Lagendijk: Eleştirmek hakkım

Türkiye'de ifade özgürlüğü konusunda yaşanan tartışmalar, Avrupa parlamentosu - Türkiye karma Komisyonu Eşbaşkanı Joost Lagendijk hakkında soruşturma başlatılmasıyla yeni bir boyut kazandı.

Beyoğlu Cumhuriyet Başsavcılığı dün avukat Kemal Kerinçsiz'in başvurusu üzerine Türk ordusunu Güneydoğu'da provokasyon yapmakla suçlayan Lagendijk hakkında soruşturma başlatmıştı.

Soruşturma Türkiye'de aylardır tartışılan "Türklüğü, cumhuriyeti, devletin kurum ve organlarını aşağılama" suçunu düzenleyen 301'inci madde kapsamında açıldı.

Dışişleri Bakanı Abdullah Gül, 301'inci maddeden açılan davaların Türkiye'nin imajına "Geceyarısı Ekspresi" filmi kadar zarar verdiğini söyledi.

Yazar Orhan Pamuk, gazeteci Hrant Dink ve Lagendijk hakkındaki suç duyurularının sahibi avukat Kerinçsiz, 301'inci maddenin bir ihtiyaç olduğunu savundu.

Adalet Bakanı Cemil Çiçek ise 301'inci maddenin kaldırılması için kampanya başlatan aydınlara "demokratik sabır" telkin etti. Peki Joost Lagendijk, bu tartışmaları nasıl değerlendiriyor? Lagendijk'e önce soruşturmaya tepkisini sorduk.

"Sürpriz olan şey, savcılığın dün soruşturma başlatması değil, geçen hafta milliyetçi avukatların hakkımda suç duyurusunda bulunmasıydı. Aslında birçok gazeteci, yazar ve yayıncıdan sonra ben de kurbanlar arasına girdiğim için şaşkınım. Mümkün olduğu kadar gürültü koparmaya çalışan bu avukatların bana ve savcılığa oynatmaya çalıştıkları bu oyunun bir an önce sona ermesini umuyorum. Davaya bakan savcı, benden soruşturma konusu konuşmamda ne söylediğimi, hangi bağlamda konuştuğumu soracak. Bir hafta içinde bana bu tür resmi bir talebin ulaşmasını bekliyorum.

Ben de bu talebe uygun olarak ne söylediğimi niçin söylediğimi anlatacağım. İfade vermek için Türkiye'ye gidip gitmeyeceğimi bilmiyorum. Gerçi bu ikinci aşama. Ancak yasal çerçeveye bakıyorum. Avrupa Parlamenteri olarak dokunulmazlığa sahibim. AB toprakları içinde görüşlerimi özgürce açıklama hakkım var. Kimse bana görüşlerim nedeniyle dava açamaz. Ancak burada sorun, dokunulmazlığımın, en azından şimdilik AB üyesi olmayan Türkiye'de de geçerli olup olmayacağı. Bunu araştırıyoruz. Kararımı, alacağım cevaba ve davanın açılıp açılmayacağına bakarak vereceğim."

Avrupa parlamentosu-Türkiye karma Komisyonu Eşbaşkanı Joost Lagendijk, soruşturmaya konu olan konuşmasında neler söylediğini şöyle özetledi:

"Türk yeşillerle yaptığım toplantıda şunu söyledim. Önümüzdeki yıl Türkiye AB ilişkilerinde gündeme gelecek en önemli başlıklardan biri Kürt sorundur. Ki ben bu sorunun şiddet içermeyen yöntemlerle çözülmesinin mümkün olduğuna inanıyorum. Konuşmamda PKK'nın tekrar savaş başlatmasından duyduğum rahatsızlığı ifade ettim. Bu çerçevede, Türk ordusunun bazı kesimlerini Şemdinli örneğinde olduğu gibi provokasyon yaptığı için eleştirdim. Kürt meselesi ve askere eleştiri konusunda Türkiye kamuoyunda bir hassasiyet olduğunu biliyorum. Ben Kürt meselesinin güç kullanılarak çözüleceğini söyleyen tüm çevreleri eleştiriyorum. Bu bir kışkırtma olarak algılanmamalı. Ama şimdi değilse bile yakın bir gelecekte bunların Türkiye içinde tartışılması gerektiğini düşünüyorum. Bu demokrasinin bir parçasıdır. Türkiye'de bunu görmek istiyoruz. Bu yüzden açıklamalarımın Türkiye'de bu konuların tartışılmasına vesile olmasını umuyorum."

Lagendijk, tüm yaşananlara rağmen eleştirilerini sürdüreceğini vurguluyor. "Türkiye kamuoyunun büyük bir bölümünün AB üyeliğini desteklediğine inanıyorum. Bana göre, birçok kişi Türkiye'nin daha modern ve demokratik bir ülke olabilmesi için derin bir değişim süreci yaşaması gerektiğini kavramış durumda. Bu değişime karşı çıkan bir azınlık var. Amaçları Türkiye'nin üyelik sürecine engeller koymak. Türk kamuoyu, milletvekilleri, aydınlar ve politikacıların saflarını belirlemesi gerekiyor. Değişime inananları geçmişte olduğu gibi desteklemeye, karşı çıkanları da eleştirmeye devam edeceğim. Sonuçta Türkiye kendi dengesini bulacak. Ancak dediğim gibi Türkiye'de Avrupa yolunda yürümek isteyenler çoğunlukta."