Asker hükümetten ne istedi?

Asker ve polisin hükümetten 3 kritik talebi var:

1) Arama yetkisi genişletilsin

2) Adli kolluk yetkisi verilsin

3) Arama için savcı izni kaldırılsın

Asker ve polisin “terörle mücadelede” yetkilerinin artırılmasına yönelik taleplerinin ele alındığı Hakimevi’ndeki zirvede, 3 kritik talebin öne çıktığı öğrenildi. Zirvede, daha önce önceki Genelkurmay Başkanı Yaşar Büyükanıt’ın da dile getirdiği “üst ve araç araması” yapılabilmesi, operasyon yapan askere adli kolluğun sahip olduğu yetkilerin verilmesi ve kapalı yerlerde arama için savcının yazılı emrinin beklenmemesi talepleri öne çıktı. 

Genelkurmay ve jandarmanın yaklaşık bir yıl önce hükümete ilettiği taleplere ilişkin olarak Kara Kuvvetleri Komutanı Işık Koşaner’in açıklamalarından sonra yapılmasına karar verilen ve güvenlik güçleri ile Adalet Bakanlığı bürokratları ve akademisyenleri bir araya getiren zirvede ele alınan konuların ayrıntılarına ulaşıldı.

Buna göre zirvede, gözaltı süresinin uzatılması talepleri kabul görmeyen asker ve polisin üzerinde önemle durduğu 3 kritik talep oldu. Bu talepler şunlar:

1- ARAÇ VE ÜST ARAMASI: Polis Vazife ve Salahiyat Kanunu’nun “Durdurma ve Kimlik Sorma” başlıklı 4/A maddesine göre, polis şüpheli gördüğü herkesi durdurup kimlik sorabiliyor. Polis, durdurduğu kişinin üzerinde veya aracında tehlike oluşturan bir eşyanın bulunduğundan şüphelenirse gerekli tedbirleri alabiliyor. Ancak, bu amaçla kişinin üzerindeki elbisenin çıkarılması veya aracın, dışarıdan bakıldığında içerisi görünmeyen bölümlerinin açılması istenemiyor. Asker ve polis, şüpheli kişinin elbiselerinin çıkarılmasının sağlanması ve araçların içlerinin aranması konusunda da yetki verilmesini istiyor.

Bu durum, önceki Genelkurmay Başkanı Yaşar Büyükanıt tarafından da dile getirilmiş ve “Şüpheli aracı durduruyorsunuz ama arama yapamıyorsunuz” diyerek bu konudaki yetkinin azlığından şikayet etmişti.

2- OPERASYONLARDA GENİŞ YETKİ: Güvenlik güçlerinin bir diğer talebi de İl İdaresi Kanunu’nun operasyonların hangi yetkiler çerçevesinde yapılacağını düzenleyern 11/D maddesi ile ilgili oldu. Bu maddeye göre operasyoan çıkan asker, suçun işlenmesini önlemek amacıyla “idari yetki” kullanıyor. Bu durumda arama, el koyma, ifade alma gibi yetkileri bulunmuyor. Asker, operasyondaki askere adli kolluğun sahip olduğu yetkilerin verilmesini istiyor.

3- KAPALI YER ARAMASI: Asker ve polisin bir diğer talebi de kapalı yerlerde arama yapılmasını düzenleyen Ceza Muhakemesi Kanunu’nun 119. maddesiyle ilgili.

Bu maddeye göre ancak, konutta, işyerinde ve kamuya açık olmayan kapalı alanlarda arama, ancak hâkim kararı veya gecikmesinde sakınca bulunan hallerde savcının yazılı emri ile yapılabiliyor. Güvenlik kuvvetleri ise acil durumlarda kapalı yerlerde de kolluğun arama yapabilmesini talep ediyor.