Sıcak takibe Kürt engeli

Bugün imzalanacak Türkiye ile Irak arasında dün imzalanması beklenen terörle mücadele anlaşması için yürütülen görüşmeler Kuzey Iraklı Kürtlerin sıcak takibi izne ve denetime bağlama istemi nedeniyle tıkanma noktasına geldi. Anlaşmaya karşı çıkacaklarını açıklayan Kuzey Irak Kürt yönetiminin baskıları nedeniyle Irak heyeti görüşmeleri kesti. Ankara'nın Bağdat temsilcilerini ikna etmesiyle süren görüşmelerden sonra sıcak takip maddesi anlaşma metninden çıkarıldı.

Türkiye ile Irak arasında terörle mücadele anlaşması imzalanması amacıyla yürütülen görüşmeler "sıcak takipte" kilitlendi. Irak tarafı sıcak takibin kendi izinlerine bağlı olması noktasında ısrar edince, konuya ilişkin maddenin anlaşmadan tamamen çıkarıldığı ifade edildi. Irak tarafı imzaların bugün atılacağını açıkladı. Türk tarafı ise sessiz kalmayı tercih etti. Anlaşmaya karşı çıkan Kuzey Irak'taki Kürt yönetimi ise Türk ordusunun sınır ötesi operasyon düzenlemesine izin verecek bir maddenin bulunması halinde anlaşmaya karşı çıkacaklarını açıkladı.
Irak İçişleri Bakanı Cevad Bolani dün sabah saatlerinde İçişleri Bakanı Beşir Atalay ile bir araya geldi. İki bakan terörle mücadele anlaşmasını ele aldı. Önceki gün, Irak İçişleri Bakan Yardımcısı Aydın Halit tarafından üzerinde uzlaşıldığı ve imzalanacağı açıklanan terörle mücadele anlaşması "sıcak takip" te kilitlendi. Bağdat ile temasa geçen Irak heyetine, Kürt bölgesel yönetiminden itiraz geldiği öğrenildi. İmza aşamasına gelen metin dün sabah saatlerinde tekrar müzakereye açıldı.

Sorunun, sıcak takibi düzenleyen, "Her iki ülkenin milli egemenliğine saygı gösterilecek ve sınır ihlalleri yapılmayacaktır. Her iki ülke topraklarının güvenliğine yönelik herhangi bir silahlı tehdidin var olması durumunda ve bu tehdidin takip edilmesinin gerekli olduğu hallerde karşı tarafın izninin alınması gerekmektedir" ifadesini içeren 4. maddeden kaynaklandığı belirtildi. Ankara sıcak takibi izne bağlayan bu maddeye karşı çıktı. Irak heyetinin ise bu maddenin uygun bir bölümüne "Karşılıklı irtibat subaylarının iletişimi dahilinde ve Irak ordusunun yardımı ve gözetiminde" ifadesini de eklemek istediği öğrenildi. Ancak Türkiye bunu da reddetti. Bu ifadenin anlaşmaya Kürtlerce eklenmek istendiği belirtildi.

Anlaşmada sıkıntı yaşanması bir süre ara verilen görüşmeler, akşam saatlerinde yeniden başladı. Devlet Bakanı ve Başbakan Yardımcısı Cemil Çiçek ile akşam yemeğinde bir araya gelen Irak İçişleri Bakanı Bolavi, metin üstünde tekrar büyük ölçüde uzlaşma sağlandığını, bazı pürüzlerin aşılması için de Bağdat'a danışmaları gerektiğini söyledi. Bakan Yardımcısı Halit ise yapılan görüşmelerin ardından anlaşmanın bugün iki ülke içişleri bakanları tarafından saat 11.00'de imzalanacağını belirtti.

Art arda açıklama
Görüşmelerin sürdüğü sırada, Kuzey Irak'taki Kürt yönetiminden sert tepkiler geldi. Kürt yönetimi sözcüsü Cemal Abdullah tarafı olmadıkları bir anlaşmayı uygulamayacaklarını açıkladı. İmzalanacak bir anlaşmanın tüm tarafların onayını almış olması gerektiğini belirten Abdullah, " Anlaşma ayrıca Kürt bölgesindeki anayasal kurumlar tarafından da onaylanmalı. Eğer bu anlaşma tüm bu anayasal kurumların onayını almıyorsa biz buna karşı çıkarız. Tüm anayasal kurumların onaylamadığı bir anlaşma hayata geçirilemez. Herkesi ilgilendiren konularda, tüm taraflar masaya oturmalı. Burada bir kişi bir anlaşma imzalıyor ve biz içeriğini bile bilmiyoruz. Tarafı olmadığımız, muhatap alınmadığımız hiçbir anlaşmayı uygulamayız, uygulanmasına da izin vermeyiz" dedi.
Kürt Parlamentosu Başkan Yardımcısı Kermal Kerküki de Türk ordusunun sınır ötesi operasyon düzenlemesine izin verecek bir maddenin bulunması halinde anlaşmaya karşı çıkacaklarını açıkladı. Kerküki, "Irak, Kürt özerk yönetiminin onayını almadan herhangi bir ülkenin ordusuna Kuzey Irak bölgesine girme veya Kuzey Irak bölgesinin sınır egemenliğini ihlal etme izni veremez" dedi. Kerküki, anayasaya göre Kürt parlamentosunun onayı olmadan Irak'ın böyle bir anlaşmaya imza atma yetkisinin de bulunmadığını söyledi. Kuzey Irak'taki Kürt yönetimine bağlı Peşmerge Güçleri sözcüsü Cebbar Yaver de "Irak, Kürdistan hükümetinin onayını almadan PKK konusunda Türkiye ile herhangi bir anlaşma imzalayamaz" açıklamasını yaptı.

Sıcak takip çıkarıldı
Diplomatik kaynaklardan edinilen bilgilere göre akşam saatlerine kadar imzalanamayan anlaşmanın metninden sıcak takibe ilişkin kısım tamamen çıkarıldı. Bunun nedeninin ise Kürtlerin Nuri el Maliki üzerindeki baskıları olduğu ifade ediliyor. Böylece Türkiye'nin sıcak takip hakkı anlaşma dışına itilmiş oldu. Türk diplomatik kaynakları ise Birleşmiş Milletler Sözleşmesi'ne göre Türkiye'nin sıcak takip hakkının her zaman saklı olduğunu öne sürdü.

PKK'liler Irak'ta yargılanacak

Anlaşmanın son halinde ise Irak ve Türkiye'nin toprak bütünlüğünü ve güvenliğini tehdit eden unsurlara karşı gerekli önlemlerin alınması taahhüt ediliyor. İki ülke terör örgütlerine karşı birlikte mücadele etme sözü veriyor. Metinde kırmızı bültenle aranan teröristler hakkında bilgi alışverişinde bulunulabilmesi için her iki ülkenin büyükelçiliklerinde irtibat bürosu oluşturulması benimsenirken teröristlerin Türkiye'ye iadesinin değil, bu ülkede tutuklanarak yargılanmasına ve uluslararası kurallar çerçevesinde teslim edilmesine de yer veriliyor.