Bediüzzaman'dan Kürtler'e çağrı!

Günümüzde adı PKK terörü ile anılan Güneydoğu'da yüzyıllardan beri neler yaşandı?

Tarih araştırmacısı ve Kenthaber Yazarı Yaşar Celep'den ibret veren Güneydoğu'nun tarihini yazdı.

Celep, Çaldıran Savaşı ile Osmanlı ilgisinin başladığı Güneydoğu'daki isyanlara karşı 16. yüzyılda İdris-i Bitlisi'nin, 19. yüzyılda da Said-i Nursi'nin birlik ve beraberlik mesajları içeren akıl dolu çağrılarını, 'Bediüzzaman'dan Kürtler'e Çağrı' başlıklı yazısında bakın nasıl kaleme aldı:

Güneydoğu Anadolu Bölgemiz’in tarihi süreci içinde İdris-i Bitlisi ve Bediüzzaman’ın Kürt vatandaşlarımıza yaptıkları öncülüğü belgelerle sunuyoruz. Özellikle Bediüzzaman’ın Osmanlıca olup Latin harfleriye basılmayan Nutuk isimli eseri Güneydoğu’da yaşanan olaylara ışık tutmaktadır.

Güneydoğu bölgemizde, Türkler’e geçmişten gelen hınçlarından dolayı düşman olan dış güçler tarafından desteklenen kukla örgüt tarafından tertiplenen üzücü olaylar milletçe hepimizi üzmektedir.
Devletimizin bu bölgedeki problemleri çözmeye yönelik her türlü çalışması kasıtlı olarak yanlış aksettirilmektedir. Çünkü hain emelleri olan güçler, olayların can damarını yakalayarak kanayan yarayı daha da kanatmaktadırlar.

Hain örgüt 1300 senedir Müslüman toprağı ve 1000 yıldır da hem Müslüman ve hem de Türk yurdu olan bu toprakları işgal edilmiş gibi göstermektedir. Bu bölgedeki vatandaşlarımız azınlık olarak takdim edilip, yeni hak ve özgürlükler talep etmektedirler. Oysa ki, Türkiye Cumhuriyeti sınırları içinde yaşayan herkes eşit haklara sahiptir. Üstelik bu devletin kurucularıdırlar.

Bir çok bölge savaşla Osman Devleti’ne bağlandığı halde, 350 sene Osmanlı Devleti idaresi altında kalan bu bölge halkı gönüllü olarak Osmanlı Devleti’ne tabi olmuşlardır.

Bu bölgenin tarihi gelişimine bir göz atalım ;

Osmanlı Devleti’nin Güneydoğu Anadolu Bölgesi ile ilgisi, 1514’de Şah İsmail’e karşı kazanılan Çaldıran Zaferi ile başlamaktadır.

Şah İsmail’in bölgeye uyguladığı baskılar ve en sonunda Diyarbakır’ı muhasara altına alması, bardağı taşıran son damla oldu. 25-30 Kürt beyi muhasara esnasında İdris-i Bitlisi aracılığı ile Yavuz Sultan Selim’e bir ariza gönderdiler. Bu ariza özet olarak şöyledir:

“Can ü gönülden İslam Sultanı’na biat eyledik. Şah İsmail’in mezhebinden uzaklaşarak ehl-i sünnet ve Şafii Mezhebi’ni icra eyledik. İslam Sultanı’nın namı ile şeref bularak hutbelerde dört halifenin ismini zikretmeye başladık.(...) İdris-i Bitlisi’yi makamınıza gönderdik. Hepimizin arzusu şudur;

Bu ihlaslı ve size itaat eden kullara yardım edesiniz. (...) sizin yardımınız olmazsa bizim Şah İsmail’e karşı koyacak gücümüz yoktur. Zira Kürtler, ayrı ayrı kabile ve aşiret tarzında yaşamaktadır. Sadece Allah’ı bir bilip Muhammed ümmeti olduğumuzda ittifak halindeyiz. Diğer hususlarda birbirimize uymamız mümkün değildir. Sünnetullah böyle uygulana gelmiştir. (...)

Baki ferman yüce dergahındır.” 1

Bu mektup üzerine Hüsrev Paşa Kumandası’nda ve İdris-i Bitlisi’nin yardımlarıyla toplanan gönüllü ordu Şah İsmail’in ordusunu mağlup etti.

İslami kesim ve Kürtler arasında bir çok seveni olan Bediüzzaman, 19. yüzyılın ilk çeyreğinde Devlet’e isyana kalkışan Kürtlerin Devlet’e bağlı kalmalarını önermiştir. Bu hususla ilgili Osmanlıca Nutuk isimli risalesinde Kürtlere’e şöyle hitap etmektedir:

“Altıyüz seneden beri birlik bayrağını umum âleme karşı yücelten ve millî âdetlerini terk ederek seçkinleşen bizim şanlı Türk pederlerimize, kuvvet ve cesaretimizi hediye edelim. Ona bedel, onların akıl ve marifetinden istifade edeceğiz ve asaletimizi de göstereceğiz. Elhâsıl, Türkler bizim aklımız, biz onların kuvveti; hep beraber iyi bir insan oluruz. Dik başlılık ve kendi başına hareket yapmayacağız. Bu azmimizle başka milletlere ibret dersi vereceğiz. İyi evlat böyle olur. (...) İttifakta kuvvet var, birlikte hayat var, kardeşlikte saadet var, hükümete itaatte selamet var. Birliğin sağlam ipine ve muhabbet şeridine sarılmak zaruridir.” 2

16. yüzyılda Kürtlere rehberlik yapan İdris-i Bitlisi’nin yaptığı görevi 20. yüzyılda Bediüzzaman yapmıştır. Bilgi çağı olan 21. yüzyılda illa yeni bir bilgeye ihtiyaç mı var?

Tarih tekerrürden ibarettir başka söze ne gerek.

Kaynakça:
1-Koca Müverrih, Bedayi, c.II, vrk. 452/a-b. Ayrıca geniş bilgi için bakınız: Doç Dr. Ahmet Akgündüz, Osmanlı Kanunnameleri ve Hukuki Tahlilleri, İstanbul 1991, c. III, s.199-215.
2-Bediuzzaman, Nutuk, Dersaadet 1326, s.20.