19
Mayıs
2024
Pazar
EKONOMİ

Türkiye'de kara para

Kara paraTürkiye, yarından itibaren Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Teşkilatının (OECD) karapara aklama ve terörizmin finansmanıyla mücadele denetimine giriyor. 'Sıcak para' yüksek kazançla tekrar Türkiye'yeye döndü.

Edinilen bilgiye göre, OECD'de karapara aklama ve terörizmin finansmanıyla mücadeleyi üstlenen Mali Eylem Görev Grubu (FATF), üye ülkeler nezdinde yürütülen 3. tur ülke değerlendirmeleri kapsamında Türkiye'yi de büyüteç altına aldı.

Geçen yıl Türkiye'yi denetlenecek ülke olarak belirleyen FATF, bu süreçte incelemeye dönük bir dizi hazırlık çalışmasında bulundu. Ülkemizde karapara aklama ile mücadeleyi yürüten Maliye Bakanlığı Mali Suçları Araştırma Kurumu (MASAK) ile koordineli yürütülen bu çalışmalar sırasında, Türkiye'ye karapara aklama ve terörizmin finansmanı konularında OECD kriterlerine göre hazırlanan ve sualname olarak nitelenen 251 soru da yöneltildi.

Karapara ile mücadelenin uluslararası sözleşmelere ve OECD normlarına uygun yapılıp yapılmadığı, ülke yasalarında terörizmin finansmanının ayrı bir suç sayılıp sayılmadığı, karapara aklama suçunun doğrudan ya da dolaylı suç gelirini temsil eden bütün varlıkları kapsayıp kapsamadığı, mali kuruluşların isimsiz ya da hayali isimlere ait hesaplar tutmasının önüne geçilip geçilmediği, mali istihbarat birimlerinin yeterli düzeyde özerk olup olmadığı gibi çeşitli hususların yer aldığı bu sorular, MASAK tarafından ilgili kamu kuruluşlarına da iletildi. Bu kuruluşlardan gelen yanıtlar da, MASAK'ça değerlendirilerek, 251 yanıt halinde, 10 Temmuz 2006'da FATF Sekretaryasına gönderildi.

FATF denetiminin ikinci ayağını, yerinde inceleme ve değerlendirme raporu oluşturacak.

Bu amaçla OECD Mali Eylem Görev Grubu'ndan 6 kişilik heyet, görüşmelerde bulunmak üzere Türkiye'ye geliyor.

FATF heyetinin yarın başlayacak Türkiye incelemesi, 16 Eylül'e kadar devam edecek. Bu süre içinde FATF heyeti önce Ankara, ardından da İstanbul'da temaslarda bulunacak.

Bu kapsamda, Adalet Bakanlığı, İçişleri Bakanlığı, Emniyet Genel Müdürlüğü, Jandarma Genel Komutanlığı, Hazine Müsteşarlığı, Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK), Sermaye Piyasası Kurulu (SPK), Bankalar Birliği ve İstanbul Menkul Kıymetler Borsasının (İMKB) de içinde yer aldığı 37 kamu ve özel sektör kurumu yetkilileri ile görüşmeler yapılacak.

Görüşmelerde, Türkiye'nin karapara aklama ve terörizmin finansmanı ile mücadele sistemi mevzuat ve uygulama yönünden incelenecek. Bu incelemede, Türkiye'nin karapara aklama ve terörizmin finansmanıyla mücadelede yeterli yasal düzenlemeye sahip olup olmadığına ve uygulamada herhangi bir zaafiyet gösterilip gösterilmediğine bakılacak.

FATF Heyeti, incelemelerinin ardından Türkiye Karşılıklı Değerlendirme Taslak Raporu'nu hazırlayacak. Söz konusu rapor, 17 Kasım'da Türkiye'ye de gönderilecek ve bu defa rapor hakkında müzakerelere başlanacak. Türkiye'ye ilişkin Ülke Değerlendirme Raporu, FATF'ın 2007 yılının Şubat ayında gerçekleştirilecek Genel Kurul toplantısında görüşülerek, sonuca bağlanacak.

SICAK PARA SÜPER KAZANÇLA DÖNDÜ 

Mayıs ve haziran aylarında yaşanan sıcak para çıkışını faiz oranlarını yükselterek durduran ve bu yolla döviz kurlarının yeniden aşağı doğru inmesini sağlayan Türkiye ağustosta sıcak paraya dolar bazında yüzde 2.8'le yüzde 5.8 oranları arasında süper bir getiri sağladı.
ANKA'nın YTL cinsinden araçların getirileriyle döviz kurlarındaki değişimi dikkate alarak yaptığı hesaplamaya göre Türkiye sıcak paraya bir çok ülkede altı ay-bir yılda zor kazanabileceği bir getiriyi ağustos ayında bir aylık sürede sundu. Türkiye sıcak paraya son bir yılda ise gelişmiş bir çok ülkede en erken üç yılda kazanılabilecek oranda getiriler sağladı. 

Yapılan hesaplamalara göre temmuz ayı sonundaki 1.4811 YTL'lik kurdan YTL'ye dönüştürülerek bir ay vadeli YTL mevduatta tutulan sıcak para, mevduat faizinden alınan yüzde 15 oranındaki stopajda düşüldükten sonra, ağustos sonundaki 1.4478 YTL'lik kurdan 1.040 dolara yükseldi. Bir ay vadeli mevduattan dolar bazında yüzde 4'lük bir kazanç sağlayan sıcak paranın bir y vadeli mevduatta bu yılın ilk sekiz aylık döneminde elde ettiği getiri ise yüzde 15.6'ya kadar ulaştı. Son bir yılda YTL'ye dönüştürülerek sürekli bir ay vadeli mevduatta çevrilen 1000 dolar yüzde 20.5 kazandı ve ağustos sonunda 1.205 dolara kadar yükseldi. Son bir yılda üç ay vadeli mevduatta çevrilen sıcak para dolar bazında yüzde 20.1, altı ay vadeli mevduatta yüzde 20.2 ve bir yıl vadelide de yüzde 19.6'lık bir getirinin sahibi oldu. 

BORSANIN GETİRİSİ 

Borsada 1000 dolar ağustos sonunda 1.058 dolara yükseldi. Ağustosta yüzde 5.8 gibi oldukça yüksek bir kazanç sağlayan sıcak para bu yılın ilk sekiz aylık döneminde ise zarar etti. İMKB 100 endeksi dikkate alınarak yapılan hesaplamaya göre yıl başındaki 1000 dolar ağustos sonunda 959 dolara kadar düştü.Ocak-ağustos döneminde yüzde 4.1 zarar eden sıcak paranın son bir yıllık dönemdeki getirisi ise yüzde 23.4 oldu. Geçen yıl eylül ayı başında hisse senedi alımında kullanılan 1000 dolar bu yıl ağustos sonunda 1.234 dolara kadar yükseldi. 

Sıcak paranın hisse senedinden sonra ikinci en fazla tercih ettiği yatırım aracı olan Hazine iç borçlanma kağıtları ise ağustosta sıcak paraya yüzde 2.8 ile yüzde 4.1 oranları arasında getiri sağladı. Sıcak para üç ve altı ay vadeli DİBS'te yüzde 3.9, 9 ay vadelide yüzde 2.8, 12 ay vadelide yüzde 4 ve 15 ay vadelide yüzde 4.1'lik bir getiri elde etti. Son bir yılda üç ay vadeli iç borçlanma kağıtlarında döndürülen sıcak paranın dolar bazında kazancı yüzde 187e kadar çıktı. Bu oran altı ay vadeli kağıtlarda yüzde 16.6, dokuz ay vadelilerde yüzde 15.6, 12 ay vadelilerde yüzde 15.5 ve 15 ay vadelide de yüzde 14.2 oldu.
YTL'ye dönüştürüldükten sonra gecelik repoda tutulan sıcak paranın dolar bazında ağustos ayındaki kazancı yüzde 3.6 oldu. Bu yılın ilk sekiz ayında repoda değerlendirilen sıcak para yüzde 11.3, son bir yılda ise yüzde 15.4 oranında dolar bazında getiri sağladı.


Sıcak paranın kazancı (1000 dolar ne oldu)
Ağustos Ocak-Ağus. Yıllık Mevduat 

. 1 Ay 1.040 1.156 1.205
. 3 Ay 1.040 1.145 1.201
. 6 Ay 1.040 1.147 1.202
.12 Ay 1.040 1.141 1.196 

Borsa 1.058 959 1.234
DİBS 

. 3 Ay 1.039 1.123 1.180
. 6 Ay 1.039 1.113 1.166
. 9 Ay 1.028 1.101 1.156
.12 Ay 1.040 1.104 1.155
.15 Ay 1.041 1.091 1.142
Repo 1.036 1.113 1.154




AA/ANKA
Yayın Tarihi : 3 Eylül 2006 Pazar 11:38:06


Bu haber hakkında yorum yazmak ister misiniz?