RAKIYA ARTIK 'TÜRK RAKISI' DENİLMEYECEK Mİ?

Tütün ve Alkol Piyasası Düzenleme Kurumu Alkollü Reklam İlkeleri değiştirdi. Yeni düzenlemeye göre, "Alkollü içki tüketiminin, coğrafi, tarihi, kültürel, sanatsal vb. ortak değerleriyle ilişkilendirilmesine dair içerik" kullanılmayacak.

2005 tarihli eski tebliğde yer almayan bu madde, rakıya 'Türk rakısı' denilip denilemeyeceğini tartışmalı hale getirdi. Üreticiler hem AB’ye hem de dünyaya rakının ‘Türk rakısı’ olduğunu kabul ettirmeye çalışıyor.
Bir ay sonra yürürlüğe girecek yeni düzenlemede, yazılı medya ve elektronik iletişim araçları kullanılırken, içki reklamları, çocuklar ve gençlere yönelik sayfa ve eklerle spor sayfalarında yer almayacak.

Efes Pilsen ne yapsın?

Sayfa yasağı eski tebliğde yoktu. Yeni durumda örneğin bira markası Efes Pilsen adı taşıyan basketbol takımının spor sayfalarında yer alacak haberlerinin reklam sayılması olasılığı ortaya çıktı.
Görüşmeleri devam eden Bütçe ile ‘Torba Tasarı’da da internetten alkollü içki ve tütün satışına 3 yıla kadar ceza öngörülüyor.

‘Peynirle, kavunla iyi gider’ lafı olur mu?

Yeni düzenleme içki reklamlarında Boğaz Köprüsü, Bodrum Kalesi gibi sembol yapıların kullanılmasının yolunu kapıyor. Düzenlemeye göre:
-Gençler hedef kitle olmayacak, gençler, çocuklar reklamlarda kullanılmayacak.
- Diğer gıda maddeleriyle ilişkilendirilmesine, coğrafi, tarihi, kültürel, sanatsal ortak değerleriyle ilişkilendirilmesine dair içerik kullanılmayacak.
- Alkollü içki içmemek bir zafiyet, içmek statü sembolü olarak anlatılmayacak.
- Cinselliğin istismarı, pornog-rafi içeren ifade görüntü olmayacak.
- Reklamlarda; başarı sahibi, kamuoyunun güvenini kazanmış veya yardım kuruluşlarıyla işbirliği içinde olan, çocuk ve gençler için açıkça veya zımnen örnek teşkil eden veya edebilecek herhangi bir kişi, karakter veya grup yer almayacak.

Reklama kısıtlama

-Alkollü içki tanıtımı amaçlı yayın hariç, gazete, dergi, broşür, katalog, ilan ile diğer yazılı medya ve elektronik iletişim araçları vasıtasıyla reklam yapılması halinde, çocuklara ve gençlere yönelik hazırlanan sayfa, ek, program, bölümler ile spor sayfalarında alkollü içki reklamları yer almayacak.
- Reklam, sinema filmleri gösterimi vasıtasıyla yapılacaksa, bakanlığın (18) olarak sınıflandırdığı sinema filmlerinin sonunda yayımlanacak.

İÇKİ İHRACATI TÜRKİYE GÖRSELİ OLMADAN YAPILAMAZ

Bir ay sonra yürürlüğe girecek yeni düzenlemeye göre üreticiler, içki tanıtımlarında coğrafi, tarihi, kültürel ve sanatsal ortak değerleri kullanamayacak. Bu durumun markalaşma ve ihracatı olumsuz etkileyeceği belirtiliyor.
2005 tarihli eski tebliğde alkollü içki reklamlarında uyulacak ilkelerle ilgili yasaklar 16 madde iken yenisinde bu rakam 20 maddeye çıktı. Resmi Gazete'nin cumartesi gün yayımlanan nüshasında yer alan yeni düzenleme, gıda maddeleri, coğrafi, tarihi, kültürel, sanatsal gibi ortak değerlerle ilişkilendirme ve pornografik görüntüleri kapsıyor. Ayrıca alkollü içki reklamlarına yayımlanacak mecra konusunda da sınırlamalar getiriliyor. Öte yandan, eski tebliğ 18 yaşından küçükleri kapsarken, yenisinde yaş sınırı yerine "gençler ve çocuklar" ifadesi kullanılıyor.

Özendirici reklamlar yapmıyoruz

Antalya Alkollü İçecek Sanayi ve Ticaret AŞ Yönetim Kurulu Başkanı Ahmet Acar, alkol ve tütünle ilgili özendirici reklamlara karşı olduğunu, ancak masumane tanıtımlara yasak gelmemesi gerektiğini savundu. Yunanistan'ın rakı markası Uzo'yu dünyaya tanıttığına dikkat çeken Acar, "Bu durumda Türkiye'ye gelenlere Uzo mu ikram edilecek? İhracat yapacaksak, Türkiye görselini kullanmadan tanıtım olmaz. Antalya'ya her yıl gelen Ruslar, ne yazık ki votkalarını da getiriyor. Bunlar doğru değil. Düzenleme, Tekel dönemi sonrası çıkan markaların piyasada tutunmasına da engel olacak" dedi. TAPDK'nın düzenlemesini yanlış bulan Ahmet Acar, 21. yüzyılda kimsenin kimsenin aklına ihtiyaç duymadığını söyledi. Şirket bünyesinde Topkapı, Abbas ve Yedi isminde 3 rakı ve Gorzalka ve Nash adında 2 votka markalarının bulunduğunu hatırlatan Acar, yasağın, piyasanın kendi içinde gelişmesine engel olacağını ve haksız rekabet yaratacağını iddia etti. Acar, "Tekel dönemi markasına karşı, yeni çıkan ürünlerin piyasada tutunması için kendini tanıtması gerekiyor. Rakının da kendini balık ve peynir masasında sunması gayet doğal. Bu özendirme değildir. Amacımız düzgün reklamlarla markamızı tanıtmak, içkiye zorlamak değil" diye konuştu.

Reklamlarda coğrafi, tarihi, kültürel gibi ortak değerlerin kullanılmasının yasaklanmasının da yanlış olacağını dile getiren Acar, bu görüşünü ise şöyle açıkladı: "Türkiye'nin bütününe bakınca yılda 20 milyon turist geliyor. Dışardan gelenlere Türkiye görseli olmadan tanıtım yapılır mı? Yine Türkiye görseli olmadan ihracat nasıl yapılacak? Benim rakı markam Topkapı. Bu ürünü Topkapı Sarayı'nın bir köşesinde sunmak, aynı zamanda müzeyi de dünyaya tanıtacak. Bunun özendirmekle ne ilgisi var? Tercihler konusunda yurtdışındaki gençler akıllı da bizimkiler mi akılsız?"

Tüketim yasakla frenlenemez

Cumhuriyet Halk Partisi Tokat Milletvekili Orhan Diren de, düzenlemenin AB giriş sürecinde Türkiye'ye puan kaybettirecek bir değişiklik olduğunu savundu. Alkollü içki konusuna laik bir tavırla değil, dini duygularla yaklaşıldığına dikkat çeken Diren, "Çocukları ve gençleri alkolizmden korumak için Avrupa ölçülerinde yeteri kadar kurallar var, yenisine ihtiyaç yok. Yasak, en çok şarap sektörünü etkileyecek. Tebliğde de ayrıca sektörün unutulması yönünde bir gayret var. İnsanların tüketimi yasaklarla frenlenemez. Fransa'da alkol tüketimi yıllık ortalamada 54 litre, Türkiye'de ise 0.9 litre. Yani alkolizme yol açabilecek bir tüketim zaten yok" değerlendirmesinde bulundu.

Marka Reklam Ajansı Başkanı Hulusi Derici ise, bu konuda AB kriterlerinin baz alınması gerektiğini savunarak, "Kendi kafamızdan kurallar üretmek doğru değil" diye konuştu.