Bu düzenleme kavga çıkartacak

Yargı ve siyasette kavga çıkaracak düzenleme

AKP’nin Anayasa değişikliği paketiyle gündeme gelecek olan Anayasa Mahkemesi’nin üyelerinin büyük bölümünün Meclis tarafından seçilmesi yolundaki düzenleme, yargının siyasallaşacağı gerekçesiyle tepki görüyor

AKP’nin Anayasa’da yapılmasını istediği değişiklikler arasında en büyük tartışmayı, Anayasa Mahkemesi’nin yapısı ve yetkilerinin değiştirilmesine yönelik düzenleme yaratacak gibi görünüyor. Meclis’te grubu olan iki büyük partiden CHP değişikliklere karşı çıkarken, MHP ‘ortak zemin şart’ diyor. TBMM Başkanı hariç 337 milletvekili bulunan AKP’nin, referanduma gitmeden Anayasa’yı değiştirebilmek için 30 milletvekilinin daha desteğine ihtiyacı var. 21 kişilik DTP grubu ile 5 bağımsız milletvekilinin desteği de AKP’nin 367’yi bulmasına yetmiyor.
AKP’nin üzerinde çalıştığı pakette, Anayasa Mahkemesi’nin 2003’te hazırladığı öneri paketindekilere benzer düzenlemeler yer alıyor. AKP’nin yapmayı tasarladığı değişiklikler şöyle:

Parti kapatma zorlaşıyor
- Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı’nın siyasi partilerin kapatılması istemiyle hazırladığı iddianameler TBMM’de oylanacak. 367 milletvekilinin onay vermediği iddianameler düşecek. Bir partinin kapatılması için Anayasa Mahkemesi üyelerinin en az dörtte üçünün kapatma yönünde oy kullanması gerekecek.

Üyeleri TBMM seçecek
- Mahkemenin üye sayısı 11’den 17’ye (veya 21’e) çıkarılacak. Sayının 17 olması halinde 8 veya 9 üye, 21 olması halinde 12 üyeyi TBMM seçecek. Muhalefet partilerine de mahkemeye üye seçilecek isimleri belirleme hakkı tanınacak.
- Üyelerin görevleri emekliliğe kadar sürmeyecek, 9-10 yılla sınırlanacak.
- Mahkeme bünyesinde iki ayrı daire kurulacak.

Bireysel başvuru yolu
- Anayasa Mahkemesi’ne bireysel başvuru yolu açılacak. Yargı organlarına yaptığı başvurulardan sonuç alamayan ya da yargılamalar sonunda haksızlığa uğradığına inananlar, AİHM’den önce Anayasa Mahkemesi’ne başvuracak.
Anayasa Mahkemesi’nin 10. Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer tarafından atanan üyeleri de dahil dokuzu, üniversitelerdeki türban yasağının kaldırılmasına yönelik davada, anayasa değişikliğinin iptali yönünde oy kullandı.
Başkan Haşim Kılıç ve Sacit Adalı bu davada karşı görüş bildirdi. AKP aleyhindeki kapatma davasında da, Kılıç dışındaki 10 üye, “laikliğe aykırı faaliyetlerin odağı haline geldiği” gerekçesiyle AKP’nin Hazine yardımının kesilmesine hükmetti. 6 üye AKP’nin kapatılmasını da istedi ancak bunun için gerekli 7 sayısına ulaşamadı. Anayasa değişikliği yapılması halinde mahkemenin 4 yedek üyesinin öncelikle asıl üye yapılması bekleniyor.
Bu üyelerden 3’ü Sezer, biri Cumhurbaşkanı Abdullah Gül tarafından atandı. Ancak asıl ve yedek üyelerin görev sürelerinin Anayasa değişikliği paketinde sınırlanması bekleniyor. Bu durumda, Anayasa Mahkemesi’nin yapısını ağırlıklı olarak TBMM ve Gül’ün atayacağı yeni üyeler belirleyecek.
Yargıtay ve Danıştay, TBMM’nin mahkemeye üye seçmesinin yargıyı siyasallaştıracağını savunuyor.

Baykal: Destek vermeyeceğiz
CHP lideri Baykal, grup toplantısında Anayasa değişikliği tartışmalarına değindi. Baykal, şunları söyledi: “Anayasa değişiklikleri tartışmaları gündemi değiştirme girişimidir. Milletvekilinin süresi 4, cumhurbaşkanının 5 yıldır, bu konu açıktır. Şimdi, ‘belirsizlik var, aydınlığa kavuşturalım, aydınlığa kavuştururken de 4’ü 5, 5’i 7 yapalım’ deniliyor. Uzatma ihtiyacı neden? Seçimlerde iktidarın değişeceğini gördükleri için ekstra süre uzatma peşine mi düştüler? Buna katkı vermemiz söz konusu değildir. Böyle aldatmacalarla, milletvekiline çıkar, süre teklif eden böylesine kaba yaklaşımlarla bir anayasa değişikliğine CHP’yi ikna etmeleri mümkün değildir.”

Bahçeli: Anayasa için ortak zemin şart
MHP’nin dünkü grup toplantısında Anayasa değişikliğine değinen MHP lideri Bahçeli, Anayasa’nın ilk 4 maddesindeki “üniter devlet, milli kimlik, resmi dil ve eğitim dili” gibi cumhuriyet felsefesini yansıtan konularda değişikliği asla tartıştırmayacaklarını söyledi. Ortak zemin yaratılmadan sonuca ulaşılamayacağını dile getiren Bahçeli, genel seçim ve cumhurbaşkanının görev süreleri konularındaki Anayasa değişikliklerine karşı olduklarını açıkladı. Bahçeli, 2007’deki Anayasa değişikliğinde cumhurbaşkanı süresinin 5, seçim süresinin 4 yıl olarak belirlendiğini dile getirdi.