Hayatın durduğu an

Türk ulusunun ulu önderi Mustafa Kemal Atatürk'ün ebediyete intikalinin 69. yılında, Ata'nın ebedi istirahatgahı Anıtkabir'de sevgi seli yaşandı.

10 Kasım dolayısıyla sabah saatlerinde gerçekleştirilen devlet töreninin ardından Anıtkabir, halkın ziyaretine açıldı.

Anıtkabir'in ziyarete açılmasıyla birlikte başı, ilköğretim okullarından gelen öğrenciler çekti. Ellerinde Türk bayraklarıyla Anıtkabir'e gelen ziyaretçilerden bazıları burada dualar etti. Ata'nın kabrine kapanıp öpenler olurken, kimi ziyaretçiler de "asker selamı" ile Ulu Önder'e saygısını gösterdi.

Anıtkabir, 10 Kasım nedeniyle kırmızı-beyaz karanfillerden oluşan Atatürk portresi ve Türk bayrağından oluşan bir pano ve çiçeklerle donatıldı. Anıtkabir'de Ata'nın sesinden "Nutuk" hoparlörden dinletildi.

Sabah düzenlenen törende, Cumhurbaşkanı Abdullah Gül tarafından bırakılan, kırmızı-beyaz çiçeklerden oluşan çelengin üzerine de ziyaretçiler tarafından renk renk çiçekler iliştirildi. Vatandaşlar, ayrıca Ata'nın çiçeklerle süslenmiş, çerçeve içindeki çeşitli fotoğraflarını da Ulu Önder'in kabrine bıraktı.

Ellerinde Türk bayrakları ve Atatürk posterleri bulunan ziyaretçilerin bir kısmı ise alınlarına "Ata'm İzindeyiz" yazılı bantlar taktı. Atatürk'ü başlarında kalpaklarıyla ziyaret edenler de dikkati çekti.


Yoğunluk yaşandı


Kimi vatandaşların Atatürk'ün kabrinin önünde gözyaşı döktüğü de görülürken, ziyaretçiler, ellerindeki çiçekleri Ulu Önder'in kabrine serpiştirdiler.

Ata'nın kabrinin önünde ellerinde fotoğraf makineleri ve cep telefonlarıyla bu anı ölümsüzleştirmek isteyenler adeta birbiriyle yarıştı. Ata'nın kabri önünde yaşanan yoğunluk nedeniyle Anıtkabir görevlileri de zaman zaman zor anlar yaşarken, ziyaretçiler Ata'nın kabrinin bulunduğu bölüme girmek için uzun uzun bekledi.

Şehir dışından otobüslerle gelen vatandaşlar da Türk milletinin Ulu Önderine bağlılıklarını vurguladı.

Bunların arasında, Ata'nın ebedi istirahatgahı Anıtkabir'i ilk kez gören ziyaretçiler de vardı. Siirt'in Pervari ilçesine bağlı Gökbudak Köyü'nden gelen öğrenciler, sabah saatlerinde geldikleri Başkent'te ilk olarak Anıtkabir'i ziyaret etti. Öğretmenleri Oğuz Duman ile birlikte gelen 12 öğrenci, Anıtkabir'i ilk kez görmenin mutluluğunu ve gururunu yaşadı.

Halk ozanı Aşık Veysel'in kızı Menekşe Süzer de Anıtkabir'i ziyaret ederek Ata'nın kabrine bir kutuda getirdiği şekerlerden bıraktı. Her sene Ata'ya helva getirdiğini ifade eden Süzer, "Bu sene dalmışım. Sabah 10 Kasım olduğunu fark edince en yakın marketten şeker aldım. Kızılay'dan buraya gelene kadar da gözyaşı döktüm" dedi.

Türkiye Cumhuriyetinin kurucusu Büyük Önder Mustafa Kemal Atatürk, ebediyete intikalinin 69. yılında Anıtkabir'de düzenlenen devlet töreni ile anıldı. Cumhurbaşkanı Abdullah Gül başkanlığındaki devlet erkanı mozoleye çelenk koyarak, Atatürk'ün manevi huzurunda 2 dakika saygı duruşunda bulundu.

Anıtkabir'deki tören saat 8.55'de devlet erkanının aslanlı yolda yürüyüşü ile başladı.

Cumhurbaşkanı Gül başkanlığındaki kortejde TBMM Başkanı Köksal Toptan, Başbakan Recep Tayyip Erdoğan, Genelkurmay Başkanı Orgeneral Yaşar Büyükanıt, CHP Genel Başkanı Deniz Baykal, Anayasa Mahkemesi Başkanı Haşim Kılıç, Danıştay Başkanı Turgut Çörtoğlu, bakanlar, kuvvet komutanları, siyasi partilerin temsilcileri, bürokratlar ve diğer devlet erkanı yer aldı.

Abdullah Gül, üzerinde "Cumhurbaşkanı" yazan kırmızı-beyaz karanfillerden oluşan çelengi mozoleye koydu. Atatürk'ün 69 yıl önce ebediyete intikal ettiği saat 09.05'de "ti" sesi ve sirenler eşliğinde 2 dakikalık saygı duruşunda bulunuldu. Ardından İstiklal Marşı okundu. Bu sırada gönderdeki Türk bayrağı da yarıya indirildi.

Cumhurbaşkanı Gül ve protokolde yer alan devlet erkanı daha sonra Misak-ı Milli Kulesi'ne geçti. Gül, burada Anıtkabir Özel Defterine şunları yazdı:

"Aziz Atatürk,

Ebediyete intikalinizin 69. yıl dönümünde sizi sevgi saygı ve rahmetle anıyoruz. Cumhuriyetimizin temel değerlerine, ilke ve devrimlerinize, ideallerinize yürekten bağlı Türk milleti size minnettardır. Aydınlık geleceğe uzanan Türkiye Cumhuriyeti düşüncelerinizden feyiz alarak gelişmesini ve güçlenmesini sürdürmektedir. Millet ve devlet olarak ülkemizi muasır medeniyetler seviyesinin üstüne taşımaya, en büyük eseriniz Cumhuriyeti her alanda yüceltmeye, sonsuza kadar korumaya ve yaşatmaya kararlıyız. Türkiye Cumhuriyeti insanlığın ilerlemesine katkıda bulunan modern ve güçlü bir ülke olarak dünyadaki itibarını sürekli artıracaktır. Cumhuriyetimizin 84 yıllık gurur veren kazanımları bunun en güzel ispatıdır. 

Aziz hatıranız önünde saygıyla eğiliyor, şükranlarımızı sunuyoruz. Ruhunuz şad olsun."

Cumhurbaşkanı Gül, deftere daha önceden yazılmış olan metni okudu ve imzaladı. Devlet protokolünün katıldığı törenin ardından Cumhurbaşkanı Gül, Anıtkabir'den ayrıldı.

Genelkurmay Başkanı Orgeneral Yaşar Büyükanıt, kuvvet komutanları ve beraberindeki bazı üst düzey komutanlar törenin ardından Anıtkabir Komutanı'nın odasına geçtiler. Bu sırada Orgeneral Büyükanıt ve komutanlara vatandaşlar sevgi gösterisinde bulundu ve alkışladı. Orgeneral Büyükanıt da el sallayarak vatandaşları selamladı.

Devlet töreninin ardından askeri ve sivil erkan ile öğrenciler Atatürk'ün kabrinin önünde saygı geçişi yaptılar.

İstanbul'da anma töreni

Büyük önder Atatürk'ün ebediyete intikal edişinin 69. yılı dolayısıyla Taksim Cumhuriyet Anıtı önünde tören düzenlendi. Tören, İstanbul Valiliği, İstanbul Büyükşehir Belediyesi ve 1. Ordu Komutanlığı ile diğer kamu kuruluşları, sivil toplum örgütleri ve siyasi parti çelenklerinin anıta konulmasıyla başladı.

Atatürk'ün ebediyete intikal ettiği saat 09.05'de sirenlerin çalmaya başlaması ve bayrakların yarıya indirilmesiyle, Taksim Meydanı'nda 2 dakika süresince hayat durdu. Törene katılanlar ve vatandaşlar, saygı duruşunun ardından İstiklal Marşı'nı okudu.

Daha sonra Anıt Şeref Defteri'ni imzalayan İstanbul Valisi Muammer Güler, deftere şunları yazdı:

"Yüce Atatürk,

Her 10 Kasım'da olduğu gibi, bu yılda, sevgimizi, saygımızı ve bağlılığımızı teyit etmek üzere huzurlarınızdayız. Hayatta iken yüklendiğiniz tarihsel görev ile bir milletin yazgısını ve tarihin akışını değiştirdiniz, dünyanın yeniden biçimlenmesinde rol oynadınız.

Ve yıllar geçse de halen insanlık için esin kaynağı olmayı sürdürüyorsunuz. Sizi anlayan, düşüncelerinizdeki derinliği kavrayan, aklın ve bilimin yol göstericiliğine inanan kuşaklar emanetiniz olan Türkiye Cumhuriyeti'nin en büyük güvencesidirler.

Bugün millet olarak yapmamazı gereken, düşünce ilke ve devrimlerinizi tüm yönleri ile gelecek kuşaklara öğretmektir. Sizi anmanın ve anlamanın en güzel yolu budur. Türk Milleti, Yüce Ata'sını unutmamıştır ve unutmayacaktır. Milletçe ilke ve devrimlerine, düşünce sistemine ve cumhuriyetimize her koşulda sahip çıkacağız, ülkülerini gerçekleştirmek, gösterdiğin hedeflere ulaşmak için elbirliği ile çalışacağız. Bıraktığın eserin büyüklüğünün ve sağladığı kazanımların bilincindeyiz. Türk Milleti olarak sizi sonsuza kadar gönlümüzde yaşatacağız. Çağdaş Türkiye'nin kurucusu Büyük Önder Atatürk, aramızdan ayrılışının 69. yılında sizi bir kez daha sevgi ve gönül borcu ile anıyoruz. Ruhun şad olsun, aziz Atam."

Törene, Vali Güler'in yanı sıra 1. Ordu Komutanı Orgeneral İsmail Koçman, İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Kadir Topbaş, Emniyet Müdürü Celalettin Cerrah, İstanbul Cumhuriyet Başsavcısı Aykut Cengiz Engin, Beyoğlu Belediye Başkanı Ahmet Misbah Demircan, siyasi parti ve sivil toplum örgütü temsilcileri ile vatandaşlar katıldı. 

Dolmabahçe'de hüzünlü tören

Türkiye Cumhuriyeti'nin kurucusu Büyük Önder Mustafa Kemal Atatürk, 69 yıl önce hayata gözlerini yumduğu Dolmabahçe Sarayı'ndaki odasında düzenlenen törenle anıldı. Sarayın Harem Bölümü 71 numaralı odasında düzenlenen anma töreni, TBMM Başkanlığı, İstanbul Valiliği, Türk Silahlı Kuvvetleri, İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı ve sivil toplum kuruluşlarının çiçek buketlerinin Atatürk'ün ebediyete intikal ettiği yatağın üzerine bırakılmasıyla başladı.

Atatürk'ün hayata gözlerini yumduğu saat 09.05'de sirenlerin çalmasıyla birlikte saygı duruşunda bulunuldu, ardından İstiklal Marşı okundu.

Törene, TBMM Başkanvekili Meral Akşener, İstanbul Vali Yardımcısı Feyzullah Özcan, İstanbul Büyükşehir Belediyesi Genel Sekreter Yardımcısı Muammer Erol, TBMM Milli Saraylar Daire Başkanı Yunus Aydın, Türkiye Ermenileri Patriği Mesrob II ile Atatürk'ün manevi kızı Ülkü Adatepe katıldı.

Daha sonra Mavi Salon'daki Şeref Defteri'ni imzalayan TBMM Başkanvekili Meral Akşener, şunları yazdı:

"Aziz Atatürk, vefatının 69. yıl dönümü münasebetiyle aramızdan ayrıldığın bu müstesna mekanda seni saygı ve hürmetle anıyoruz. Önderliğini yapmış olduğun Türk Kurtuluş Mücadelesinin kuşaktan kuşağa gelen derin izlerini hala yüreklerimizde taşıyoruz. Bundan aldığımız güçle Türkiye Cumhuriyeti evlatları olarak daima senin ilkelerinin aydınlattığı yolda yürüyeceğiz. En kutsal emanetimiz olan ülkemizin ve milletimizin birlik ve beraberliğini muhafaza etme yolunda çelikleşmiş irademizle hareket edeceğiz. Türkiye Cumhuriyeti bundan sonrada daima ileriye gidecektir. Bize göstermiş olduğun muasır medeniyet seviyesine ulaşma ve onu aşma hedefi, bu hedefe varıncaya kadar şiarımız olacaktır.

Aziz Atam, bütün varlığımızla ve gücümüzle milletimizi her alanda en ileri seviyeye taşıma azmi ve kararlılığında olduğumuzu bir kez daha ifade ediyor, bu vesileyle seni silah arkadaşlarını ve kurtuluş mücadelemizin şehitlerini rahmetle anıyor, manen daima seninle birlikte olmanın verdiği huzur ve güvenle en derin saygılarımızı sunuyoruz. Ruhun şad olsun."


Törenden notlar


Tören sırasında, Atatürk'ün 10 Kasım 1938'de saat 09.05'de hayata gözlerini yumduğu odada Türk bayrağı ile örtülü yatağın iki yanında askerler saygı nöbetinde bulundu. Nöbet sırasında hüzünlenen askerlerin gözyaşlarını tutamadığı görüldü.

Törenin ardından Atatürk'ün odasını ziyaret etmek isteyen vatandaşlar, Dolmabahçe Sarayı girişinde uzun kuyruklar oluşturdu.

Odanın ziyarete açılmasıyla birlikte çok sayıda öğrenci ve vatandaş, ellerindeki çiçekleri Ata'nın yatağına bıraktı.

Bu arada, Atatürk'ün katafalka konulduğu muayede salonuna kurulan dev ekranla vatandaşlar ve öğrencilerin de töreni izlemesi sağlandı. Ayrıca, üniversite gençliği tarafından kurulan Yeni Nesil Derneği üyeleri de dün saat 09.05'den itibaren saray binası önünde tutmaya başladıkları nöbete devam ettiler.

Öte yandan, İstanbul'da saat 09.05'de vapurlar ve araçlar sirenlerini çalarken, vatandaşların da bulundukları yerlerde saygı duruşunda bulundukları görüldü.