Brent Scowcroft Washington'un en kıdemli stratejistlerinden biri sayılıyor. Geçmişinde üç Amerikan başkanına ulusal güvenlik danışmanlığı var. Birinci Körfez Savaşı sırasında bu sıfatıyla "Baba Bush"a en yakın olan isimlerdendi. Ama "Oğul Bush"un Irak planlarına karşı çıktı. 

Halen üstlendiği birçok aktif görevin yanı sıra Türk-Amerikan Konseyi Başkanlığı'nı da yürüten Scowcroft'u, hükümetle temaslarda bulunmak için geldiği Ankara'da bulup kendisiyle Irak'ı, Türk-Amerikan ilişkilerini ve PKK'yı konuştuk.
Scowcroft, söze Bülent Ecevit'in ölümünden duyduğu üzüntüyü ifade ederek girdi. Ecevit'i 1974'ten beri tanıdığını belirterek, "O, Türkiye'ydi" ifadesini kullandı. Ardından sorularımızı yanıtladı.

Zor durumdayız
Soru: Irak'ın işgaline karşıydınız. Gelinen nokta hakkında ne diyorsunuz?
Scowcroft: Haklı çıkmış olmak sevindirmiyor beni. Nasıl gelmiş olursak olalım şu anda zor durumdayız. Orada kalmak da giderek zorlaşacak. Çünkü, bu konu Amerika'da çok ciddi bir iç siyaset konusu haline geldi. Ancak Irak'ta göreli bir istikrar sağlanana kadar orada kalmamız gerekiyor.

Soru: Fakat Washington'da Irak'ın üçe bölünmesini ve Amerika'nın da oradan bir an evvel çıkmasını konuşanlar var.
Scowcroft: Bu çok kötü bir seçenek olur. Sonucu da artan kaos olur. Kendisini ciddi sayan hiçbir ABD yönetiminin bu seçeneği benimseyeceğine inanmıyorum. Bu seçenek beraberinde yeni sorunlar getirir.

Soru: Sizce Irak bugün Saddam dönemine oranla daha kötü durumda mı?
Scowcroft: Daha mı iyi, daha mı kötü bilemiyorum. Bir Sünni iseniz eskiye oranla durumunuz daha kötüdür. Ama bir Kürt veya Şii iseniz durum herhalde daha iyidir. Onun için bu sorunun yanıtını bilmiyorum.

Soru: Peki yönetiminiz bu ülkenin karmaşık yapısını bilmiyor muydu da kendisini bu duruma soktu?
Scowcroft: Sorunuzun malum yanıtı "hayır"dır.

Yeterince danışmadık
Soru: Türk-Amerikan ilişkilerindeki durgunluğu ve kötü atmosferi dağıtmak için ne yapmak gerekiyor?
Scowcroft: Uzun ve çok yakın bir ilişkinin kötü bir aşamasındayız. Buradaki Amerikan aleyhtarlığının temelinde de Irak sorununun olduğunu düşünüyorum. O ülkeye girdik ve ortalığı birbirine katarak yeni sorunlar yarattık. 

Irak krizi ve bu ülkenin işgali aynı zamanda kötü bir zamana rastladı. Türkiye'de köklü bir hükümet değişikliği oldu. Biz de yeni yönetime yeterince danışmadık. Askeri planlarımız vardı ve bence Türkiye'nin bunu otomatik olarak destekleyeceğini varsaydık.

Soru: İlk Körfez Savaşı sırasında baba Bush için çalışıyordunuz. O zaman durum neydi?
Scowcroft: Cumhurbaşkanı Özal bizim en yakın müttefiklerimizdendi. Savaşın her aşamasında kendisine danıştık. Bu kez geçiş hakkı isteğimiz reddedildi. Bu da bazı çevrelerde kızgınlığa yol açtı. Ülkelerimiz bu durumu henüz atlatmış değil. Bence o eski duruma döneceğiz, çünkü ortak çıkarlarımız çok büyük.

PKK sorun değildi
Soru: PKK, ilişkilerimizde ciddi bir soruna dönüştü. Sizce Washington bu konuyu başta fazla mı küçümsedi?
Scowcroft: Kanımca öyle oldu. Irak savaşı çerçevesinde siyasi liderliğin içinde ve Savunma Bakanlığı'nda, istediğimizi yapmayıp işimizi zorlaştıran Türkiye'ye karşı kızgın olanlar vardı. "Türkiye'nin sorunlarından bize ne?" diye düşündüler. Sonuç itibariyle, PKK bizim için bir sorun yaratmıyordu. 

Tabii işin bir de pratik yanı var. Gerçek şu ki, orada bu işi üstlenebilecek sayıda askerimiz yok. Ama General Ralston'un atanması iyi oldu. Orada yeterli askerimiz olmayabilir. Ama istihbarat sağlayabiliriz. Kürtleri bu konuda yardımcı olmaları için ikna edebiliriz. General Ralston da zaten bunu yapıyor.

Kürtler ilerliyor
Soru: Sizce Kuzey Irak'taki siyasi oluşum nedir? Ayrı bir devlet mi, özerk bir bölge mi?
Scowcroft: Irak'ın geri kalanından farklı, garip bir durum söz konusu. Kürtlerin büyük bölümü bağımsızlık istiyor. Ancak çoğu bu konuda ihtiyatlı ilerliyor. Çünkü Amerika'nın bunu istemediğini biliyorlar. Buna rağmen, Irak'ın geri kalan kısmına bakmadan bildikleri yoldan ilerliyorlar. Bu şu anda bir krize yol açmış değil. Ama ileride açabilir.

Soru: Cumhurbaşkanı Talabani Kuzey Irak'ta ABD üssü istiyor. Bu olabilir mi?
Scowcroft: Bunun hiçbir anlamı olmaz. Herhangi bir sorunu çözmeyeceği gibi yeni sorunlara yol açar.