BM'nin nükleer programını askıya alması için Tahran'a tanıdığı 60 günlük süre bugün doluyor. İran Cumhurbaşkanı Mahmud Ahmedinecad, müzakereden yana olduklarını, ancak müzakere için önkoşul kabul etmeyeceklerini söyledi.

Ahmedinecad, Bakanlar Kurulu toplantısı için gittiği Hazar Denizi'nin kıyısındaki Gilan eyaletinin başkenti Reşt'te, nükleer programa değindi ve nükleer teknolojiyi, sanayi, tarım, tıp ve diğer alanlarda kullanmak istediklerini, nükleer programı da bu amaçla sürdürdüklerini belirtti.

Batılı ülkelerin 'nükleer faaliyetleri durdurun, sonra müzakere edelim' dediğini anımsatan Ahmedinecad, "Müzakereye hazırız diyorlar ama önkoşul koyuyorlar. Çelişkili davranıyorlar. Biz sürekli müzakereden yana olduğumuzu söyledik. Şimdi de söylüyorum; müzakereden yanayız, gerginlik istemiyoruz. Ancak hiçbir önkoşulu da kabul etmeyeceğiz" dedi.

"Batılı ülkeler de durdursun"

Müzakerelerin başlaması için kendi nükleer yakıt üretim tesislerini durdurabileceklerini, bunda bir sorun olmadığını söyleyen Ahmedinecad, buna karşılık Batılı ülkelerin de nükleer yakıt üretim tesislerinin faaliyetlerini durdurmasını şart koştu.

Ahmedinecad, "Siz de nükleer tesislerinizin faaliyetlerini durdurun. İşte o zaman adalet sağlanır ve iki taraf da adil bir şekilde müzakere eder" diye konuştu.

Ahmedinecad, Batılı ülkelerin baskılarına rağmen, İran halkının nükleer teknoloji hakkını sonuna kadar koruyacağını ve ondan vazgeçmeyeceğini kaydetti.

ABD öneriyi ciddi bulmadı

ABD ise İran Cumhurbaşkanı Mahmud Ahmedinejad'ın yeni görüşmeler için, kendileriyle görüşmek isteyen ülkelerin de nükleer yakıt üretme çalışmalarını durdurmaları koşulunu reddetti.

Beyaz Saray sözcüsü Tony Snow gazetecilere yaptığı açıklamada, "bu ciddi bir öneri olarak görülebilir mi?" dedi.

Snow, ABD'nin UAEK'nin bugün BM Güvenlik Konseyi’ne sunacağı raporu beklediğini söyledi.

"Sivil nükleer güç ile sorunumuz yok"

BM Güvenlik Konseyi daha önce İran'ın yarına kadar uranyum zenginleştirme çalışmalarını durdurmaması durumunda, bu ülkeye ekonomik yaptırımlar uygulanmasını kararlaştırmıştı.

Beyaz Saray Sözcüsü Snow, "Gerçek şu ki, anladığımız kadarıyla İran sivil nükleer güce sahip olmak istiyor ve bizim kesinlikle bununla ilgili bir sorunumuz yok. Ama nükleer silah üretme kapasitesine sahip bir İran'la sorunumuz var" diye konuştu.

ABD İran'ı vuracak mı?

Sürenin dolmasına bir gün kala, ABD'nin yeni savaş planları basında yer aldı. İngiliz yayın kuruluşu BBC, ABD'nin nükleer silah geliştirdiğini kanıtlanması halinde İran'a saldıracağını duyurdu.

BBC'nin haberine göre, ABD İran'ın sadece nükleer tesislerini değil, askeri altyapısını da vurmayı planlıyor.

Habere ABD'den yanıt gecikmedi ve ABD Savunma Bakanlığı Pentagon, Amerikan ordusunun İran'a hava saldırısına ilişkin detaylı planları bulunduğu konusundaki haberin "gülünç" olduğunu belirtti.

İran'a uluslararası baskı artıyor

Rusya ise, BM'nin İran'a verdiği ültimatomun sonuna gelinirken mali sorunları gerekçe göstererek bu ülkeden kurtulmanın yolunu buldu.

Rus Nezavisimaya gazetesinde yayımlanan haberde, Rusya İran'ın Buşehr kentinde inşa ettiği nükleer santralin faaliyete girmesini mali sorunları gerekçe göstererek erteledi.

"Güvence ve garanti veririz"

İran Ulusal Güvenlik Yüksek Konseyi Genel Sekreteri ve İran'ın nükleer başmüzakerecisi Ali Laricani, önkoşulsuz görüşmeler yapılırsa, nükleer programlarının barışçı olduğu konusunda Batı'ya güvence ve garantiler verebileceklerini söyledi.

BM Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu (UAEK) Başkanı Muhammed El Baradei ile görüşmek için Viyana'da bulunan Laricani, gazetecilere yaptığı açıklamada, "Eğer öteki taraf, İran'ın nükleer programında gelecekte muhtemel sapmalar olacağından endişe ettiğini ifade ediyorsa, bu kaygıların görüşme masasında giderilmesine bir itirazımız yok" diye konuştu.

Laricani, "Asla nükleer silahlar yönüne bir sapma olmayacağı konusunda gerekli güvence ve garantileri veririz" dedi.

Baradey 'itidal' çağrısı yaptı

ABD'nin savaşı gündemine aldığı bu dönemde, İran'ın nükleer programını yakından izleyen Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu Başkanı Muhammed El Baradey, 'itidal' çağrısı yaptı.

El Baradey, İngiliz Financial Times gazetesine verdiği demeçte, savaşın hiçbir işe yaramayacağını 'bilgiyi bombalayamazsınız' sözleriyle vurguladı.

El Baradey'e göre İran nükleer programını ciddi şekilde geliştirdi ve 6 ay ya da 1 yıl içinde, endüstriyel düzeyde zenginleştirilmiş uranyum elde edebilir.

Ancak El Baradey bomba yapmanın 10-15 yıl süreceğini vurguladı, bu yüzden de İran'la müzakerelerin mutlaka devam etmesi gerektiğinin altını çizdi, İran'a da 'denetime açık ol' çağrısı yaptı.

ABD, İran'ın nükleer programının 'silah amaçlı' olduğunu savunuyor. Tahran ise sadece enerji üretimi için yaptığını söylüyor.

İran'a nükleer bağlantılı teknoloji transferi yasaklanmış durumda. İran, uranyum zenginleştirme faaliyetlerini durdurmazsa, yürürlükte olan bu yaptırımlar sertleşecek ve yeni yaptırımlar gündeme gelecek.