Ne istiyorlar ne veriliyor?

TEKEL işçilerinin, önceki gün hükümet tarafından kendilerine sunulan öneriyi kabul etmemelerinin ardında, hükümetin 4-C kapsamını 11 ay 22 gün olarak verip 12 aya tamamlamayarak işçileri her yıl sonunda kadrosuz kalma tehdidiyle karşı karşıya bırakması ve ücretlerini ortalama bin TL düşürmek istemesi yatıyor. Hükümetin önerileri ile TEKEL işçilerinin istekleri şöyle:

Hükümetten özelleştirme rüşveti: Hükümet, özelleştirme yapmak istediği devlet kurumlarında çalışan işçilerin direncini kırmak için bu işçilerden özelleştirilen şirketlerde çalışmak istemeyip kamuda kalmak isteyenlerin 657 sayılı Yasa’nın 4-C maddesi kapsamına girmelerine yönelik düzenleme yapmıştı.

İşçiye 4-C dayatması: Sigara işletmeleri özelleştirilen TEKEL’deki işçileri önce aynı haklarla Yaprak Tütün’e geçiren hükümet, daha sonra Yaprak Tütün işletmelerinin kapanacak olması gerekçesiyle bu işçilere “Ya işten çık ya da 657 sayılı Yasa’nın 4-C maddesi kapsamına gir” seçeneği sundu. 657 sayılı yasanın 4. maddesinin “Geçici Personel” başlıklı C fıkrası “1 yıldan az süreli veya mevsimlik hizmet olduğuna Bakanlar Kurulu’nca karar verilen görevlerde sözleşme ile çalıştırılan ve işçi sayılmayan kimselerdir” hükmünü kapsıyor.

TEKEL işçilerinin mevcut durumu: TEKEL işçileri hem mevcut ücretlerini üçte birine çekecek, hem de sosyal haklarını ellerinden alacak bu öneriyi reddetti. Yaprak Tütün’de çalışan TEKEL işçileri 7.66 TL’lik saat ücreti üzerinden 1723 TL brüt aylık ücreti alıyorlar. Yıllık ikramiye ile birlikte bu rakam brüt 2 bin 259 TL’ye çıkıyor. Bunun kabaca neti 1700 TL’ye geliyor. Bu ortalama ücret kıdem ve pozisyona göre değişebiliyor. Sosyal yardımlarla biraz daha artıyor.

4-C kapsamındakilerin durumu: 4-C kapsamındaki geçici işçiler ise yılda 11 ay çalışıyorlar. Bu nedenle ertesi sene kadronun yenilenip yenilenmemesi hükümete bağlı. Bu işçilerden ilköğretim mezunları ayda 772 TL, lise mezunları ayda 856 TL, yükseköğrenim mezunları ise ayda 938 TL maaş alıyor. Yıllık izin hakları olmayan 4-C kapsamındaki işçilerin sadece ayda 2 gün izni var. Sendikaya üye olma, toplu sözleşme, kıdem tazminatı hakları yok.

Hükümetin son önerisi: Hükümet, önceki gün yaptığı son öneriyle 4-C kapsamını biraz daha iyileştirdi. Buna göre en fazla 11 ay çalışabilen 4-C’liler yapılacak yasal değişiklikle 11 ay 22 gün çalışabilecek. Eklenen 22 günlük süre izin olarak kullandırılacak. Ayrıca bu işçilerin “kıdem ve ihbar tazminatı” hakları kullandırılacak.

İşçi 4-C’yi istemiyor: Daha önce işçi kadrosuyla alınmaları halinde, çalışacakları kurumdaki ücret skalasına uyacaklarını beyan eden işçiler ise hükümetin 4-C kapsamındaki ısrarını kabul etmedi. Buna gerekçe olarak ücretlerinin düşmesi ve sosyal haklarını kaybetmelerinin yanı sıra 4-C kapsamının 1 yıllık çalışmaya tamamlanmaması nedeniyle her yıl sonunda kadrolarını kaybetme tehlikesiyle karşı karşıya kalacak olmaları gösterildi.