Ziraat'tan Sancak'a sert cevap

Ethem Sancak'ın Ziraat'le ilgili açıkalamalarına Genel Müdürü Can Akın Çağlar'dan tepki geldi... Vahap Munyar yazdı..

Ziraat'tan Sancak'a sert cevap

3 milyon çiftçiyi büyük tarım işletmeleriyle bir tutamayız Ethem Bey...

ZİRAAT Bankası Genel Müdürü Can Akın Çağlar, aradı. Sancak Yatırım ve Hedef Aliance Grubu Yönetim Kurulu Başkanı Ethem Sancak’a biraz bozulmuş:

"Ethem Bey, AtaSancak Acıpayam Tarım İşletmeleri yatırımına kredi görüşmesi için bize başvurdu. Kendilerine, ’Çiftçilere uyguladığımız düşük faizli krediyi size veremeyiz, normal kredi faiziyle bizden kaynak kullanabilirsiniz’ dedik. Buna rağmen hálá bankamızı yıpratacak açıklamalar yapıyor."

Ethem Sancak, Denizbank’tan kullandıkları 30 milyon dolarlık kredinin imza töreni sonrasında, "Ziraat Bankası’nın kredi sistemi ’köylüsün sen köylü kal’ mantığıyla işliyor. Çiftçi başına en fazla 500 bin YTL tarım kredisi veriyor. Tarım işletmelerini büyütmeye ya da büyük tarım işletmelerine yönelik kredi sistemi yok" sözleriyle sistemi eleştirmişti.

Sancak, Ziraat Bankası’nın kendilerine, "Size yönetim kurulu üyesi başına 500 bin YTL düşük faizli kredi verelim" yanıtı verdiğini de aktarmıştı. Çağlar’ı işte bu sözler üzmüş.

Çağlar, önce Ziraat Bankası’nın tarım kredileriyle ilgili sistemini anlattı. Buna göre, Ziraat Bankası’nın tarım kredisi faizlerini Tarım ve Köyişleri Bakanlığı belirliyor. Çünkü, kaynak "sosyal destek" amacıyla Hazine’den aktarılıyor. Bankanın normal kredi faizleri yüzde 17.5’ken, çiftçiye yüzde 7-13 düzeyinde faiz uygulanıyor. Bu kredilerden yararlanabilecek tarım işletmelerinin sayısı da 3 milyon 76 bini buluyor.

Türkiye’de tarımla uğraşanların yüzde 82’sinin toprak büyüklüğü 100 dekarın altında kalıyor. Üretilen 11.5 milyon ton sütün yüzde 85’ini de hayvan varlığı 20 baş ineğin altında olanlar sağlıyor.

Aslında Can Akın Çağlar da Türkiye’de büyük tarım işletmelerinin sayısının artmasından yana ama ona göre çözüm küçüklere sırt çevirmek değil: "3 milyon küçük tarım işletmesi, 15 milyonluk nüfusu ilgilendiriyor. Tarım ve hayvancılıkta dönüşüm olurken, mevcut desteklerin sürmesinde yarar var."

Çağlar, çiftçiye verilen düşük faizli kredinin etkisini üretim artışı olarak gördüklerinden emin: "2002’de 8.4 milyon ton olan süt üretimi, bugün 11.5 milyon tona çıktı. Bunda düşük faizli kredinin payı büyük."

AtaSancak Tarım İşletmeleri’ne yüzde 7-13 faizli krediyi neden kullanamayacaklarını önce Ziraat Bankası’nın ilgili ekipleri anlatmış. Sonra Can Akın Çağlar, Ethem Sancak’la buluşmuş: "Yüzde 17.5 faizle istediğiniz kadar kredi açmaya hazırız. Sistemin değişmesi ise Tarım Bakanlığı’na bağlı."

Ziraat Bankası’nın "düşük faizli" değil, "normal" kredisi anlaşılan AtaSancak Acıpayam Tarım İşletmeleri’ne pek "uygun" gelmemiş olacak ki, Denizbank’tan 30 milyon dolar kredi kullandılar.

Çağlar’la konuştuktan sonra düşündüm. Ziraat Bankası, küçük çiftçiye uyguladığı kredi faizini AtaSancak’a 36-37 milyon YTL’lik kredide yansıtsaydı ne olurdu? Sanırım çok gürültü kopardı...

Umarım çıkan tezkereyi kullanmaya gerek kalmaz

GEÇEN perşembe sabahı Brüksel... Sabancı Holding Yönetim Kurulu Başkanı Güler Sabancı, bir grup yabancı gazeteciyle birlikte... Aslında Güler Sabancı, şirketlerinden Temsa’nın katıldığı Busworld Fuarı için Belçika’daydı.

Yabancı gazetecilerin soruları öncelikle ekonomiyle ilgiliydi. Sonra söz terörle mücadele için Kuzey Irak’a yönelik sınır ötesi harekatla ilgili TBMM’den geçen "tezkere"ye geldi.

Güler Sabancı, tezkereyi şöyle değerlendirdi: "Umarım TBMM’den geçen tezkereyi kullanmaya gerek kalmaz. Bunun öncesinde tüm diğer çözüm yolları denenir. Eninde sonunda Kuzey Irak’a doğru bir sınır ötesi harekat olursa, ekonomik, sosyal, siyasi etkileri de görülür."

Türkiye anlamsız referandum sabahına uyanmışken, Hakkari’den acı haberler aktı. Şehitlerin acısı yüreğimizi yaktı, PKK’ya, onları barındıran Irak’a öfke büyüdü...

Sabancı’nın, "Umarım tezkereyi kullanmaya gerek kalmaz" sözü perşembe sabahında kaldı...

Çadır haberinin öyküsü

RAMAZAN Bayramı’nın son günü, yani 14 Ekim’de ekonomi servisinin nöbetçi editörü Sadi Özdemir’di, beni aradı, heyecanla Cumhurbaşkanı Abdullah Gül’ün kızı Kübra’nın nikah töreninin yapılacağı çadırla ilgili bilgiyi aktardı: "O çadır 3-4 yıllığına yapılmış, hakkında yıkım kararları var. İstanbul Ticaret Odası’ndan (İTO) İstanbul Büyükşehir Belediyesi’ne, CNR Fuarcılık’ın patronu Ceyda Erem’e kadar birçok kurum ve şirket olayın tarafı."

Sadi anlatırken, Cumhurbaşkanı Gül, kızı Kübra ve dünürlerini üzmeyecek başlık düşündüm: "Cumhurbaşkanı ve 3 bin konuğunu Allah korudu..."

Ardından Genel Yayın Yönetmenimiz Ertuğrul Özkök’ü aradım, bilgileri aktardım. Özkök de başlığı aynı yönde verdi: "3 bin konuğu Allah korudu."

Haber Hürriyet’e manşet oldu, bazıları kıyameti kopardı: "Manşet çöktü. Aynı çadırda iki yıl önce Doğan Yayın Holding de tören yaptı. Neden şimdi tehlikeli? Aydın Doğan’ın çadırla ilgili ne planı var?"

O çadırda Doğan Yayın Holding’in toplantı yapması mı, yoksa Cumhurbaşkanı kızının evlenmesi mi tüm Türkiye’yi ilgilendirir? Belli ki Sadi’nin haber kaynakları Cumhurbaşkanı kızının düğünüyle harekete geçmişti...

Sadi araştırdı, dört-beş kaynaktan olayı doğrulattı, haberi yazdı. Bize yüklenenlere yanıtı İTO Yönetim Kurulu Üyesi Ali Kopuz verdi: "Cumhurbaşkanı düğünüyle mahkemelik çadırda yargıyı etkilemeye çalışıyorlar..."

Tamam mı? 

Ethem Sancak, Ziraat Bankası için ne demişti? İşte Çağlar'ı kızdıran açıklama..


Ziraat, Sancak'a neden kredi vermedi?

ATASANCAK Acıpayam Tarım İşletmeleri’nin Denizbank’tan sağladığı 30 milyon dolarlık kredinin imza töreni... AtaSancak Acıpayam Tarım İşletmeleri Yönetim Kurulu Başkanvekili Ethem Sancak, Denizbank’ı tarıma açtığı kredi penceresinden dolayı överken, sözü Ziraat Bankası’na getirdi:

"Ziraat Bankası’nın tarıma dönük kredileri, ’köylüsün sen köylü kal’ mantığına oturtulmuş. Tarım işletmelerine değil, çiftçiye kredi veriyor. Büyüklüğü çiftçi başına 500 bin YTL’yi aşmıyor."

İmza töreni sonrası Ethem Sancak’a Ziraat Bankası’nın uygulamasını sordum:

- Siz AtaSancak Acıpayam Tarım İşletmeleri olarak 30 milyon dolarlık kredi için Ziraat Bankası’na da başvurdunuz mu?

- Ziraat Bankası’na da gittik. Böyle bir krediyi veremeyeceklerini söylediler. Onlarda çiftçi başına 500 bin YTL kredi sınırı var.

- Sizin gibi bir işletmeye kredi veremiyorlar mı?

Ethem Sancak, belki de Ziraat Bankası’nın biraz da şaka yollu verdiği yanıtı aktardı:

- "Ancak yönetim kurulu üyelerine birer çiftçi gibi 500’er bin lira kredi verebiliriz" dediler...

- Yani?

- Bizim 30 milyon dolar gibi bir krediyi Ziraat Bankası’ndan alabilmemiz için demek ki yönetim kurulu üyelerimizin sayısını ona göre artırmamız gerekiyor...

- Böyle birşey mümkün mü?

- Mümkün değil...

Aslında Ethem Sancak’ın amacı Ziraat Bankası’nın Genel Müdür Can Akın Çağlar kaptanlığındaki başarılı yönetimini eleştirmek değildi. Sancak, Türkiye’nin son dönemlerde tarımda gerçekleştirdiği değişime karşın hálá, bireysel çiftçiliği desteklemesini doğru bulmadığını vurgulamak istiyordu.

Bu toplantıdan bir süre sonra yolum Ankara’da traktör üreticisi Erkunt Tarım Makinaları tesislerine düştü. Genel Müdür Zeynep Erkunt Armağan’la fabrikayı gezdik. Zeynep Hanım, ithal traktörlerden yana dertliydi: "Döviz kurlarının durumu malum. Biz ihracatta fiyat tutturmaya zorlanıyoruz. İthal traktörler Türkiye’de cirit atıyor. Bugün 35 farklı traktör markası var Türkiye pazarında. Bunlardan 6’sı Türkiye’de üretiliyor. İthalatçılardan 17 bin YTL’ye traktör satanlar var."

Armağan, "ithalat kapıları kapansın" gibi bir bakışa sahip değil. Onun derdi Türkiye’ye yakışmayan düşük kalitedeki traktörlerin pazarda fazla yayılması. Bunun önüne geçmek için bir önerisi var:

"Tarım Kredi Kooperatifleri, Ziraat Bankası’yla birlikte belki sadece Türkiye’de üretilen traktör markaları için daha düşük faizli bir kredi modeli oluşturabilir. Böylece güçlü YTL’den yediğimiz darbeyi biraz olsun hafifletiriz."

Armağan’ın önerisi bana mantıklı geldi. Tarım kredisini "çiftçi başı 500 bin YTL’den fazla vermem" diye sınırlayan Ziraat Bankası, "içerde üretilen traktöre düşük faizli kredi"ye nasıl bakar acaba?