Türkiye devler masasında

Türkiye, 48 yıl aradan sonra bugün resmen BM Güvenlik Konseyi’nin (BMGK) geçici üyesi olacak.

Ankara, dünyanın en etkili uluslararası kuruluşlarının başında gelen BMGK’de, İsrail’in 27 Aralık’ta başlattığı Gazze’ye yönelik operasyonları sonucu tüm dünya için "barut fıçısı" haline gelen Ortadoğu sorununa çözüm arayacak.

Hepsi sıkıntılı konular

Ortadoğu’da kronikleşen İsrail-Filistin sorununun yanı sıra, Gazze operasyonlarından önce kesintiye uğrayan İsrail-Suriye görüşmeleri ve Lübnan’daki gelişmeler, Türkiye’nin BMGK’de uğraşacağı gündem maddeleri arasında yer alıyor. 

Ankara açısından diğer sıkıntılı başlıklar arasında, İran’ın nükleer faaliyetleri, Afganistan, Irak’taki gelişmeler ve Kerkük sorunu, Balkanlar, Rusya-Gürcistan arasındaki anlaşmazlık nedeniyle Kafkasya’daki durum, uluslararası terörizm, BMGK’de daimi üyelerin sayıları ile veto güçlerinde değişikliği içeren BM reformu, küresel çevre, enerji ve gıda krizi gibi konular bulunuyor.

Ankara, iki yıl sürecek görevinde doğrudan kendisini de ilgilendiren, Kıbrıs ve Türkiye-Azerbaycan-Ermenistan arasındaki yeni açılım süreciyle de ilgilenecek. BMGK üyeliği avantajıyla Kıbrıs’ta başlayan müzakere sürecinin BM parametrelerine uygun şekilde çözülmesini hedefleyen Ankara, bu pozisyonunu AB ilişkilerinde kullanmaya çalışacak.

Haziranda dönem başkanı

Türkiye, BMGK’de tüm bu konularda ilk zorlu sınavını Haziran 2009’da verecek. Türkiye, 1 Haziran 2009’da bir aylığına BMGK dönem başkanlığını üstlenecek. Bu süreçte Dışişleri Bakanı Ali Babacan’ın mesaisinin önemli bölümünü New York’ta geçirmesi bekleniyor. 

Türkiye’yi BMGK’de kimin temsil edeceği sorunu henüz çözülemedi. Yaş haddinden 3 Ekim’de emekli olan Baki İlkin, Cumhurbaşkanı Abdullah Gül’ün Başdanışmanı olarak New York’ta kalmaya devam ederken, aynı zamanda BM Daimi Temsilcisi sıfatını da taşıyacak.

15 üyeye sahip BMGK’nin ABD, İngiltere, Rusya, Fransa ve Çin dışındaki geçici üyelerinin veto hakkı bulunmuyor. BMGK’de sürece ilişkin konularda kararların alınması için 15 üyeden en az 9’unun oyu gerekiyor.
 
İnceleme veya yaptırımların uygulanması gibi konularda daimi 5 üyenin oyları da dahil toplam 9 oyun alınması gerekiyor.