3 ekime çok az bir zaman kala belirsizliğin ve yapay gerilimin hakim olduğu Avrupa'da, müzakerelere giden son dönemeç, AB dışişleri bakanlarının kriz toplantısıyla başlayacak.

AB Dönem Başkanlığı'nın öngördüğü programa göre, dışişleri bakanları düzeyinde AB Genel İşler Konseyi, bu akşam Lüksemburg'da toplanacak.

Bakanlar, yerel saatle 19.00'da (TSİ 20.00) yemekte biraraya gelecek. Kısıtlı katılımın olacağı 'gayrı resmi' yemekte, İngiliz Dışişleri Bakanı Jack Straw Türkiye dosyası hakkında son bilgileri verecek. Straw, 'sorun kaynağı' Avusturya ile son temaslarını anlatacak.

Yerel saatle 20.30'da resmi toplantıya geçecek bakanlar, Müzakere Çerçeve Belgesi'nin onaylanması ve süratle Ankara'ya gönderilmesi için uzlaşma arayacak.

Dönem Başkanlığı kaynakları, 'yarın öğleye kadar' vakit olduğunu belirtirken, bu akşam bir uzlaşma sağlanamaması olasılığının bulunduğuna da dikkat çekti.

Hollanda'nın Lahey kentinde eski Yugoslavya için kurulan Uluslararası Savaş Suçları Mahkemesi'nin Başsavcısı Carla Del Ponte de, yarın sabah 09.30'da Lüksemburg'da AB Çalışma Grubu'na rapor sunacak.

Hırvatistan raporu süreci belirleyecek

AB, Zagreb yönetiminin, savaş suçu sanığı General Ante Gotovina'nın yakalanması için mahkemeyle tam işbirliği yapmadığı gerekçesiyle, Hırvatistan'ın tam üyelik müzakerelerini geçtiğimiz mart ayında başlatmadan askıya almıştı.

'Ortalığı karıştıran' Avusturya'nın amacı ise Türkiye ile Hırvatistan dosyalarını birleştirmek. Hırvatistan'ın müzakerelere Türkiye'den sonra başlamaması gerektiğini savunan Avusturya bu konuda AB'den taviz istiyor.

İşte bu noktada Carla Del Ponte'nin sunacağı rapor önem kazanıyor. Carla Del Ponte'nin raporunun olumlu olması halinde, Hırvatistan'ın tam üyelik müzakerelerinin 3 ekimde, Lüksemburg'da derhal başlatılması için teknik bir engel bulunmadığı ifade ediliyor.

Avusturya'nın böyle bir gelişme halinde, Türkiye konusundaki ısrarlı tavrını değiştirebileceği öne sürülüyor. Ancak Carla Del Ponte'nin raporunun olumlu olması ihtimalinin düşük olduğu da gözardı edilmiyor.

Yoğun pazarlıklar yapılacak

AB'li diplomatlar ise son durum için, 'yumurtalar üzerinde yürüyoruz' yorumu yapıyor ve yoğun pazarlıkların yarına sarkacağını belirtiyor.

Yaşananlar için 'suni gerilim' diyen deneyimli gözlemciler ise, belirsizlik ortamını son dakikaya kadar taşıyan açıklama ve yorumların, özelikle 'Türkiye konusunda' daha önce de çok görüldüğünü hatırlatıyor.

Basında ve diplomatik çevrelerde ağırlık kazanan görüş ise 'Türkiye'nin AB'ye rest çekmesi ve sırt dönmesi olasılığının arttığı yönünde. 'Avusturya'nın, böyle bir krizin sorumluluğunu tek başına üstlenemeyeceği, zaten itibar bunalımı içinde bulunan AB'nin büyük darbe alacağı' ifadeleri çok sık ifade ediliyor.

Ankara ise Çerçeve Belge'yi 3 ekimden önce görmek istiyor. Müzakere Çerçeve Belgesi'nin son hali ise şöyle:


AB Komisyonu, müzakere süreci boyunca birliğin Türkiye'yi 'hazmetme' kapasitesini ölçecek, AB Konseyi'ni düzenli olarak bilgilendirecek

Türkiye'nin üçüncü ülkelere yönelik politikalarını, uluslararası kuruluşlardaki tavrını aşamalı olarak AB ile aynı çizgiye getirmesi gerektiği vurgulanacak

Hedef tam üyelik, müzakerelerin ucu açık

Temel özgürlükler ve insan haklarına ilişkin reformlar tam olarak uygulanmalıdır

Serbest dolaşım, yapısal ve tarım politikalarında istisnalara gidilebilir

AB ülkeleriyle önemli sınır sorunları barışçıl bir biçimde çözülmelidir. Bu sorunlar gerektiğinde Adalet Divanı'na götürülmelidir

Üyelik, AB'nin 2014 sonrası dönem oluşturacağı mali çerçeveden sonra gerçekleşebilir

İnsan haklarına veya hukuk devleti ilkelerine yönelik ciddi ihlaller yaşanması halinde müzakereler askıya alınabilir

Türkiye'nin tam üyeliğin sorumluluklarını almaya hazır olmaması halinde, en güçlü yollarla Avrupa yapısına kenetlenmesi sağlanmalıdır