Varissiz şirketler batıyor

Girişimci nüfusu gittikçe yaşlanan ve arkadan vârisleri gelmeyen Hollandalı şirketler alıcı bekliyor. Alıcı bulamayan şirketler ise bir süre sonra sahipsiz kalarak batıyor.

Aksiyon Dergisi'nin bu haftaki sayısında yer alan habere göre, şirket devirleri meselesi, son yıllarda Hollanda ekonomisinin en önemli gündem maddesi. 17 milyon nüfuslu ve 41 bin kilometrekare yüzölçümlü bu küçük Benelüx ülkesi, dünyanın önde gelen ekonomilerinden biri. Buna rağmen, son yıllarda ciddi dönüşüm sancıları yaşıyor. Resmî tahminlere göre, ekonominin bel kemiğini oluşturan ez az 100 bin şirketin, 2010-2020 yılları arasında yeni sahiplerine devredilmesi gerekiyor. Gittikçe yaşlanan girişimci nüfus, arkadan vâris gelmemesi veya gelenlerin farklı işlerde çalışmak istemeleri, bu şirketlerin bir süre sonra sahipsiz kalması ve batması anlamına geliyor. Bu gelişmeyi engellemek isteyen Hollanda hükümeti, şirket devirlerine büyük önem veriyor. İşletmelerin yeni sahipleri olarak elbette Hollandalılara öncelik veriliyor ama yerli nüfus bu sorunu çözmek için yeterli değil. Ülkede girişimcilik oranı en yüksek ve entegrasyonda da en başarılı topluluk konumundaki Türkler, şirket devirlerindeki en sağlam adresler arasında yer alıyor.

1982'den beri Hollanda'da yaşayan ve 5 yıl Hollanda Kraliyet Hava Kuvvetleri'nde çalıştıktan sonra ticarete atılmak için ordudan ayrılan Adnan Aydemir, şirket devri yoluyla bu ülkede girişimciliğe başlamış Türklerden sadece biri. Devraldığı 'expert' mağazalarında halen 30 kişiyi istihdam eden Adnan Aydemir, "Şirketin sahibi emekliye ayrılmak istiyordu, işleri bırakabileceği bir vârisi de yoktu. Ben de bu yolla ticarete atılmış oldum." diyor.

Avrupa genelinde yılda ortalama 600 bin şirketin yeni sahiplerine kavuşması gerekiyor. Bu şirketlerde toplam 2 milyon 100 bin kişi çalışıyor. 2005 rakamlarına göre 558 bin şirketin faaliyet gösterdiği Hollanda'da ise yılda ortalama 15-20 bin, beş yıl içinde de 100 bin şirketin yeni sahiplerine geçmesi gerekiyor. 20 bin şirket yaklaşık 200 bin kişiyi istihdam ediyor. Halen Hollandalı girişimcilerin beşte biri, 55 yaş ve üzerinde. Avrupa ülkelerinde aile kavramının zayıflaması, doğum oranlarının ciddi şekilde düşmesi, vârislerin azalması veya hiç olmaması, mevcut vârislerin de kendi yollarını çizmeleri, iş hayatına girmek istememeleri, aile şirketlerini sahipsiz bırakıyor.

Türkler en büyük aday

Hollanda Ticaret Odası'ndan Sevkan Çevirgen, şu andaki alıcıların yetersiz olduğunu belirterek, "Yeni alıcı grupları bulmak gerekiyor, bunun için yabancı kökenliler önem kazandı." diyor. Hollanda'da girişimcilik oranı en yüksek yabancı kökenli grup ise Türkler. Ülkede hâlihazırda faaliyet gösteren 70 bin yabancı girişimcinin 20 binini Türkler oluşturuyor. Özellikle 2. nesil, girişimcilikte son derece aktif. Çevirgen, Türklerde şirket devralmaktansa yeni şirket kurma eğiliminin çok daha fazla olduğunu; ancak yapılan araştırmalarda, şirket devralarak iş hayatına atılanların daha başarılı olduklarının ortaya çıktığını belirtiyor.