Ankara'da tarihi gün
Nabucco'da tarihi gün
Doğalgazın Türkiye-Bulgaristan-Romanya ve Macaristan üzerinden Avusturya’ya taşınmasını öngören Nabucco Projesi’ne ilişkin hükümetlerarası anlaşma Ankara’da imzalandı.
TÜRKİYE HİÇBİR HAKKINDAN VAZGEÇMEDİ
Hazar doğalgazını Türkiye üzerinden Avrupa'ya taşıyacak Nabucco Projesi imza töreni başladı. Yaklaşık 330 gazeteciyle bir basın ordusunun izlediği imza törenine Gürcistan Cumhurbaşkanı Mikheil Saakashvili, Romanya Başbakan Emil Boc, Avusturya Başbakanı Werner Faymann, Bulgaristan Başbakanı Sergei Stanishev, Macaristan Başbakanı Gordon Bajnai ve Irak Başbakanı Nuri El-Maliki ile AB Komisyonu Başkanı Jose Manuel Barroso katıldı.
Hükümetlerarası anlaşmanın imzalanacağı tören Nabucco Projesi'nin tanıtım filminin gösterimiyle başladı. Törende ilk konuşmayı Başbakan Tayyip Erdoğan yaptı.
Başbakan Erdoğan açıklaması:
İmza töreni öncesinde konuşan Başbakan Erdoğan, bu tarihi buluşmaya ev sahipli yapmaktan büyük gurur duyduklarını söyledi.
Projenin gelişimine ilişkin Bilgi veren Başbakan Erdoğan, "Proje, bundan 7 yıl önce 2002 yılında Avusturya'nın OMV ve Türkiye'nin Botaş şirketlerinin işbirliğiyle başlatıldı. Daha sonra Macaristan'ın MOL, Romanya'nın Transgaz ve Bulgaristan'ın Bulgar Gaz şirketlerinin katılımlarıyla proje yeni bir ivme ve heyecan kazandı.
Son olarak da 2007 yılında Alman şirketi RWE projeye iştirak etti. Bugün geldiğimiz noktada işte bu tarihi anı simgeleyen törenle projede çok ciddi bir aşama kaydediliyor. Anlaşmayla birlikte Nabucco projesini fiiliyata geçiriyor ve projenin hukuki alt yapısını oluşturuyoruz. Ülkelerimizi için, dostluk ve barış için, gelecek nesillerin refahı için bugün burada çok önemli bir adım atıyoruz. Proje tamamlanıp, gaz sevkiyatı başladığında inanıyorum ki Tüm bu coğrafya her açıdan farklı bir konuma yükselmiş olacaktır. Projeye ev sahipliği yapmaktan büyük gurur duyuyoruz" dedi.
Türkiye'nin başta Ortadoğu ve Hazar havzası olmak üzere dünyanın ispatlanmış doğalgaz rezervlerinin yaklaşık üçte ikisinin bulunduğu bir bölgede yer aldığına işaret eden Erdoğan, Türkiye'nin kaynak ülkelerle tüketici pazarları arasında tabi bir köprü, bir geçiş noktası konumunda bulunduğunu söyledi.
"Hedef: Doğalgazda Avrupa'nın dördüncü ana alteri olmak"
Son dönemde, Ortadoğu ve Hazar enerji kaynaklarının dünya pazarlarına ulaştırılması konusunda yer aldıkları projelerle ilgili de bilgi veren Başbakan Erdoğan şunları söyledi: "Kerkük-Yumurtalık ile Bakü-Tiflis-Ceyhan petrol boru hatlarını uygulamaya koyduk. Rus doğalgazını taşıyan batı hattı, İran-Türkiye, Mavi Akım, Bakü-Tiflis-Erzurum doğalgaz boru hatları ile Türkiye-Yunanistan doğalgaz enterkonektörü projeleri de yine Türkiye'nin önemini sadece bölgesel bazda değil küresel ölçekte de teyit eden projeler oldu. Samsun-Ceyhan petrol boru hattına yönelik çalışmalarımız da şu anda devam ediyor. Türkmen doğalgazının Türkiye'ye nakli ve Irak doğalgazının Kerkük-Yumurtalık hattına paralele bir boru hattı vasıtasıyla ülkemize sevki devam eden diğer iki önemli projemizdir. Tamamladığımız ve devam eden tüm bu projeler, enerji güvenliği noktasında Türkiye'yi önemli bir konuma yükseltiyor. Doğalgazda Avrupa'nın dördüncü ana alteri olmak esas hedeflerimiz arasındadır. Türkiye-Yunanistan doğalgaz enterkonektörü ile atılan ilk somut adımın ardından Nabucco projesinin hayata geçmesiyle inanıyorum ki bu hedefimiz işlerlik kazanacaktır."
Projeyle birlikte Türkiye'nin doğalgaz alt yapısının Avrupa ile birleşeceğini ve muhtemel kriz dönemlerinde karşılıklı dayanışmayı mümkün kılacağını belirten Erdoğan, projenin ayrıca AB ile enerji alanında ilişkilerin gelişmesine ve derinleşmesine de zemin hazırlayacağını ifade etti.
Başbakan Erdoğan, "Türkiye şu an itibariyle AB'nin enerji politikasında önemli bir ortaktır. Katılım müzakereleri sürecinde enerji piyasasını AB'nin iç pazar kuralları ile uyumlu hale getirmek konusunda büyük mesafe kat ettiğimizi de hatırlatmak isterim. Esasen sadece enerji noktasında bakıldığında bile, Türkiye'nin AB üyesi olması gerektiği net bir şekilde ortaya çıkacaktır" dedi.
"İran gazını da Nabucco ile Avrupa'ya ulaştırmak istiyoruz"
Anlaşmanın imzalanmasının ardından gerek taraf devletler, gerek Nabucco uluslar arası şirketi tarafından ciddi çalışmaların yapılmasını gerektirecek bir sürecin başladığını ifade eden Erdoğan, "Türkiye'nin bu sürece ilişkin sorumluluklarının bilincinde olduğunu burada vurgulamak istiyorum. Nabucco projesinin hayata geçirilmesinin diğer projelere de hız kazandıracağına inanıyorum. Bu çerçevede Azerbaycan, Türkmenistan, Irak ve Mısır başta olmak üzere Hazar ve Ortadoğu bölgelerinde bulunan kayda değer doğalgaz üreticisi ülkelerin Avrupa enerji güvenliği denklemine katılmaları samimi temennimizdir. Şartlar el verdiğinde İran gazının da Nabucco boru hattı üzerinden Avrupa'ya ihraç edilmesini arzu ediyoruz. Aynı şekilde Rus gazının da bir gün Nabucco vasıtasıyla Avrupa piyasasına sunulmasının mümkün olacağına inanıyoruz. Esasen Katar'ın da ülkemizde tesis edilecek bir sıvılaştırılmış doğalgaz terminali vasıtasıyla Nabucco projesinde ciddi bir rol üstlenmesi mümkündür. Böylelikle bu ülkeler Nabucco boru hattı vasıtasıyla Türkiye üzerinden Avrupa ile organik bir bağ tesis etmiş olacaklardır" diye konuştu.
Ülkeler arasında dostluk ve işbirliğinin bu projeyle daha da sağlamlaşacağını ifade eden Erdoğan, "Bu proje sadece ülkelerimizin refahına katkı sağlamakla kalmayacak, tüm bölgenin refah ve istikrara kavuşmasına sağlam bir zemin hazırlayacak" dedi.
Bazı çevrelerin Nabucco projesini "rüya" olarak adlandırdığını hatırlatan Erdoğan şöyle konuştu:"Ama unutmayalım bir zamanında Bakü-Tiflis-Ceyhan projesi de rüya olarak yorumlanmıştı. Oysa bugün bu boru hattı başarıyla işlemekle kalmıyor hattın kapasitesinin arttırılmasına yönelik çalışmalar da devam ediyor. İnanıyorum ki Nabucco projesi de inanıyorum ki bu yorumları boşa çıkaracaktır."
Gürcistan Cumhurbaşkanı Mihail Saakad bölgesel bazda değil küresel ölçekte de teyit edşvili de Nabucco Projesi imza töreninde yaptığı konuşmada, bu projenin Türkiye'nin katkısı olmadan gerçekleşemeyeceğini belirterek, "Bütün bu süreç en başta fantezi gibi görülüyordu. Enerji kaynaklarının çeşitliliği ve tedarik kaynakları çok önemli. Bu proje pek çok ülkenin işbirliğini gerektiriyor. Bölgede yaşananlar doğalgaz kaynaklarının ne kadar önemli olduğunu gösteriyor. Biz Rusya ile enerji sektöründe etkili bir işbirliği yönetiyoruz, siyaset ile ekonomiyi birbirine karıştırmıyoruz" dedi.
Romanya Başbakanı Emil Boc: Karmaşık ve zorlu bir yatırım
Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın oturum başkanlığını yaptığı törende konuşan Romanya Başbakanı Emil Boc, Nabucco'nun daha rekabetçi bir pazar imkanı sağlayacağını savunarak, "Romanya en başından itibaren doğalgaz projesine katkı vermiştir. Karmaşık ve zorlu bir yatırım olduğunun farkındayız. Nabocco Projesi tamamlanana kadar tüm ortaklarla çaba göstereceğiz. Küresel krizin çok ciddi etkilerini görüyoruz. Bu proje krizin aşılması için fırsat olabilir. Önümüzdeki zorlukları bütün ortak ülkelerinin kararlılığı ile aşabiliriz. Bizler bugün Nabucco Projesi ile ilgili çok önemli bir adım atıyoruz. Romanya her zaman tutarlı ve kararlı ortak olmaya devam edecektir" diye konuştu.
AB Komisyonu Başkanı Jose Manuel Barroso: Avrupa'nın enerji güvenliği
AB Komisyonu Başkanı Jose Manuel Barroso ise, Nabucco'nun Türkiye ve Avrupa'ya enerji güvenliği sağlayacağını kaydederek, "Bu hepimizin gurur duyacağı bir başarıdır. Türkiye ve AB ortak zorlukların üstesinden geldiler. Nabucco AB ve Türkiye arasında yeni bir dönem olacaktır. Türkiye, Avrupa ve Orta Asya devletleri arasında yeni bağlantılar oluşturacaktır. Stratejik bağlantıları güçlendirecektir. Bu işbirliği bugün bizi bir araya getirdi, yarın daha farklı işbirliği çalışmalara olacaktır. Biz bütün
tarafların sonuçtan memnun olmasını arzu ediyoruz. Bu başarıda katkısı olan herkesi kutluyorum" diye konuştu.
Azerbaycan Sanayi ve Enerji Bakanı Natık Eliyev: Bölgemizin kalkınmasını istiyoruz
Azerbaycan Sanayi ve Enerji Bakanı Natık Eliyev de, Nabucco'nun yılda 8 milyar metreküp doğalgaz imkanı doğuracağını belirterek, "Azerbaycan Türkiye Cumhuriyeti ve Gürcistan ile işbirliğini daha da güçlendirmek, Batı'daki pazarlara enerjiyi ulaştırmak istiyoruz. Biz her türlü doğalgaz boru hattını destekliyoruz. Herkesin ortak çıkarına olan yeni işbirliği mekanizmalarını harekete geçirmemiz gerekiyor. Bununla birlikte enerji kaynaklarının çeşitlendirilmesini, rekabet özgürlüğü ve bölgemizin kalkınmasını istiyoruz" değerlendirmesinde bulundu.
ABD Enerji Özel Temsilcisi, Büyükelçi Richard Morningstar: Barış için çok önemli bir proje
ABD Enerji Özel Temsilcisi, Büyükelçi Richard Morningstar, imzalanan projenin hiç kimsenin hayal edemeyeceği bir başarıyı temsil ettiğini ifade ederek, ortak ülkelere katkılarından ötürü teşekkür etti. Anlaşmanın tam olarak uygulanmasını tavsiye ettiklerini anlatan Morningstar, "Herhangi bir ülkede çıkan olumsuzluk bütün ülkeleri etkileyecektir. Özellikle orta doğu ve dünyadaki barış ancak silahsızlanma ile gerçekleşebilir. Bunun için işbirliği yapmamız gerekiyor. Bizim için enerji güvenli çok önemli
konu haline geldi. Dünyadaki enerji kaynaklarının zenginleştirilmesi için yapılan çalışmaları destekliyoruz. Nabucco barış için de çok önemli bir projedir" dedi.
Mısır Petrol Bakanı Amin Sameh Samir Fahmy, Suriye ve Mineral Kaynaklar Bakanı Sufian Al-Alao, Almanya Ekonomi ve Teknoloji Bakanlığı Devlet Sekreteri Jochen Homan, Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası Direktörü Riccardo Puliti, Avrupa Yatırım Bankası Direktörü Thomas Barret ve Nabucco Uluslararası Şirketi Yönlendirme Komitesi Başkanı Werner Auli, Nabucco Doğalgaz Boru Hattı Projesi'nin bölge, Avrupa ve dünya ülkeleri için önemine işaret ederek, anlaşma törenini 'tarihi an' olarak nitelendirdiler.
8 Milyar euroluk proje
Zirvede, Nabucco Uluslararası Şirketi’nin 6 ortağından birinin Alman şirketi RWE olması sebebiyle Almanya, transit ülke Gürcistan, Nabucco boru hattına doğal gaz tedarik edebilecek muhtemel üretici ülkeler Azerbaycan, Türkmenistan, Irak, Suriye, Mısır, Katar de temsil edilecek.
Törende projeye destek veren AB Komisyonu ile ABD, bölgenin en önemli doğal gaz tedarikçisi olması sebebiyle Rusya Federasyonu da yer alacak.
Yaklaşık 8 milyar Euro’luk proje maliyetinin yüzde 30’u paydaşlar tarafından kendi öz sermayeleriyle karşılanacak. Doğal gaz boru hattının inşasına 2011 yılında başlanması öngörülüyor.
2014’te gaz akacak
Nabucco’nun ortakları eşit hisse ile Türkiye’den Botaş, Bulgaristan’dan Bulgargaz, Romanya’dan Transgaz, Macaristan’dan MOL, Avusturya’dan OMV ve Almanya’dan RWE şirketleri. 2010’da inşasına başlanacak ve ilk gazın 2014’te pompalanması beklenen Nabucco Boru Hattı, Türkiye’den çıktıktan sonra sırasıyla önce Bulgaristan, Romanya ve Macaristan’dan geçerek terminal ülke Avusturya’ya kadar uzanacak.
Tarihi bir anı hep birlikte yaşıyoruz. Nabucco bundan 7 yıl önce OMW ve Botaş işbiriliği ile başladı. Sonra Macaristan, Romanya ve Bulgar şirketlerin katılımı ile proje yeni bir ivme kazandı. Son olarak da Alman RWE projeye iştirak etti.
Geniş katılım
Nabucco zirvesi ve imza törenine Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın yanı sıra Gürcistan Cumhurbaşkanı Mikheil Saakashvili, Romanya Başbakanı Emil Boc, Avusturya Başbakanı Werner Faymann, Bulgaristan Başbakanı Sergei Stanishev, Macaristan Başbakanı Gordon Bajnai ve Irak Başbakanı Nuri El-Maliki ile AB Komisyonu Başkanı Jose Manuel Barroso katılıyor.
Zirve ve imza töreninde ayrıca, ABD Avrasya Enerji Özel Temsilcisi Büyükelçi Richard Morningstar, Senato Dış İlişkiler Komitesi Cumhuriyetçi Parti Grubu Başkanı Senatör Richard G. Lugar, AB Komisyonu Enerji Komiseri Andris Piebalgs, Almanya Federal Ekonomi ve Teknoloji Bakanlığı Devlet Sekreteri Jochen Homann, Avusturya Federal Ekonomi Bakanı Reinhold Mitterlehner, Azerbaycan Sanayi ve Enerji Bakanı Natık Aliyev, Bulgaristan Ekonomi ve Enerji Bakanı Petar Dimitrov, Gürcistan Enerji Bakanı Aleksandre Khetaguri, AB Dönem Başkanlığı Temsilcisi Mikael Eriksson, Macaristan Ulaştırma İletişim ve Enerji Bakanı Peter Honig, Mısır Petrol Bakanı Amin Sameh Samir Fahmy, Romanya Ekonomi Bakanı Adriean Videanu, Suriye Petrol ve Mineral Kaynaklar Bakanı Sufian Al-Allao, Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası Direktör Riccardo Puliti, Avrupa Yatırım Bankası Direktör Thomas Barret ve Nabucco Uluslararası Şirketi Yönlendirme Komitesi Başkanı Werner Auli hazır bulunuyor.
Pojeden ayrıntılar
Projeyle birlikte Avrupa doğalgaz ihtiyacının bir miktarı Türkiye üzerinden geçecek boru hattı yoluyla karşılanacak. Boru hattı, Bulgaristan üzerinden Romanya ve Macaristan'ı izleyerek Avusturya'ya ulaşacak.
Taşıma kapasitesi yılda 31 milyar metreküp olacak hattın inşaasının 2011'de başlaması, 2014 yılında da çalışır hale gelmesi planlanıyor.
Hattın uzunluğunun, 2 bin kilometresi Türkiye'de olmak üzere yaklaşık 3 bin 300 kilometre olması planlanıyor.
Yüzde 60'ı Türkiye'den geçecek Nabucco toplam 8 milyar dolara mal olacak ve 4,8 milyar dolarlık yatırım Türkiye'ye yapılacak. Bu yatırımla 5 bin kişiye istihdam sağlanacak.
Rusya'yı devreden çıkarıp Türkiye üzerinden doğalgaz taşıyacak dev projenin yıllık 4,2 milyar dolar vergi geliri var ve Ankara bu gelirden de pay almaya çalışıyor.
Proje, 2002 yılında BOTAŞ'IN Bulgargaz, Transgaz, MOL ve OMV şirketleri ile yaptığı görüşmeler doğrultusunda taraflara sunduğu öneriyle başlatılmıştı.
Projenin gelişimi ve özellikleri
5-13 Şubat 2002 tarihlerinde BOTAŞ'ın Bulgargaz, Transgaz, MOL ve OMV Şirketleri ile yaptığı görüşmeler doğrultusunda taraflara sunduğu öneri neticesinde başlatılan Nabucco Projesi, Avrupa doğalgaz açığının bir miktarının Türkiye üzerinden geçecek bir boru hattı yoluyla karşılanması amacıyla yürütülen ve Bulgaristan üzerinden Romanya ve Macaristan'ı izleyerek Avusturya'ya ulaşacak bir proje.
Taşıma kapasitesi 31 Milyar m3/yıl olacak doğalgaz boru hattının inşaasının 2011'de başlaması ve 2014 yılında devreye alınması planlanıyor. İlk hesaplara göre, boru hattının uzunluğu 2 bin kilometresi Türkiye sınırlarında olmak üzere yaklaşık 3 bin 300 kilometre olacak.
Ortak Girişim Anlaşması'nın 28 Haziran 2005 tarihinde Proje Katılımcısı Şirketler tarafından imzalanmasının ardından 2005 yılı sonunda Nabucco Uluslararası Şirketi kuruldu. Ortakların eşit katılımıyla kurulan Nabucco Uluslararası Şirketi bu yıl çalışmalarını hızlandırıldı. Ayrıca güzergah ülkelerinde inşaat işlerini gerçekleştirip işletmeden sorumlu olacak Nabucco Milli Şirketleri kuruldu.
26 Haziran 2006 tarihinde Viyana'da imzalanan Bakanlar Beyanatı ile Nabucco doğalgaz Boru Hattı Projesi'ne ülkelerin desteği ilk olarak güçlü bir şekilde dile getirildi. 5 Şubat 2008 tarihinde ise RWE firması Nabucco Şirketi'nin 6. ortağı oldu.
Verdi, projenin ismi oluyor
2002 yılında Viyana’da, Nabucco için 5 üye imza atarken salonda Verdi’nin ünlü Nabucco operası çalıyordu. Böylece projeye fondaki müziğin ismi verildi. İtalyan besteci Guiseppe Verdi, Nabucco’da Babil Kralı Nabukadnezar’ın (Nabucco) Yahudiler’i Kudüs’ten sürgün etmesini, yaşanan taht mücadelesi ile entrikaları, bir aşk hikayesiyle iç içe anlatıyor.
Bugün gerçekleşen imza töreni ile proje için hayati önemde bir adım atılmış oldu.
