eurobond ile yabancı para kamu kağıtlarının payı arttı. Türk tasarruf sahiplerinin Hazine`nin dış borçlanma amacıyla ihraç ettiği eurobondlarda değerlendirdikleri tasarruflar, 1 katrilyon 823 trilyon artarak 6 katrilyon 170 trilyona, yabancı para cinsinden Hazine iç borçlanma kağıtları 1 katrilyon 602.1 trilyon lira artarak 3 katrilyon 993.3 trilyona çıktı. Eurobondlardaki iç tasarrufların toplamdaki payı yüzde 1.8`den yüzde 2.1`e, yabancı para Devlet iç borçlanma kağıtlarının payı da yüzde 1`den yüzde 1.3`e çıktı.

ÖFK`lardaki yabancı para hesapların payı ise yüzde 1.2 düzeyinde kaldı.

Yurt içi tasarrufların döviz ve TL cinsinden araçlara göre dağılımı, ekonomik istikrarla birlikte beklenen TL`ye dönüş sürecinin oldukça düşük bir hızda devam ettiğini gösteriyor.