Yeni Anayasa önerileri sunuldu

Başbakan'ın restinden sonra hareketlenen Anayasa tartışmaları dün zirve yaptı.

Meclis'te grubu bulunan 4 parti, yeni anayasa önerilerini tamamlayarak Uzlaşma Komisyonu'na sundu.

İşte o önerilerin satır başları:

Yürütme yetkisi 'BAŞKAN'INDIR

AK Parti'nin yeni Anayasa önerisinde "Anayasa'dan Türk milleti çıkarılamaz" eleştirilerine "birlikte yaşama arzusuyla hareket eden biz Türk Milleti" ifadesiyle yanıt verdi. TBMM'de 330 oyla kabul edilen Anayasa değişikliklerinin halkoylaması olmaksızın yürürlüğe girmesine de olanak tanıyan öneride, 'ilk üç maddenin değiştirilemeyeceğini' içeren 4. Madde ise yer almadı.

'MİLLİYETÇİLİK' AYIKLANDI

CUMHURİYETİN niteliklerini tanımlayan 2. maddedeki "Atatürk milliyetçiliğine bağlı" gibi ifadeleri de ayıklayan AK Parti, "TC, insan haklarına dayanan, demokratik, lâik ve sosyal bir hukuk devletidir" önerisini sundu.İktidar partisinin önerisi gerçekleşirse, Başkan'ın veto ettiği Anayasa değişikliği TBMM'deki ikinci oylamada 367 oya ulaşırsa otomatikman yürürlüğe girecek. Öneride "Yürütme yetkisi Başkan tarafından kullanılır" hükmü de yer aldı.

MİRASÇI 'TC Ahalisi'

CHP'nin önerisinde ise, "Başlangıç" ve "Anayasa'nın değiştirilmesi" maddelerinde sürprizler yer aldı. CHP, "etnik vurgu" eleştirilerine neden olan "Başlangıç" bölümü için Anadolu'da yaşayan kadim uygarlıkların mirasçısı olarak "Türkiye Cumhuriyeti Ahalisi" tanımını önerdi. "Türk ulusu" ifadesine de başlangıç bölümünde yer veren CHP, önerisinde Anayasa değişikliğinin zorlaştırılmasını istedi.

İLK DÖRDE DOKUNMADI

ÖNERİDE Anayasa'nın şu anda "değiştirilemez" nitelikli olan ilk dört maddesini aynen korudu. CHP'li Atilla Kart 2. maddedeki "Devletin Dili Türkçe'dir" ifadesini, mutabakat olması halinde "Resmi dili Türkçe'dir" şeklinde de önerebileceklerini açıkladı.

1776 tarihli Amerikan Bağımsızlık Bildirgesi ve Alman Anayasa'sından esinlenen CHP, tüm vatandaşlara "direnme hakkı" getiren bir "Başlangıç" önerisi sundu. Teklifte "Anayasa'ya sahip çıkılması ve meşruiyetini yitirmiş herkese karşı direnme hakkının kullanılması" ifadesi yer aldı.

'İLK DÖRT' aynen kalsın

YENİ anayasa önerisinde "başlangıç" bölümünü değiştiren MHP ise mevcut Anayasa'nın ilk dört maddesini aynen korudu. Kurtuluş Savaşı'na ve Gazi Mustafa Kemal'e atıf yaparak, "Türk Milleti" ve "Türk Vatanı" ifadelerini kullandı. Önerinin başlangıç bölümünde "Ezelden beri hür yaşamış Türk Milleti'nin ve Aziz Türk Vatanı'nın ebediyen varlığı" ifadelerine özel vurgu yer aldı. "Hiç kimseye ayrımcılık yapılmayacağının" da belirtildiği başlangıç bölümünde, "Bu anayasa özü ve sözü ile birlikte yorumlanır ve uygulanır" ifadeleri kullanıldı.

TÜRK CUMHURİYETLERİ VURGUSU

5. MADDE önerisinde devletin temel amaç ve görevlerini sıralayan MHP, bilimin gelişmesinin desteklenmesini ve Türk cumhuriyetleriyle ilişkilerin geliştirilmesini teklif etti. Bu öneri, "Kültür coğrafyamızda yer alan akraba devlet ve topluluklar ile her türlü kültürel ve iktisadi ilişkilerin geliştirilmesi suretiyle bölge ve dünya barışının korunmasına katkıda bulunmaktır" şeklinde ifade edildi.

İkinci resmi DİL Kürtçe

BDP, "değiştirilemeyecek madde" olmamasını istediği yeni Anayasa'da, Bask modeline yakın bir öneri sundu. Başlangıç bölümünde "Türkiye halkı" ifadesine yer veren BDP'nin, Anayasa'nın ilk üç maddesinde devletin "adem-i merkezi sisteme" göre yapılanmasını istedi. BDP önersinde "resmi dilin Türkçe" olmakla beraber, bölge meclislerinde "ikinci resmi dilin Kürtçe olmasını" istedi.

DEVLETİN TOPRAK BÜTÜNLÜĞÜ

"BİZ Türkiye halkı" diye başlayan öneride eşcinseller dahil herkesin eşit olduğu vurgulanarak, şöyle dendi: Biz Türkiye Halkı, bütün bireylerin ve halkların, evrensel insan hak ve özgürlüklerine sahiptir. Irk, dil, din, mezhep, cinsiyet, cinsel yönelim, etnik köken ve benzeri hiçbir ayrım yapmaksızın herkes eşittir. Tüm farklı kimlikler, kültürler, diller ve inançlar anayasanın güvencesi altındadır.

Türkiye Cumhuriyeti Devleti'nin idari yapısı ademi merkezi sistem esasına göre düzenlenir. Devletin toprak bütünlüğüne dokunulamaz.