Yükselen 13 ülkeden biri olduk

Geçtiğimiz günlerde Fitch’in kredi notunu 2 kademe birden yüksettiği Türkiye, bu yıl reytingi yükselen 13 ülke arasında yer alıyor. Aralarında, Yunanistan, Macaristan, İrlanda, Tayland ve Meksika’nın da bulunduğu 52 ülkenin ise reyting notu düşürüldü.

Uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Fitch’in uzun vadeli döviz kredi notunu iki kademe artırdığı Türkiye, bu yıl reytingi yükselen sayılı ülkelerden biri oldu. Fitch’in ‘yatırım yapılabilir’ seviye olan ‘BBB-’ notunun bir altı olan ‘BB+’ notunu verdiği Türkiye, bu yıl reytingi yükselen 13 ülke arasında yer alıyor. Aralarında, Yunanistan, Macaristan, İrlanda, Tayland ve Meksika’nın da bulunduğu 52 ülkenin ise reyting notu düşürüldü.

Artık ilk notu düşürülen değil
Türkiye’nin önceki yıllarda, küresel ya da bölgesel bir krizde notu ilk önce düşürülen ülkeler arasında artık yer almadığını vurgulayan analistler, Türkiye’nin küresel krizde, ‘pozitif’ görünüme sahip bir kaç ülkeden biri olduğuna dikkat çekiyorlar. ING Bank’ın analizine göre, Türkiye’nin ekonomik potansiyeli, kriz karşısında sergilediği dayanıklılık ve “risk primi (CDS)” olarak da isimlendirilen sigorta primlerindeki gerilemesi yanlış fiyatlandırılıyor. ING’ye göre, reyting kuruluşlarından Standart and Poor’s (S&P), ‘durağan’ olan Türkiye’nin görünümünü bir kaç hafta içinde ‘pozitife’ çıkartacak. ING, Moody’s’in gelecek yılın ilk yarısında not yükseltmeye gidebileceğini vurguluyor.

‘Yatırım yapılabilirlik’ ihtimali
Türkiye, 1-2 yıl içinde reyting notu ‘yatırım yapılabilir’ düzeyine çıkarılması beklenen 10 ülke arasında yer alıyor. Kredi notundaki artış, Hazine ve özel sektörün, uluslararası piyasalardan daha düşük maliyetlerle ve daha uzun borçlanmasına imkan tanıyacak.

Kredi derecelendirme, borçlunun anapara ve faiz yükümlülüklerini ödeme isteği ve kabiliyetinin zamanında ve tam olarak yerine getirilip getirilememesini ölçen bir araç olarak görülüyor. Derecelendirmenin en hassas konuları, ödeme isteği ve kabiliyeti olarak belirtiliyor. Derecelendirme tek bir işlem, kuruluş veya ülke için yapılabiliyor. Ölçüm sırasında geçmişe yönelik 15-20 yıllık bir veri tabanı kullanılıyor ve ‘risk faktörü’ ölçülüyor. Ülke risklerini ölçerken genelde ekonomik ve politik risk faktörlerine bakılıyor.

Ekonomik risk belirlenirken nelere bakılıyor

TEMEL GÖSTERGELER: Döviz cinsinden nakit akış düzeni, borç rasyoları, ihracatın büyümesi, ödemeler dengesi, cari işlemler dengesi, kısa vadeli sermaye akışının rezervlere oranı, rezervlerin durumu ve gelişmesi, büyüme hızı, toplam tasarruflar, kamu sektörünün mali açıkları, yatırımlar ve enflasyon.

POLİTİK RİSKLER: Seçim sistemi ve zamanları, dış politika gelişmeleri, demokrasinin işleyişi, siyasal partiler, iktidar-muhalefet ilişkileri, liderin durumu, siyasal gündemdeki riskler, koalisyonların yapısı, Merkez Bankası’nın
bağımsızlık derecesi.

Notlar ne anlama geliyor

KREDİBİLİTESİ yüksek ülkeler arasına girmek, “güvenle yatırım yapılabilir” vizesini almakla eş anlamlı. AAA en yüksek not. Baa3 ya da BBB- “Güvenle yatırım yapılabilir” anlamına geliyor. Düşük kredibilitede spekülatif ülke ve kuruluşlara BB ya da Ba1’den B3 ve B-’ye kadar not veriliyor. Türkiye’nin, halen, Moody’s’den Ba3, Standard and Poor’s BB(-) ve Fitch reyting kuruluşundan BB+ notu bulunuyor.