KONSOLOSLUKLARIN ÇÖZÜM ÖNERİSİ: İSTEYEN DAVA ETSİN

AB ülkelerine vize kalktı mı? Hayır! Hâlâ vize kuyrukları, vize memurları, parmak izi, biometrik (her ülke için farklı) fotoğraf ve randevular işkencesini çekmek zorundasınız. Yurtdışına çıkabilmek için sömürge memurları tarafından aşağılanan yerel halk muamelesini de sineye çekmeniz gerek. Meslek sahibi, ünlü, davet almış T.C. vatandaşları, vize alamıyorsa vatandaş ne yapacak?..

Belgesel yönetmeni, yazar Ümit Kıvanç, Taraf gazetesinde 14 Mart'ta yazdığı yazısında geçtiğimiz günlerde Münih'teki Türk Filmleri Festivali'ne gitmeye niyetlendiğini ama konsoloslukta gördüğü muamele üzerine nasıl koşarak kaçtığını anlatmıştı: "Konsoloslukta kurşungeçirmez camın ardındaki memure, bana bir 'merhaba, günaydın' demeden belgeleri aldı, 'Almanya'ya niye gideceksiniz?' diye sordu. Onlara özene bezene bir dilekçe hazırlamıştım, 'Oraya yazmıştım,' dedim. 'Filmim gösterilecek.' Ve ardından, başvurumda Almanya'ya gitmişken iki-üç hafta geçireceğimi belirtmiş olmama rağmen, bu arada başka bir iş çıktığı için çok daha erken döneceğimi söyledim.
Kadının ilk tepkisi, dilekçemi kenara ayırıp, 'O zaman bu geçersiz!' diye kaş çatmak oldu.

Memuremiz, benim orada hangi günler arasında bulunacağımı şimdiden kesinlikle bilmeleri gerektiğini söyledi, 'O zaman bu da geçersiz!' diyerek uçak rezervasyonu tarihlerinin etrafına daireler çizmeye koyuldu. Ardından, 'Filmim şu tarihte gösterilecek, sonra Berlin'e geçeceğim, vesaire,' diye giden açıklamama karşılık, son buluşunu yaptı: 'Ama zaten bu festivale sizi sadece bir haftalığına davet etmişler!' Kalktım, 'Verin pasaportumu!' dedim. Şaşılacak kadar çabuk uzattı." Romancı Ahmet Ümit'in de benzer bir hikâyesi var. Yazar, 2005 yılında bir konferansta konuşma yapmak üzere Hollanda'ya davet edilmiş. Elinde kendisini çağıran Hollandalı vakfın davet mektubu ve konsolosluktan istenen her türlü belge bulunmasına rağmen vize talebi reddedilmiş. "Bu duruma çok sinirlendim," diyor Ümit ve anlatıyor: "Ben kendi keyfim için değil, onların daveti üzerine, zamanımı ayırıp gidiyordum. Red almak utanç verici bir durumdu, 'Ben gelmiyorum,' dedim; büyük bir skandal oldu. Vakıf araya girdi, uzun bir sürenin sonunda bana vize verdiler. Vize uygulaması son derece yanlış. Bizim Avrupalılara karşı uyguladığımız bir vize yok.

Hani nerede dünya vatandaşlığı!" Geçtiğimiz yıl bir grup yazarımız da Almanya sınır kapısında kalmıştı. Frankfurt Kitap Fuarı'nda onur konuğu Türkiye'ydi ve bu nedenle Türkiye'den yüzlerce yazar ve şair fuara gidiyordu. Ama içlerinden bir grup Frankfurt'tan içeri alınmadı.

VİZE UYGULAMASI HUKUKA AYKIRI

Son günlerde her yerde aynı cümle: 'Avrupa Birliği ülkelerine vizesiz gireceğiz!' Ancak bu ifadelere kanıp, bavulunuzu hazırlayıp soluğu havaalanında almaya kalkmayın.

Fazla uzağa gidemezsiniz.

Avrupa Birliği Adalet Divanı'nın, Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlarının AB ülkelerinde serbest dolaşım hakkına sahip olduğu kararı gerçek olmasına gerçek ama bu karar, vize işkencesi çekmeden, elimizi kolumuzu sallayarak Avrupa ülkelerine gidebileceğimiz anlamına gelmiyor. Çünkü, öncelikle Adalet Divanı'nın bu kararı, vize uygulamasının kaldırılması için yeterli değil.

Tüm bunlar, vize uygulamasının bir 'yasal zemini' olmadan haksız yere uygulandığını gösteriyor. Yani Avrupa Birliği üyesi ülkeler, kendi üst yasalarına aykırı hareket ederek bir kısıtlama getirmiş oluyorlar.

ADALET DİVANI'NA BAŞVURMAK GEREK

Bir vatandaş olarak Adalet Divanı'na gidip, vizenin haksızlık olduğunu söyleyip şikâyet etseniz, şahsınız adına başarılı olabilirsiniz. Vize için talepte bulunup red cevabı alanlar da dava açabilir. Ama bireysel taleplerin genel uygulama açısından hiçbir anlamı yok. Sonuç almak için, yetkililerin devreye girerek, öncelikle belli meslek grupları için serbest dolaşım hakkını elde etmesi gerekiyor. Bunlar da hizmet sektöründe çalışanlar ve AB ülkeleriyle ticaret yapanlar oluyor. Sonrasında görev meslek örgütlerine düşüyor. Doktorlar, gazeteciler, hukukçular veya işadamları örgütleri gibi kurumlar kendi içlerinde bir araya gelip, Adalet Divanı'na toplu müracaatlarda bulunmalı.

RET SEBEBİ BELİRTMEYİZ, BİZİ DAVA EDİN

Schengen vize başvurusu, başvuruyu yapan kişinin Schengen bölgesini ziyareti sonrası ülkesine geri döneceğiyle ilgili ciddi şüphelerimiz olması halinde reddedilir. Böyle bir yargıya, başvuru sırasındaki izlenim ve başvuran kişiyle yapılan konuşmalarda veya vize başvurusunda sunulan başvuran kişinin ülkesiyle olan ekonomik ve ailevi ilişkilerini gösteren belgeler yoluyla varabiliriz. İlk red mektubumuzda red sebebi belirtmeyiz. Ama bilginin özellikle talep edilmesi halinde bu bilgiyi paylaşmak yükümlülüğümüz bulunmaktadır. Başvuran kişi dilerse red mektubunu aldıktan sonra veya takibinde verilen detaylı sebep bilgilendirmesinden sonra konsolosluğa dava açabilir."

Daniel Stork, Muavin Konsolos, Basın ve Kültür Ata.esi, Hollanda Kraliyeti Başkonsolosluğu

İsteyen şikâyet dilekçesi sunsun

"Hollanda Kraliyeti İstanbul Başkonsolosluğu Schengen bölgesi üye ülkeleri tarafından onaylanan kurallara dayanan şeffaf ve tarafsız bir vize politikasına sahip. Vize için başvuran bir Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı tarafından karşılanması gereken kriterler, başkonsolosluğun web sitesinde (www.mfa.nl/ist) açıkça ilan edilmiş durumda. Gerekli koşullar yerine getirildiğinde vize veriliyor. Hollanda Kraliyeti İstanbul Başkonsolosluğu'na yapılan vize başvurularının yaklaşık yüzde 95'i, İstanbul'daki diğer Schengen temsilciliklerinde olduğu gibi olumlu sonuçlanıyor.

Her başvuran şahıs, Hollanda yetkilileri tarafından alınan kararla hemfikir olmadığı takdirde şikâyet dilekçesi sunma hakkına sahip."