Türkiye Sanayici ve İşadamları Derneği (TÜSİAD) tarafından hazırlanan, "Türkiye`de İşgücü Piyasasının Kurumsal Yapısı ve İşsizlik" konulu rapor, Türkiye`deki tarım dışı işsizliğin giderilmesinde, yılda 500 bin yeni iş imkanının bile yeterli olmayacağını ortaya koydu. Bu bağlamda, yılda yaratılan 500 bin yeni iş imkanı, ancak yaklaşık 2.5 milyon olan işsizlerin sayısını sabitlemeye yarayacak.

TÜSİAD Sosyal İşler Komisyonu bünyesinde faaliyet gösteren İstihdam-Sosyal Güvenlik Çalışma Grubu tarafından hazırlanan rapor, İstanbul Ceylan Intercontinental Otel`de kamuoyuna açıklandı. Raporda, işsizliğe karşı çok yönlü bir mücadele başlatılmazsa sorunun ilerleyen dönemlerde daha da büyüyeceği vurgulandı. Tarım sektörünün istihdam yitireceği, eğitim düzeyi giderek yükselen kadın nüfusun zamanla daha büyük sayıda tarım dışı işlerde çalışma arzusunun artacağı belirtilen raporda, bu nedenlerle iş gücü arzında yüksek artışlar yaşanacağına dikkat çekildi.

Tarım dışı işgücünün halen 17 milyon civarında olduğu ve tarım dışı işgücünün uzun dönem artış eğiliminin de yüzde 3 civarında seyrettiği dikkate alınan raporda, ``Yaklaşık 2.5 milyon olan işsizlerin sayısını hiç olmazsa sabitlemek için her yıl en az 500 bin net iş yaratmamız gerektiği kolayca hesaplanabili`` denildi. Bu durumda yüzde 15`e çıkmış olan tarım dışı işsizlik oranının yavaş bir tempoyla düşeceğine işaret edilen raporda, ``Yılda 500 bin net iş işsizlikle mücadelede ancak kısmi bir başarıya karşılık gelebilir`` ifadesine yer verildi. Raporda, Türkiye`nin ekonomik istikrarı yakalamasıyla beraber gelişmesi beklenen istihdam artışlarının, yeterli düzeyde olamadığı kaydedildi.

2004 İSTİHDAMI YETERSİZ KALDI

Rapora göre, 2004 yılının ilk yarısında gerçekleşen olağanüstü yüksek büyüme, istihdamda bir artış sağladı. Sanayide ve hizmetlerde 200 bine yakın istihdam artışı gerçekleşti. Ancak büyümenin düzeyine kıyasla bu artışların da yeterli olmadığı vurgulanırken, ilk altı ayda yüzde 12`yi bulan büyüme oranının yanında, istihdam artışının yüzde 2.5 civarında kaldığına da dikkat çekilerek şu ifadelere yer verildi:

``Yatırımlara dayanan olağanüstü yüksek büyümenin getirdiği istihdam artışları tümüyle özel kesimde gerçekleşti. Kamu istihdamı düşmeye devam etti. Türkiye`nin sürdürülebilir büyümesinin yüzde 6 civarında olduğu yaygın bir görüştür. Ekonominin uzun süre yüzde 10`un üzerinde büyüyemeyeceği açıktır. Bu bakımdan halen büyümenin istihdam yaratma kapasitesinin oldukça yetersiz kaldığı gerçeğinin değiştiğini söyleyemeyiz. Türkiye ekonomisinde büyüme `istihdam dostu` büyümeye dönüştürülmediği takdirde, işsizliğin düşmesi şöyle dursun, daha da yükselmesi kaçınılmaz olarak gündeme gelecektir``

``İstihdam dostu`` bir büyüme yaratabilmek için istihdam artışını sınırlayan yapısal özelliklerini belirlenmesi ve bu tür engellerin aşılmasına yardımcı olacak iktisat politikalarının tasarlanması gerektiği belirtilen raporda, söz konusu yapısal engellerin bir kısmı sıralandı.

Buna göre, ``Çeşitli adlar altında alınan vergi ve primlerin neden olduğu yüksek işgücü maliyetleri, aksak ücret belirlenme mekanizmaları, etkin olmayan iş arama süreçleri ve uyumsuz vasıflar, işsizlik tazminat düzeni`` gibi başlıca etkenler istihdamı sınırlayan faktörlerin başında geliyor.