Güneydoğu’da yaşayan vatandaşlar, TRT 6’nın (TRT Şeş) kesintisiz Kürtçe yayınıyla ilgili olarak farklı tepkiler verdi. Bazı vatandaşlar ‘Bizi temsil etmiyor’, bazıları ise ‘Geç de olsa olumlu bir adım, devamı gelmeli’ diyor
TRT 6 kanalının (TRT Şeş) 1 Ocak’ta başlayan Kürtçe yayınları, Güneydoğu’da farklı değerlendirmelere neden oldu. Bazı vatandaşlar yayınların seçim yatırımı olduğunu savunurken, bazıları da geç de olsa olumlu bir adım olduğunu, Kürt kökenli bir vatandaş olarak mutluluk duyduğunu söyledi.
Ayrıca Kürtçe yayın yapan özel kanallara yönelik yeni düzenlemeler getirilmesi gerektiği vurgulandı. Bazı sivil toplum örgütlerinin temsilcileri, Kürtçe üzerindeki tüm yasakların kaldırılması gerektiğini vurgularken, bazıları da “bölge için isabetli ve önemli bir karar” değerlendirmesinde bulundu. Diyarbakır, Batman ve Hakkari’deki tartışmalar şöyle:
DİYARBAKIR
Recep Aktaş (32-market işletmecisi): Kürtçe, şimdiye kadar Meclis’te kabul edilmeyen bir dildi. Neden böyle bir şey yapma gereği duydular? 2009 sonunda açılacaktı, ama erken açtılar. Oy toplamak için yaptılar.
İhsan Akdağ (22-şarküteri işletmecisi): Bizi temsil etmiyor. “X”, “Q” harflerinin kullanılmadığı bir kanal Kürt halkına hitap etmez. Aynı hükümet, Welat adındaki bir çocuğu, adında “W” var diye Türkiye’ye sokmadı. Bu tutarsızlık.
Seyithan Çiçek (32-tuhafiyeci): Geç atılmış bir adım. Bölgeye olumlu döneceğinden eminim. En azından bölgedeki olayların bitmesinde önemli bir adım olduğuna inanıyorum.
Süleyman Ateşoğlu (22-kuyumcu): TRT’nin yayını, Kürtçe konuşan bir çok insana hizmet verecek.
Ahmet Özkul (28-bilgisayarcı): Kürt kökenli bir vatandaş olarak oldukça mutluluk duydum. Türkiye’de bir çok ırktan insan olmasına rağmen, Kürtçe yayın yapılması mükemmel bir hizmet.
Raif Türk (Diyarbakır Sanayici ve İşadamları Derneği Başkanı): Yetersizlikleri öne çıkarmamak gerekir. İçeriği yavaş yavaş doldurulur. Zamanla tatmin edici seviyeye geleceğini düşünüyorum.
Mehmet Kaya (Diyarbakır Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı): Devletin bugüne kadar inkar ettiği bir dil konusunda yayın gerçekleştirilmesi gecikmiş, ancak önemli bir adım. Geçmişte yapılan denemelerden farklı bir uygulamadır. Devlet tarafından yapılan yayının özele de açılması gerekir. Ancak yasal düzenlemeler de bir an önce yapılmalı.
Muharrem Erbey (İHD Diyarbakır Şube Başkanı): Televizyon kanalıyla herşeyin kapatılması çok ahlaki gelmiyor. Siyasi hesap üzerine kurulu. Yöntem, zamanlama açısından yanlış buluyorum. 70 yıldır yasaklanan herşeye, yarım ağızla serbest deniliyor. AKP hükümeti döneminde çıkan TCK’nın 222’inci maddesi Türk harfleri tatbiki hakkındaki kanun var. Kürtçeyi yasaklayan bütün mevzuatlar kaldırılmalıdır.
HAKKÂRİ
‘Seçim malzemesi’
- Hakkâri’de isimlerinin verilmesini istemeyen bazı Hakkârili vatandaşlar, “TRT 6 yayınını tamamen seçim malzemesi olarak görüyoruz. Başbakan Erdoğan, Hakkâriyi ziyaret ederken yaptığı konuşmasında ‘ya sev ya terk et’ demişti. Şimdi de seçim yaklaştı diye TRT 6’yı açtı. Artık halkımız bu tür siyasi malzemelere inanmıyor” ifadesini kullandı. Yayınları olumlu bulan bazı vatandaşlar ise “Özelikle devletin himayesindeki bir kanalın, Kürtçe yayın yapması bölge için olumlu. Hayırlı uğurlu olsun” dedi.
Sivil toplum örgütlerinin temsilcileri ise şu değerlendirmelerde bulundu:
Ahmet Şen (Hakkari Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı): TRT 6’nın, gecikmiş de olsa Kürtçe yayın yapması bölge için önemli ve isabetli bir karar. Özellikle Türkçe bilmeyip, Kürtçe konuşan insanlara yönelik haber, müzik ve diğer yayınların yapılması çok olumlu bir adım.
Arif Koparan (Hakkari Esnaf ve Sanatkarlar Odaları Birliği Başkanı): Türkçe bilmeyen vatandaşlarımız için, TRT 6’da Kürtçe yayın yapılması çok önemli. İyi bir gelişme olduğunu düşünüyorum. Bundan sonraki süreçte nasıl programlar yapılacağını hep beraber göreceğiz.
Ali Kemal Atlı (Mimarlar Odası Hakkari Temsilcisi): Bölge için olumlu bir gelişme. Ancak niyet de çok önemli. İnsanlarımızın özellikle Türkçe bilmeyen insanların, TRT 6’da kendi dillerinde müzik, haber ve değişik programlar izlemesi kadar güzel bir şey yoktur. İnşallah bölge için hayırlı olur. Olumlu bir adım diye düşünüyorum.
İsmail Akbulut (İHD Hakkari Şube Başkanı): Elbette atılan adım olarak iyi görüyoruz. Ancak bunu yetersiz buluyoruz. Özel kanalların da Kürtçe yayın yapabilmesi için bir takım yasal düzenlemeler yapması gerekir. Sadece hükümetin bünyesinde açılan TRT 6 kanalının, fazla demokratik olmayacağı kanısındayız.
BATMAN
‘Gecikmiş bir adım’
Bayram Kalkan (yerel sanatçı): Bekleyip, görmek lazım. Kürtleri, Kürtlerin dilini, kültürünü öne çıkarmalı. Bunun aksini yapıp Kürtlerin sadece birkaç köyden ve başı poşulu birkaç kişiden ibaret olarak göstermeye kalkışırsa, bunu bir propaganda aracı olarak değerlendirmeye yeltenirse, Kürtler bu kanala sıcak bakmaz. Dilerim bu açılım seçim yatırımı değil de gerçek açılım olup devamı gelsin. Ülkemizin barışa ihtiyacı var.
Yusuf Tanrıseven (Batman Barosu Başkanı): Gecikmiş bir adım olarak değerlendiriyor ve devamının gelmesini, bölgemizin barış ortamının devam etmesi açısından istiyoruz. Diğer kanallar içinde aynı zamanda bir açılım olduğunu düşünüyorum. Bu ciddi bir ilerleme, TRT 6’nın objektif olacağına, bölge halkına yönelik tanıtımların daha fazla yapılmasını, Kürtçe şarkı kanalının da açılmasını istiyoruz.