Kahraman aynı, proje benzerdi: Kapalı bir kayak vadisiyle, binlerce kişiyi iş sahibi yapacak bir kar turizm merkezi. ABD'nin Riverhead Kasabası'nı 750 milyon dolarlık 50 katlı kapalı kayak vadisi rüyasından bir gazeteci uyandırdı.

Şimdi o kahraman Afyonkarahisar'da benzer proje için bedelsiz aldığı araziyi gösterip, 750 milyon dolarlık projeyi hayata geçirmenin hesaplarını yapıyor. Tabii 10 bin YTL sermayeli şirketiyle Afyon'daki 700 milyon dolarlık projeyi kapabilirse...

ABD’nin Riverhead Kasabası ile Türkiye’nin Afyon Kenti bugünlerde aynı rüyayı görüyor: Kapalı bir kayak vadisi sahibi olmak... Ne garip ki, dünyanın iki ucundaki bu iki yerleşim merkezine aynı rüyayı gördüren "kahraman" aynı kişi. İskoçyalı eski bir buz hokeyi takımı sahibi ve koçu olan işadamı Tom Stewart... Riverhead'e anlattığı rüya, "50 katlı kapalı kayak vadisi içinde kurulacak 750 milyon dolarlık bir tesis. Bir aquapark ve olimpik-calibre eğitim kuruluşları. Binlerce kişiye iş olanağı yaratacak, bölgeyi Kuzey Amerika'daki spor turizminin merkez yapacak çevre-dostu bir dizayn". Afyon’u heyecanlandıran rüya da Amerika’dakinin bir kopyası. 700 milyon dolara kapalı bir Kar Vadisi kurulacak. Vadinin hem ısı sorunu hem de suni kar üretimi termal kaynaklardan sağlanacak. 1200 stüdyo tipi daire, kayakla atlama pisti, buz pateni, spor akademisi, sağlık merkezleri kurulacak ve ayda 26 bin turist getirilecek.

VEKİL DEVREDE

68 yaşındaki kır saçlı yatırımcı Tom Stewart’ın bu parlak projelerinin insanların ilgisini çekmesi kaçınılmazdı. Nitekim proje duyulduğunda Afyonluların yüzleri güldü, kentin ileri gelenleri yardım için kolları sıvadı. Öncülüğü AKP Afyon Milletvekili ve TBMM Plan Bütçe Komisyonu Başkanı Sait Açba üstlendi. Stewart’ın Türk ortağı Gökhan İzidoğru’yu alıp Başbakan Tayyip Erdoğan ile görüştürdü. Maliye Bakanlığı da devreye girdi, "Kar Vadisi" için Afyon’da arazi bulundu. Maliye, Demiryolları’nın arazisini satın almak için 14 milyon dolar ödeyerek kendi arazisiyle birlikte toplam 1 milyon metrekarelik bir arsayı şirkete tahsis etti.

BAŞARISIZ GEÇMİŞ

Seferber olan Afyon’un valisi, belediye başkanı ve ileri gelenleri bugünlerde hayli keyifli. Çünkü şirket yakında temel atma sözü verdi! Riverhead kasabası ise bugünlerde hayli huzursuz. Rüyayı ilk gördükleri anda yaşadıkları heyecandan eser kalmamış. Riverhead’in neşesini kaçıran da meraklı bir gazeteci!

Yerel bir gazete olan "Newsday"in yazarlarından Elizabeth Moore, müthiş yatırımcı Tom Stewart’ın iş yaşamını araştırdı ve hayli ilginç bir yazıyı kaleme aldı. Moore’un 11 Şubat tarihli yazısının başlığı, yazının içeriğiyle ilgili yeterli ipucu veriyor: "Kapalı kayak merkezi teklif eden girişimcinin başarısız bir geçmişi var."

Yazının içeriği de başlığa hak verdiriyor doğrusu: "İskoç yatırımcı Tom Stewart, geçmiş çeyrek asırda istikrarlı bir iş sicili tesis etti: Dramatik basın konferansları ve kamuoyu açıklamaları. Herkese bir şey sunan alışılmamış projeler. Ve görülebilir mali yardım yöntemleri olmadan. Şu ana kadar onun hiçbir projesi inşa edilmedi."

Moore, böyle anlatıyor Stewart’ı. Sonra da Stewart’ın "başarısız iş yaşamı" ve Amerika’daki ortağıyla ilgili daha somut bilgiler veriyor:

"Stewart ve onun Kuzey Amerika'daki baş yöneticisi Delbert Freedline'ı, mali başarısızlıklar ve yarı başlanmış girişimlerin izleri takip ediyor. Son on yılda, ikisi de Connecticut'tan Lake Eeire'ye, İsviçre'de Lugano'dan Paris, İskoçya, Polonya ve şimdi de Türkiye'ye aynı tip kapalı kayak merkezlerini ve çeşitli atletik ve iktisadi kalkınma girişimlerini beyan ettiler."

KAYNAĞI YOK

"Stewart International Marketing" şirketinin danışmanı mı, yöneticisi mi olduğu bile belli olmayan Stewart’ın en büyük sorunu, sözünü ettiği büyük projeleri gerçekleştirecek kaynak gösterememesi. Moore, "Newsday"deki yazısında Stewart’ın, Riverhead kasabası yöneticileri tarafından sıkıştırılınca geldiği noktayı şöyle özetliyor: "Stewart, ne bir üretici ne de sermayedar olmadığını kabul ederek, 'Bir banka garantisinin neye benzediğini bile bilmiyorum' dedi. Bu tip tesisleri dünyanın dört bir tarafında inşa etmeye çalıştığını itiraf eden Stewart, iş ortaklarının yarım düzine kere oyuna getirdiğini söyledi.

Ve Stewart'ın firması geçen çarşamba Riverhead projesi için özkaynaklarından 100 milyon dolar yatırım yapmayı taahhüt etse de, Cardinale firmanın iş dosyalarının Stewart'ın 100 milyon dolarlık kaynağı olmadığını itiraf etti. Firmanın 2006'daki net varlığı/mülkü 254.229 İngiliz Poundu veya 500.295 dolardı. Stewart bu rakamların gelecek dosyalamayla değişeceğini söyledi. Stewart, 'Yeni hesaplar, onların bölgede yüz milyon dolar civarında özkaynağı olacağını gösterecek' dedi."

SERMAYESİ SADECE 10 BİN YTL

Belki de, Stewart'ın "yeni hesaplar" derken kastettiği Afyon'da bedelsiz olarak aldığı arazi! Bir an önce arazinin tapusunu alıp bu belgeyi Amerika'da kaynak gösterecek. Moore da Afyon’un Stewart’a "cankurtaran" işlevi gördüğü tespitini yapıyor yazısında:

"Dinlenme tesisi hayalini on yıldır kovaladıktan sonra Stewart, şirketi Stewart Uluslararası Pazarlama'nın, sonunda Afyon'da 200 dönümlük bir alana dünyadaki en büyük kapalı kayak merkezini kurmak üzere Türk hükümetiyle yaptığı anlaşmayla, güvenilirlik konusunda ani bir gelişme yakaladığına inanıyor."

Amerika’da "mali kaynağı" sorulduğu için zor durumda olan Stewart’ın Afyon’daki projeyi hangi kaynakla gerçekleştireceği de belirsiz. Düşünün 700 milyon dolarlık projeyi hayata geçirecek Afyon merkezli Snow Valley (Kar Vadisi) firmasının kuruluş sermayesi sadece 10 bin YTL!

Afyon Vali Vekili Nevzat Sinan, bu durumu "Biz şirketin merkezinin Afyon’da olmasını istediğimiz için küçük sermayeli bir şirket olarak kurdular" diye açıkladı. Oysa Stewart’ın Türk ortağı Gökhan İzidoğru’nun, Hollandalı ortak Pieter Van Alten ile birlikte Alanya’da kurduğu Snow Montain şirketi de aynı şekilde 10 bin YTL sermayeli! Ayrıca İzidoğru da Alanya'da kafe-bar işleten, yabancılara mülk satışıyla uğraşan bir emlakçı.

Vali Vekili Sinan yine de "Kaynak bulacaklarını söylüyorlar. Nasıl olsa araziyi alıp götürecek halleri yok, yapamazlarsa Hazine'ye geri döner" dedi.

Kaynağı biz araştıramayız

BÜYÜK çabalar harcayarak "Kar Vadisi" projesini hükümetin desteklemesini sağlayan Afyon Milletvekili ve TBMM Plan Bütçe Komisyonu Başkanı Sait Açba, sorularımızı şöyle yanıtladı:

Proje yapımcılarını nasıl tanıdınız?

Kendileri geldiler. Termal bölge arıyorlarmış.

Gökhan İzidoğru Afyonlu. Onun aracılığıyla mı tanıştınız bu firmayla?

Sandıklı'dan. Ama yurtdışında, Hollanda'da kalmış. Onun getirdiği insanlar.

700 milyon dolarlık kaynakları var mı?

Kaynakları var dediler. Tabii bizim araştırma şansımız yok. Proje çizim aşamasına kadar gelmeleri... Kaynakları konusunu bizim bilmemiz de zor. Kaynak transferi konusunda Maliye'ye de gerekli taahhütlerini verdiler.

Şu ana kadar transfer ettikleri bir miktar yok galiba?

Mart sonuna kadar bir miktar. Ondan sonra periyodik olarak gönderebilecekler. Asgari miktarı taahhüt ettiler. Miktarı tam bilemiyorum. Yapımcı firmalarla imzalayınca zaten süreç başlamış olacak. Biz o safhasını izliyoruz.

Tom Stewart'ın daha önce yaptığı benzer bir proje yok.

Tabii 4-5 ortaklar. Birlikte yapacaklar.

Kurdukları şirket 10 bin YTL sermayeli. Bir kaynak gözükmüyor.

O önemli değil. Bir şirketi 5 milyara da kuruyorsunuz. Yatırım için aktarılacak sermaye önemli. Kesin anlaşmayla birlikte her şey netleşecek. Şu anda her şey devam ediyor.

Amerika'daki gazete yazısında Stewart, "Yakında 100 milyon dolarlık kaynak belgesi göstereceğiz" diyor. Bu kaynak Afyon'daki arazinin tapusu olmasın?

Tapu işlemini henüz yapmadılar. Tapuyu almalarından itibaren üç ay sonra yatırıma başlamayı taahhüt ediyorlar. Tapu karşılık gösterilemez. Tahsis yapılırken üzerine şerh de konuyor. Araziyi karşılık olarak kullanma şansları yok.

Projenin tek somut yanı bu arazi ve yandaki çizim

Afyon'a "Kar Vadisi" projesini hazırlayan İskoç işadamı Tom Stewart ve ortakları, bir süredir kentin ileri gelenlerini ziyaret ederek hazırlıklarını anlatıyor. Stewart ve otakları, bir süre önce de Afyon Belediye Başkanı Abdullah Kaptan'ı ziyaret ettiler. Kaptan, görüşme sırasında "Afyonkarahisar'da böyle bir projenin hayata geçmesinden duyduğu memnuniyeti" dile getirdi. Kar Vadisi projesiyle ilgili teknik çizimlerin tamamlanmış olmasına rağmen, projenin detayları henüz kesinleşmedi. Şirket yetkilileri, proje üzerindeki çalışmaların sürdüğünü belirtiyorlar. Bu nedenle de henüz projenin bir maketi ortada yok. Projenin tek somut elle tutulur yanı da kağıt üzerindeki çizimler.