Askere toplumsal olaylara el koyma yetkisi veren EMASYA Protokolü’ne göre İstanbul’daki 52. Tümen bünyesinde kurulan EMASYA birliği Çağlayan Meydanı’nda tatbikat yapmayı planlıyor. Komuta kademesi tanklı toplu görüntülerin medyaya yansımaması için hukukçulardan görüş alıyor.

TOPLUMSAL bir hareket halinde kendiliğinden devreye giren askeri birlik olarak 1997 yılında kurulan EMASYA (Emniyet Asayiş Yardımlaşma) birimi meydana çıkmaya hazırlanıyor. İstanbul’da Birinci Ordu Komutanlığı’nın emrinde bulunan 52’nci Tümen bünyesindeki EMASYA birliği tatbikat hazırlıklarına başladı. Tatbikatı gösteri ve mitinglerin en önemli adresi olan Çağlayan Meydanı’nda yapmayı planlayan komuta kademesi, tanklı toplu birliklerin, medyaya yansımasından ve görüntülerin yanlış anlaşılmasından endişe ettiği için hukukçulardan görüş alıyor.

PLANLAR HAZIR

Askeri yetkililerden edinilen bilgiye göre, tatbikatın tarihi henüz kesinleşmedi ama görev alacak askeri birlikler ve teçhizatlara kadar tüm planlamalar yapıldı. Zaman konusundaki belirsizliğe yol açan sebebin ise tatbikatın basın mensupları tarafından görüntülenecek olmasından kaynaklandığı kaydedildi. Kamuya açık olan Çağlayan Meydanı’nda askeri bir tatbikatın basına yansımasını engellemek için askeri yetkililer, hukukçularla görüşüyor.

TARTIŞILAN PROTOKOL

İçişleri Bakanlığı ile Genelkurmay Başkanlığı arasında 7 Temmuz 1997’de imzalanan protokol gereği EMASYA birliklerine, valilik talep etmese de, kendisi gerekli gördüğü durumlarda toplumsal olaylara el koyma yetkisi verilmişti. Bu protokolun ardından birliklerin 24 saat düzenli çalışan birlikler haline geldiği öne sürülmüştü.

EMASYA Protokolü’nün yasa ve normlar hiyerarşisine uygun düşmediği, 25-27 Nisan 2002 tarihlerinde yapılan Mülki İdare Şûrásı’nda ortaya konulmuştu. Aralarında çok sayıda vali, Jandarma Genel Komutanlığı Plan ve Prensipler Başkanı Tümgeneral İbrahim Açıkmeşe, Adli Müşavir Kıdemli Albay Sadrettin Aktaş, eski Emniyet Genel Müdürü Gökhan Aydıner’in de yer aldığı komisyonun raporu, şûra kararı olarak yayınlanmıştı. EMASYA Protokolü’nün 11 noktada kanuna aykırı olduğu vurgulanan kararda, "5442 sayılı yasanın 11/D maddesine dayanarak, Genelkurmay Başkanlığı ile İçişleri Bakanlığı arasında düzenlenen protokol; yasaya aykırı hükümler taşıdığından uygulamadan kaldırılmalı; gerekmesi halinde, hukukun temel ilkelerinin gereği olarak bu düzenlemeler yönetmelikle yapılmalıdır. Protokolün mevzuat hükümlerine ve kamu yönetiminin temel ilkelerine aykırı olan birçok hüküm bulunmakta ve bunlar mülki idare amirlerinin askeri makamlarla olan ilişkilerinde çok önemli sorunların yaşanmasına neden olabilmektedir" denilmişti.

EMASYA nedir?

EMASYA Protokolüyle, valilik talep etmese de, askere, kendisi gerekli gördüğü durumlarda toplumsal olaylara el koyma yetkisi verildi. Kara Kuvvetleri’ne bağlı EMASYA birlikleri, iddiaya göre, bu protokolün verdiği yetkilerle, istihbarat toplayan, valiliklerden bilgi talep eden, neredeyse valilikleri yönlendirebilecek birimler haline dönüştü. Bir başka iddiaya göre ise EMASYA, 24 saat düzenli çalışan askeri birliklerden oluşuyor. Milli Savunma Bakanı Vecdi Gönül, geçen yıl verdiği bir demeçte özel eğitilmiş EMASYA Birlikleri olmadığını ileri sürmüş, "TSK’nın EMASYA görevlerinde kullanılması yasalara uygundur" demişti.