'Hıristiyan Çelengi'ne patent krizi

ÇİÇEK üretiminde Türkiye'nin en önde gelen merkezi Antalya'daki bir firma, Hıristiyan dünyasının dini ritüellerinin bir parçası olarak kullandıkları çember çelenge patent alınca, kentteki diğer üreticilerle aralarında kriz çıktı.

Tam çelenk sezonu öncesinde bu firmadan noter aracılığıyla ihtarname alan diğer firma sahipleri şaşkına döndü.

Kesme Çiçek İhracatçılar Birliği Başkanı Osman Bağdatlıoğlu, “Dünyada onlarca yıldır üretilip ihraç edilen bu çelenkleri ‘Ben buldum’ demek, tamamen etiğe aykırı'' dedi.

Türkiye'nin çiçek üretim ve ihracatının yüzde 90'ını karşılayan Antalya'da Nedim Yurdakul adlı bir üretici, Türk Patent Enstitüsü'ne başvurarak, Hıristiyanlar için İsa'nın doğum tarihini sembolize eden 5 tip çember çelenk modeline endüstriyel tasarım patenti aldı.

Daha sonra patent haklarını Cennet Tarım adlı firmanın sahibi Aziz Düz'e devretti. Değişik bitkilerle yapılan ve Hıristiyan aleminin belli dini günlerde kullandığı bu çelengin patentini alan firma, tam ihracat sezonu öncesinde bu çelengi üreten 9 şirkete noter kanalıyla ihtarname çekerek patentini aldığı tasarımların üretilmesini engellemek isteyince, firma yetkilileri şoke oldu.

Çelenk üreten şirket sahipleri, Antalya İhrcatçılar Birliği'ne başvurarak çare bulunmasını istedi. Birlik de bu çelenklerin yıllardır Antalya'daki firmalar tarafından üretildiğini belirten resmi bir yazı yazarak Dış Ticaret Müsteşarlığı'na iletti. Aynı zamanda Türk Patent Enstitüsü'yle temasların başlatılarak bu hatadan dönülmesini istedi. Şu an yoğun bir tempoda üretim yapan firmalar, kendilerine çekilen ihtarı etkisiz kılmak amacıyla hukuk yoluna gideceklerini de belirtti.

KÖTÜ NİYETLİ

Her yıl milyonlarca dolar pazarı olan çelenk üretim ve ihracatını 1998 yılından beri yaptıklarını ve patenti alınan ürünlerin yıllar önce kendi kataloğunda yer aldığını belirten Antalya İhracatçılar Birliği Başkan Yardımcısı Lütfi Göbüş, “Bu işe onay vermek bu kadar kolaysa, ben de gidip karanfil demetlerine patent alacağım. Böyle birşey sadece Türkiye'de olabilir'' dedi. Antalya'da bu işi en büyük çapta yapan Eylül Gıda'nın sahipleri Hilal ve Zafer Duru Çifti ise “Patenti alan bu arkadaş daha önce bizim gibi bu çelenkleri yaparak ihraç ediyordu. Piyasaya borçlandığı iddia edildi. Sonra gidip bu yola başvurmuş. Şaşkınız'' diye konuştu.

Uzun süredir Türkiye'den Avrupa'ya çelenk ihracatı yapan Wegener Üretim Ticaret Tarım Şirketi sahibi Alman Isabella Wegener, yıllardır bu çiçekleri Antalya'dan gönderdiklerini söyleyerek, “Bu çelenge gidip patent almak kadar garip bir şey olamaz. Patent yeni olan şeyler için alınır. Türk Patent Enstitüsü'nün bu patenti vermesini eleştirmiyorum. Onlar, konuyu iyi bilmeyebilir. Fakat patenti alan arkadaşımız tamamen kötü niyetli olarak bu yola gitti. Kendisini kınıyorum'' dedi.

ÇEMBER ÇELENK NEDİR?

Hz. İsa'nın doğum günü olarak kabul edilen sıfırı sembolize eden çember çelengi, Hıristiyan alemi yılın belli dönemlerindeki özel günlerde ve ayinlerde kullanıyor. Mezar ziyaretleri sırasında da yararlanılan bu çelenk, Cadılar Bayramı ve Noel döneminde de süsleme amacıyla kullanılıyor. Yıllardır belli tohum ve bitkilerden yararlanılarak Antalya'da üretilen bu çelengin ya da benzer tasarımların, patent sahibi firmanın dışındaki firmalar tarafından kullanılması Türk Patent Enstitüsü Endüstriyel Tasarımlar Diresi'nin yaptığı tescile göre suç olacak.