AB'nin; 9 Kasım'da açıklanacak İlerleme Raporu'nda Anayasa'nın "Türkçe dışında eğitim-öğretim yapılamaz" ifadesinin yer aldığı 42. maddeyi eleştirmesi bekleniyor. AB, aynı gün açıklanacak Katılım Ortaklığı Belgesi'nde (KOB) de Kürtçe "eğitim -öğretim" kısıtlamasının kaldırılması beklentisini dile getirmeye hazırlanıyor.

ABHaber'in haberine göre, 1999 yılından bu yana her yıl düzenli olarak açıklanan İlerleme Raporu geçen seneden bu yana Türkiye'de AB yükümlülükleri çerçevesinde kattedilen yol ile mevcut durumun "Komisyon tarafından çekilen fotoğrafını" yansıtıyor.

2005 yılı İlerleme Raporu ile aynı gün açıklanacak KOB ise Türkiye'nin AB ile müzakere sürecinin devam edebilmesi için önkoşullar haline gelecek ev ödevlerini sıralayacak.

"TÜRKÇE EĞİTİM-ÖĞRETİM" KISITLAMASI ELEŞTİRİLECEK

Komisyon'da son şekli verilen İlerleme Raporu'nun temel hak ve özgürlüklere ilişkin bölümünde "Kültürel haklarda hiç ilerleme yok" denilerek "Anadilde eğitim hakkına" değinilecek. Kürtçe kursları ile ilgili "14 yaş sınırlamasına" benzer uygulamalar ve kursların bürokratik engellerle karşılaşması eleştirilecek.

Aynı paragrafta eleştiri okları anadilde sadece eğitim değil öğretimin yapılamamasına odaklanacak. İlerleme raporunda AB normlarını oluşturan Avrupa Konseyi ve BM sözleşmelerine atıf yapılarak, "anadilde eğitime yönelik kısıtlamaların" kaldırılması istenecek. AB bu eleştirilerin ardından aynı gün açıklayacağı ve Türkiye'nin önümüzdeki 3 yıl içersindeki ev ödevlerini yansıtacağı Katılım Ortaklığı Belgesi'nde bu konuda kısıtlamaların kaldırılmasını talep edecek.

KISITLAMALARIN KALDIRILMASI TALEBİ NE ANLAMA GELİYOR?

AB Komisyonu yetkilileri İlerleme Raporu'nda yer alması öngörülen bu eleştiri ile KOB'a yansıyacak beklentinin ne anlama geleceğini açıkladı. Yetkililer Anayasa'nın 42 Maddesi'ne değinerek "Türkçeden başka hiçbir dil, eğitim ve öğretim kurumlarında Türk vatandaşlarına ana dilleri olarak okutulamaz ve öğretilemez" maddesinin AB konvansiyon ve değerlerini ihlal ettiğini ve değiştirilmesi gerektiğini belirtti. Yetkililer AB, BM ve Avrupa Konseyi sözleşmelerinde anadil ve dilin kullanımı ile ilgili ilkeleri düzenlediğine işaret ederek şöyle dediler:

"Biz Türkiye'ye ne tür düzenlemeler yapması gerektiğini değil kısıtlamaları kaldırması gerektiğini söyleyeceğiz. Bizim değerlendirmemize göre bu konudaki kısıtlamanın kaldırılmasının tek yolu Anayasa'dan geçer."

TALEBİN PERDE ARKASI

Talebin perde arkasında Diyarbakır Belediye Başkanı Osman Baydemir ve DEHAP'lı yetkililer var. AB'li yetkililer Kürt kökenli siyasetçilerin ayrıca, "Dersler devlet tarafından düzenlemeli ve bütçede buna para ayrılmalı" talebini gündeme getirdiğini ancak, "Devlet bir kısıtlamayı nasıl ortadan kaldıracağını düşünüyorsa öyle yapar. AB'de ortak bir politika yok bu konuda" yanıtının verildiğini söyledi. Kürtlerin "O zaman siz para verin" talebinde bulunduğunu ancak buna da olumsuz yanıt verildiği belirtildi.

KARİKATÜRİSTLER DE RAPORDA

İlerleme Raporu'nda Başbakan Erdoğan'ın ismi ifade edilmeden "Karikatüristlerin özgürlüğünden" sözedileceği öğrenildi. İlerleme Raporu böylelikle "reformların lideri" olarak tanımlanan Erdoğan'a da "ifade özgürlüğü" alanında bizzat "dava açmama" yükümlülüğü getirecek. Raporda dini özgürlükler bölümünde "hiç ilerleme yok" denileceği ve "fikizi işkencede düşüş var psikolojik işkence devam ediyor" mesajının verileceği öğrenildi. İlerleme raporunda bir önceki yıla göre reformlarda "duraksama" olduğun vurgulanarak "önemli ilerleme olmadığı" tespiti de aktarılacak.

ANAYASA'NIN 42. MADDESİ :

Kimse, eğitim ve öğrenim hakkından yoksun bırakılamaz. Öğrenim hakkının kapsamı kanunla tespit edilir ve düzenlenir. Eğitim ve öğretim, Atatürk ilkeleri ve inkılâpları doğrultusunda, çağdaş bilim ve eğitim esaslarına göre, Devletin gözetim ve denetimi altında yapılır. Bu esaslara aykırı eğitim ve öğretim yerleri açılamaz.

Eğitim ve öğretim hürriyeti, Anayasaya sadakat borcunu ortadan kaldırmaz.

İlköğretim, kız ve erkek bütün vatandaşlar için zorunludur ve Devlet okullarında parasızdır. Özel ilk ve orta dereceli okulların bağlı olduğu esaslar, Devlet okulları ile erişilmek istenen seviyeye uygun olarak, kanunla düzenlenir. Devlet, maddî imkânlardan yoksun başarılı öğrencilerin, öğrenimlerini sürdürebilmeleri amacı ile burslar ve başka yollarla gerekli yardımları yapar. Devlet, durumları sebebiyle özel eğitime ihtiyacı olanları topluma yararlı kılacak tedbirleri alır. Eğitim ve öğretim kurumlarında sadece eğitim, öğretim, araştırma ve inceleme ile ilgili faaliyetler yürütülür. Bu faaliyetler her ne suretle olursa olsun engellenemez. Türkçeden başka hiçbir dil, eğitim ve öğretim kurumlarında Türk vatandaşlarına ana dilleri olarak okutulamaz ve öğretilemez. Eğitim ve öğretim kurumlarında okutulacak yabancı diller ile yabancı dille eğitim ve öğretim yapan okulların tâbi olacağı esaslar kanunla düzenlenir. Milletlerarası andlaşma hükümleri saklıdır.