ŞEHİR TİYATROLARI' NDAN YENİ BİR OYUN 'LEONCE İLE LENA'

Kenthaber olarak geçtiğimiz hafta içinde sezon galası yapılan Leonce ile Lena oyununa davet edilip izleme fırsatı yakaladık.

Daha önce 16.uluslararası İstanbul tiyatro festivali’nde Tiyatro Oyunevi kapsamında oynanan ve yine İBŞT tarafından 24.genç günler festivali kapsamında sahnelenen oyun festivallerde aldığı övgülerden sonra galasını yaptı.

Alman romantizminin önemli isimlerinden olan Georg Büchner'ın yazdığı oyunun yönetmenliğini Yiğit Sertdemir yapmış. Muhteşem textin çevirisi Adalet Cimcöz’e ait.
Oyuncular;ALİ GÖKMEN ALTUĞ , CENGIZ TANGÖR , ERASLAN SAĞLAM , ERHAN ABUR , ÖZGE ÖZDER , ÖZGÜR KAYMAK , TOLGA YETER , TOMRIS İNCEER
Sahne Tasarımı : GAMZE KUŞ (MASKE KUKLA TASARIMI) GAMZE KUŞ - NIHAL KAPLANGI Kostüm Tasarımı : NIHAL KAPLANGI Işık Tasarımı : MAHMUT ÖZDEMİR Müzik: SELİM CAN YALÇIN Hareket Düzeni: ÖZGÜR KAYMAK TANIK Yönetmen Yardımcısı : ALI GÖKMEN ALTUĞ (DANIŞMANLAR ERHAN ABİR - TOMRIS İNCER)

Georg Büchner'ın kısa hayatına sığdırdığı oyunu Leonce ile Lena, ortaçağ döneminin bilinmezlikle şekillenen masalsı dünyasından izler taşıyan bir anlatım içinde, iki genç insanın birbirine âşık oluşunu ele alırken, soylu sınıfların zorba ve buyurgan tavırlarının eleştirisini yapıyor.

Bir zamanların içindeki bir zamanda geçiyor masalımız yeri gelmişken zamandan bahsedelim o zamanki önemliydi soylu kişiler için onlar saatle yatar saatle kalkardı, tabii tek sanatı tembellik olan bol bol üşenen bir prens için bu genelleme geçerli değildir.

Kral babasının ona bir iş buyurur gibi evlen demesine kendi bacaklarına takılıp düşmesine rağmen karşı gelebildi tabanları parıl parıl parıldayan göbekleri şişkin tanrılardın biri olmak isteyen prens neyse ki sesli harflerin tohumundan doğan laf ebesi çok bilmiş valerio’su vardı prensin. Böylece aslında evlendirilmek istendiği prenses olduğunu bilmeden aşık olacağı kendi gibi tembelliğine rağmen kral babasının oyuncağı olmaktan kaçan prenses Lena ile karşılaşacaktı.

Kralların biricik tahtlarını devredecekleri varisleri prens ve prensesler üzerinden iktidarın trajikomik hallerini seyrediyoruz. Kralın çocuksu dili, tembelliğe övgü çalışkanlığa yergiler, görünene tezat romantik replikler, otorite yardakçılarının farklı anlatımı gibi rejilerle yazarın anlatmak istediği şekilde oyunun ve grotesk tiyatro kavramının hakkı verilmiş.

Dekor konusunda Tiyatro Oyunevi’nin dekoru ve sahne tasarımının daha etkin olduğu söylenebilse dahi başarılı kostümler, etkili makyaj ve usta oyunculuklarla bu eksiklik göze batmıyor.

Oyun boyunca yüzümüzdeki acı gülümsemeyle otoritenin oyunlarıyla, dillerine dolanan tekerlemeleriyle, kafa sallayan kukla meclisleriyle pek eğlenceli bir hayat sürdüklerini görüyoruz. Bu çok eğlenen keyfi yerinde otorite ‘yanımız yöremiz oyuncak-kukla dolu onlara frak mı giydirsek kılıç mı kuşandırsak!’ diye özetliyor halkıyla ilişkisini…

Oyunun festivaller dışında yer bulamayacağı endişesini duymuştum ancak az ama kaliteli seyircinin beğenisine güvenilerek oyunu sezona taşımak oldukça cesur ve alkışlanası olmuş.

Ancak zaten oldukça zengin olan metin ve güzel rejiye rağmen oyunda kareorgafiyi az olsa dahi çok fazla buldum metin zaten kendini anlatırken her ne kadar grotesk tiyatronun gereği olsa dahi bu denli abartıya kaçılmasa daha iyi olurdu diye düşündüm nacizane.
Ayrıca oldukça tanıdık gelen oyuna seyirci interaktif olarak katılabilir diye düşünmeden edemedim.

Sonuçta; günümüzde her eserin piyasa-ticari veya sanatsal olarak iki ayrı sınıfa sokulmaya zorlandığı bir ortamda sinema için bolca yapılan festival filmi gişe filmi ayrımına tiyatronun başkaldırısı olarak görülebilir bu oyun umarım festivaldeki beğeni sezon seyircisi üzerindede sürer. Belki büyüklerimizin parmağına bağlanmış bir düğüm olup halkını hatırlatmaya bile yarayabilir ne de olsa masalsı bir oyundan çıktık hayale kapılmamak elde değil!

Oyundan bir replik;
- Birini suçluya benzetmişsek ve asmışsak gerçek suçluyu asmaktan kötü müdür?
- Aksine efendim iyidir hem canı yanmaz hem öteki dünyayı boylar.

Sanatla, sağlıcakla kalın

Sabiha Topallar