Ülkemizde 2. sınıf vatandaş olduk

Borsada yerli yatırımcıya vergi var, yabancıya yok. Pek çok yerli oyuncunun, kendine yabancı süsü verip yurtdışı yatırımcıymış gibi işlem yaptığı biliniyor. Hatta bunlara bıyıklı yabancı deniyor. Ünlü spekülatörlerden Ahmet Dedehayır, Maliye’nin Raymond James’de yaptığı incelemede yakayı ele verdi ve bu yönteme başvuran bıyıklı yabancı olarak ilk kez devlet kayıtlarına girdi

Borsada ismi sık sık gündeme gelse de kim oldukları ve nasıl işlem yaptıkları çok fazla bilinmeyen ’bıyıklı yabancılar’ ABD merkezli aracı kurum Raymond James’te (RJ) yapılan bir incelemede ilk kez resmen tespit edildi.

Maliye Bakanlığı ve SPK tarafından Raymond James hesaplarında yapılan denetimler, yerli oyuncuların yönettiği fonların yurtdışına transfer edildiğini ve burada yabancı statüsü kazanan oyuncuların yüksek miktarda vergi avantajı sağladığını ortaya çıkardı. İhbar üzerine başlatılan ve 2000’den itibaren 5 yılı kapsayan mali dönemin hesapları üzerinden gidilen incelemelerde sermaye piyasalarında oynanan oyun da deşifre edildi. İncelemeler sonucunda bıyıklı yabancı şöyle tarif edildi: “Çoğunluğu yurtdışında kurulmuş fonların gerçek sahipleri Türkiye’de yerleşik Türk vatandaşlarıdır.”

Suç duyurusu raporu

Gelirler Başkontrolörü Ercan Alptürk tarafından hazırlanan ve İstanbul Cumhuriyet Savcılığı’na sunulan ’suç duyurusu’ raporunda, bıyıklı yabancılar ortaya çıkarılırken, bunların en ünlüsü Ahmet Dedehayır oldu.

Maliye’nin Raymond James’de yaptığı denetimde Ahmet Dedehayır’ın yanısıra Hakan Akduvar ve Semih Tavlı adlı borsa oyuncularının da bıyıklı yabancı olduğu anlaşıldı.

Halen Galatasaray’ın Yönetim Kurulu Üyesi olan Ahmet Dedehayır’ın yurtdışındaki bir çok fiktif kuruma ve şahısa para transferi yaptığı, sonra da bu kurumlar ve şahıslar üzerinden İMKB’de vergiden muaf işlemler gerçekleştirdiği ortaya çıkarıldı. Komisyon iadesi gibi gösterilen para transferlerinin de zaman zaman kesilen makbuzlardan farklı olması dikkatlerden kaçmadı.

Borsa’ya gömlekçi olarak adım atan, daha sonra borsanın en büyük oyuncuları arasına girmeyi başaran Ahmet Dedehayır’ın yurtdışında açılan pek çok hesabın gerçek sahibi olduğu anlaşıldı. Örneğin Raymon James müşterisi görünen Scarlet Fund’ın Ahmet Dedehayır tarafından kurulduğu belgelerle ispat edildi. Fonun sermayesi olan para, Bank of New York’da açılan hesaba, Garanti Bankası Kasımpaşa Şubesi’nden transfer edilmiş görünüyor. Dedehayır’ın Vision Fund, Avalon Universal Trading Company gibi şirketler üzerinden de vergiden muaf işlem yaptığı anlaşıldı.

Bıyıklıya özel “KOD 51”

İhbarcılar tarafından Maliye’ye verilen e-posta yazışmaları ise ’ispatlayıcı veri’ olarak raporda yer alıyor. Bıyıklı yabancılara açılan hesaplar 51 binli rakamlardan başlıyor. Maliye’nin ele geçirdiği e-postalarda ise RJ çalışanlarının hesap numaraları dahil, karşılaştıkları sorunları aşmak için sık sık birbirlerinden görüş aldıkları dikkat çekiyor. Örneğin RJ çalışanı Cihan Otluçimen’in çalışma arkadaşlarına gönderdiği bir e-postada, “Müşterilerin emirlerini RJ New York’a faks ya da internet üzerinden yollamak yerine telefon aracılığıyla iletilmesi onların yasal problemlerini çözüyor” deniliyor. Sevin Baysal’ın mail’inde ise bıyıklı yabancıların hesapları sıralandıktan sonra şu not düşülüyor: “Müşterilere Raymond James Amerika’da hesap açılacak. Bu kişiler Türkiye’de hisse senedi trade yapacaklar.”

Borsa’daki yerli oyuncu neden yabancılaşmak zorunda kalıyor?

Uygulanan vergi sistemi yerli oyuncuların bıyıklı yabancı konumuna gelmesinin en önemli nedeni olarak gösteriliyor. 1 Ocak 2006 tarihinden itibaren yürürlüğe giren 5281 sayılı Kanun ile yatırım araçlarına yönelik vergiler yeniden düzenlenerek, yerli yabancı tüm borsa oyuncularına yüzde 15 stopaj (vergi kesintisi) getirilmişti. Borsada aldığı hisse senedini elinde üç ay tutanlar ise vergiden muaf tutulmuştu. Üç aydan önce aldığı hisseleri satanlar, kazandıklarının yüzde 15’ini devlete vergi olarak ödeyeceklerdi. Uygulama hayat geçirildikten 6 ay sonra yabancılardan gelen tepkiler nedeniyle hükümet geri adım atarak yabancılara yönelik stopajı sıfırladı, yerliler için de oranı yüzde 10’a çekti. Yabancıların her dönemde imtiyazlı konumda olması ve sağlanan vergi avantajları yerli yatırımcıların sermayelerini yurtdışına aktarmalarında etkili oluyor. Son dönemde yasaklı spekülatörler dahil çok sayıda büyük oyuncunun yurtdışından işlem yaptığı belirtiliyor.

Bekarlığa Rus kızlarla veda etti, gelin bastı

Borsa’daki ilk bıyıklı Türk olarak resmi kayıtlara giren Ahmet Dedehayır, bekarlığa veda partisinde de geline yakalanmıştı. Ahmet Dedehayır’ın 1999 yılında düzenlediği ’bekarlığa veda partisi’ sosyetenin diline düşmüş bir skandal ile sonuçlanmıştı. Ertesi gün evlenmeyi planladığı Ahmet Dedehayır’ı, Rus kızlarla eğlenirken basan ANAP İstanbul Milletvekili Cavit Kavak’ın yeğeni Banu Kavak, düğünden vazgeçmişti. Bıyıklı yabancı olarak işlem yaptığı tescillenen Ahmet Dedehayır’ın düzenlediği bekarlığa veda partisi de zaten yabancılara has bir gelenek!