Türk Hava Yolları hosteslerine imzalattırılan sözleşmedeki ‘üç yıl hamile kalınmayacak’ maddesini CHP Aydın Milletvekili Özlem Çerçioğlu bir soru önergesiyle TBMM gündemine getirdi. Çerçioğlu, “Hamilelik halinde, tek taraflı hizmet akdinin feshedileceğine dair konulan maddenin insan haklarına, kadın haklarına, Anayasanın özel hayatın korunması ve eşitlik ilkelerine uygun olup olmadığı” konusunda Meclis’ten bilgi istedi. 

Hava İş Sendikası Genel Sekreteri Mustafa Yağcı, ‘Bu psikolojik baskı her zaman vardı, biz 2003’te bu sorunu çözmüştük ancak yine sözleşmeye konuldu’ derken, NTVMSNBC’ye konuşan özel havayolu şirketlerinin temsilcileri, söz konusu maddenin genelllikle uygulanmadığını ancak son kararı şirket politikasının belirleyeceğini ifade ettiler.

Hava-İş Sendikası Genel Sekreteri Mustafa Yağcı, Türk Hava Yolları’nda 800 kadın kabin memuruna imzalattırılan sözleşmelerde yer alan, ‘Hamilelik halinde, hizmet akdinin tek taraflı feshedileceği’ne dair maddenin yeni olmadığını ancak 2003 yılından beri uygulanmadığını söyledi

Yağcı “1998 yılından itibaren Türk Hava Yolları’na kadrolu personel yerine sözleşmeli ve yarı zamanlı eleman alınmaya başlandı. Bu sözleşmelere de hamilelikle ilgili böyle bir madde konulmuştu. Zaten ‘hamile kalırsanız iş akdiniz fesh olunur’ diye psikolojik bir baskı her zaman vardı yani kanuni olarak belirli sürenin sonunda ihbara ya da kıdem tazminatına gerek kalmadan iş akdi feshediliyordu. Bu uygulama bir dönem beş yıl, bir dönem üç yıl yapıldı, bunlar belirli süreli sözleşmelerdi.”dedi.

‘İNSAN VE ANNELİK HAKLARINA AYKIRI’ 

Yağcı, maddenin insani olmadığını ve analık hakkını kısıtladığını belirterek, “Biz sendika olarak bu sözleşmeli arkadaşlarımızı 2001’de toplu sözleşme kapsamına aldık. Maddenin analık hakkını kısıtladığını belirttik ve yasaları da gözönüne alarak maddenin kaldırılmasını istedik. Eski genel müdür Yusuf Bolayırlı ile yapılan görüşmeler sonrasında, 2003’te sözleşmeli kabin memurlarının hamilelikle ilgili maddesi iptal edildi, sözleşmelere böyle bir madde konulmamasına karar verildi ve bir genelge yayınlanarak hamilelik meselesi çözümlendi. Ancak 2006’da alınan arkadaşlarımızın sözleşmelerine bu madde tekrar konulmuş ve üstelik yeni sözleşmede üç yıl şartı da yok, yani maddenin önü açık, herhangi süre ibaresi de yok. Bu, insan ve annelik haklarına uygun bir durum değil” dedi.

‘ESKİ GENELGEYE UYULMASINI İSTİYORUZ ’ 

Mustafa Yağcı, kabin görevlilerine imzalattırılan bu maddenin değiştirilmesi için uğraşacaklarını söyledi: “Dünyanın bir çok ülkesinde ve Türkiye’de de özel hava yolu şirketlerinde hamilelik durumunda personelin işine son verilmiyor, yer hizmetleri görevlerine alınıyor, yani başka bir yerde istihdam yoluna gidiliyor. Biz de bu konuda Yusuf Bolayırlı döneminde çıkan genelgeye uyulmasını ve hamilelik durumunda çalışanın işine son verilmemesini istiyoruz. Ancak sorun çözülmez ise Çalışma Bakanlığı’na başvuracağız.”

'İŞTEN ÇIKARMIYORUZ’ 

Onur Air İletişim Direktörü Rauf Gerz kabin görevlilerinin 2 aylık hamile olana kadar uçuş yapabildiklerini belirterek “Sözleşmemizde ’2 aylık hamilelikten sonra işverenin alacağı karara uymak zorundadır’ diye bir madde var. Biz bu maddeyi personeli yere hizmetlerine çekme ve burada istihdam etme şeklinde yorumluyoruz. Yani çalışanın işine son vermiyoruz. Hamilelik bitip yasal izinlerini kullandıktan sonra da isterse yerde kalıyor isterse uçabiliyor. Ama bu konuda her şirket kendi kuralını kendi koyar, hamile kalmayacaksın da diyebilir, ama bu çok insani bir yaklaşım değil” dedi.

‘SÖZLEŞMEDE İŞVERENİN İŞ AKDİNİ FESİH HAKKI VAR’ 

Atlas Air Kabin Hizmetleri Müdürü Mine Çapur da, şirketlerinin iş sözleşmesine göre; kabin görevlisinin işe alındığında işverene, beş yıl hamile kalmayacağını taahhüt ettiğini söyledi. Çapur “Ancak biz uygulamada hamile kalanların iş akdini hiç bir zaman feshetmedik. Yalnız sözleşmede işveren tarafından feshedilme hakkının olduğunu söylemek lazım. Kişi hamileliğini doktor raporuyla ibraz ediyor, doktor raporu uçabilirlilik belgesini verirse yöneticinin inisiyatifine göre üç ay uçurulabilir. Bu durumdaki çalışanı daha sonra idari görevle görevlendiriyoruz, yani yer hizmetlerine çekiyoruz. Tabi bunlar şirketlerin tasarrufudur, şirket politikası neyi gerektiriyorsa öyle yapılır” dedi.

‘HAMİLELİK İŞTEN ATILMA NEDENİ DEĞİL’ 

Pegasus Havayolları Halkla İlişkiler Müdürü Özlem Mutluer ise böyle bir maddeyi sözleşmelere koymayı doğru bulmadıklarını söyledi. Mutluer “Pegasus olarak bizim iş sözleşmemizde böyle bir madde yok. Kabin görevlisi hamile kaldığı zaman uçuşuna izin vermiyoruz ve onu yer hizmetlerine alıyoruz. Doğum iznini kullanıp işine döndüğü zaman da uçuşlarına devam ettiriyoruz. Yani hamile elemanlarımızı işten atmıyoruz, zaten bize göre hamileliki işten atılma nedeni değil” dedi.

THY: İDDİALAR ASILSIZ 

Türk Hava Yolları Basın Müşavirliğinden yapılan açıklamada ise ‘Hosteslere 3 yıl hamile kalmama şartı’ ile ilgili iddiaların doğru olmadığı belirtildi. Açıklamada, “Yeni alınan kabin memurlarının hizmet akdi sözleşmelerinde herhangi yeni bir uygulama yapılmamaktadır. Türk Hava Yolları’nın yeni işe aldığı kabin memurlarıyla yapılan sözleşmeler, geçmiş yıllardakilerle aynı olup, herhangi bir farklılık göstermemektedir’ denildi.