8 Mart Dünya Kadınlar Günü’nde tüm camilerde kadının önemini anlatılmasını sağlayan Diyanet İşleri Başkanlığı, bünyesindeki kadın kadroların sayısını hızla artırıyor. Kadın il müftü yardımcısı yediye çıkarken, yurtdışına gönderilen kadın din görevlilerinin kontenjanı da yükseltiliyor. DW'den Nihat Halıcı'nın haberi...

Çağdaş hayatın yenilikleri, teknolojik ilerleme ve özellikle kadının toplumda değişen yeri, yüzlerce yıldır kanıksanan birçok alışkanlığın tartışılmasına yol açıyor. Hazreti Muhammed’in 1500 yıl ardından Müslümanlık da değişimi konuşuyor, değişimi yaşıyor. Türkiye’de Diyanet İşleri Başkanlığı’nın teşkilat yapısı, bu sürecin açık şekilde gözlendiği yerlerden... Başta Almanya olmak üzere yurtdışına gönderilen din görevlileri arasında da giderek artan sayıda kadınlar yer alıyor.

Diyanet İşleri Başkanlığı, kadın din görevlisi sayısını son yıllarda artırdı. Teşkilat bünyesinde kuran kursu öğreticisi, din hizmetleri uzmanı, vaize ve il müftü yardımcısı gibi muhtelif kadrolarda 2 bin 700’ü aşkın kadın görev yapıyor.

“Din değil, gelenekler kadını mağdur ediyor”

Diyanet İşleri Başkanlığı Dışilişkiler Dairesi Müdürü Dr. Ali Dere, toplum ve ihtiyaç gerekli kıldığında kadın müftü de atanacağına dikkat çekiyor:

“Özellikle dinin tarih içindeki bazı yorumlarından yararlanarak bayanların bu geleneksel toplum yapısı içerisinde bir takım mağduriyetleri söz konusu. Biz tabii dinin yanlış kullanılmasını ve yorumlanmasını da ortadan kaldırmak istiyoruz. Dinin gerçekte bayanlara da tanımış olduğu o hakları, o iyileştirmeleri ortaya çıkararak geleneksel toplumun ürettiği bu yanlış algının giderilmesine, yani bu noktaların aydınlatılmasına öncelik vermek istiyoruz.”

Aydınlanma meselesi

İlahiyatçı Beyza Bilgin, kadın din görevlisi sayısının artırılmasının, dini aydınlanma açısından önem taşıdığına işaret ediyor. Kadın din görevlilerine geçmişte çeşitli zorluklar çıkarıldığını belirten Bilgin, ancak bu önyargıların artık aşıldığını vurguluyor. Beyza Bilgin, görüşlerini şöyle özetliyor:

“Kadın deyince evinde oturur, okula gitmez, meslek sahibi olmaz. İş tutmaz, para kazanmaz. Hele erkeğin kazandığı para -- ölmeyecek kadar bile olsa – yetiyorsa, kadına hiç iş düşmez. Hele kabiliyetlerini ortaya koymak için kadının çalışması hiç düşünülmemiş. Bunlar bir zamanın politikasıymış. Politika dini aşmış. Halbuki dine göre, İslam’a göre kadın, erkek herkesin aydınlanması; ilim kazanması, öğrenmesi, eğitim görmesi lazım. Hayat seviyesinin yükselmesi ve kalitelenmesi lazım. Bu da aynı şey aydınlanmayla.”

En kalabalık Müslüman cemaat Almanya’da

Avrupa’nın en büyük Müslüman cemaati Almanya’da yaşıyor. Merkezi Essen’de bulunan Türkiye Araştırmalar Merkezi’nin (TAM) verilerine göre, Almanya’daki Müslüman sayısı 3 milyon 400 bini aşıyor. Türkler de Müslümanlar içinde 2,5 milyonluk kitleyle en büyük grubu teşkil ediyor.

Kısaca DİTİB olarak bilinen ve Almanya’daki İslam kuruluşları içinde en geniş kitleye hitap eden Diyanet İşleri Türk İslam Birliği, yine Türkiye Araştırmalar Merkezi’nin göre Almanya’da yaşayanların yüzde 72‘sini temsil ediyor. DİTİB, 500‘e yakın din görevlisi ve birliğe bağlı 900‘e yakın dernek ve kültür merkeziyle Almanya’daki Müslüman cemaatin önemli bir yapılanması konumunda.

”Cemaat çok memnun”

Türkiye’nin Berlin Büyükelçiliği Din Hizmetleri Müşaviri ve Diyanet İşleri Türk İslam Birliği Genel Başkanı Rıdvan Çakır, kadın din görevlilerinin birkaç yıldır Almanya’da görev yaptığını ve cemaatin çok memnun olduğunu söylüyor. Çakır, sözlerini şöyle sürdürüyor:

“Şimdi her camii hanım din görevlisi istiyor. Hatta bir kısmında, birçok derneğimizde şu anda Almanya’daki masrafları dernek tarafından karşılanan din görevlilerimiz var. Onlar bir-iki seneliğine geliyor, o camilerde görev yapıyorlar ve bunları özel olarak o dernek Almanya’daki masraflarını kendileri karşılamak üzere talep ediyorlar ve bunlar o camilerde ve çevresinde faaliyet gösteriyor.”

”Her camiye bir hanım görevli”

DİTİB’e bağlı birçok derneğin hanımı da din görevlisi erkek görevli talep ettiğine dikkat çeken Rıdvan Çakır, şu bilgileri veriyor: “Din görevlisi olur, dini bilgisi olursa kendisi camide görev yaparken, erkeklerle ilgilenirken hanımlarla da hocanın hanımı ayrıca ilgilenebiliyor. Ondan da çok memnunlar ve bu konuda da çok ciddi talep var. Başkanlığımız kaç yeni din görevlisi gönderecek onu şimdi bilemiyorum Almanya’ya ama, her camiye bir hanım din görevlisi gönderilse bile yeridir.”

Katolik rahipten ders alıyorlar

Diyanet İşleri Başkanlığı, Almanya’ya göndereceği din görevlilerine toplam 380 saati bulan “Almanya’ya hazırlık kursları” veriyor. Kursa Goethe Ensitüsü Ankara Şubesi ve Katolik Kilisesi görevlileri de katkı sağlıyor. Ankara’nın Ulus semtinde bulunan Katolik Kilisesi’nin papazlarından Felix Körner, Diyanet görevlilerine “Almanya’da din” başlıklı bir ders veriyor. Körner, imamlara toplumlar arasında köprü olmayı ve görev yapacakları yerlerde Hristiyan cemaatle irtibat içinde olmayı tavsiye ediyor.

Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi’nde de dersler veren Papaz Felix Körner, Diyanet İşleri Başkanlığı’nın kadın din görevlilere verdiği önemi haklı buluyor. Körner, “Diyanet İşleri, kadın din görevlilerine aydınlanma açısından bakıyor. Bu işi ciddiye alıp iyi yapıyorlar doğrusu. Almanya’ya iyi eğitim görmüş hanımlar yolluyorlar. Kadın din görevlilerinin önemli bir aydınlanma potansiyeli taşıdığına inanıyorum” diye konuşuyor.