Balibey Han hizmete açıldı
Tüm Türkiye’de devam eden tarihî eserleri yenileme çalışmaları meyvelerini vermeye başladı. Geçtiğimiz günlerde restorasyonu tamamlanarak hizmete açılan Balibey Han, elde edilen başarının en somut örneklerinden bir tanesi. Başarı büyük olmasına büyük ama hanı restore eden uzmanlar biraz ileri gitmiş. 
Çünkü, Balibey Han, tarihi yapısına inat bir hayli ‘modern’ bir hal almış. Cam korkuluklar ve teras kattaki güneşlikler yüzlerce yıllık büyüyü almış götürmüş... Buna rağmen kültür hayatımız açısından önemli bir eserin ayağa kalkması sevindirici bir durum. Bursa’nın en merkezî yerinde, Atatürk Caddesi üzerinde bulunan bu tarihî yapı, Osmanlı döneminin ilk çok katlı plazası olma özelliğini taşıyor. Han, o yıllarda konaklama tesisi olarak da hizmet veriyordu. Tophane surlarının hemen altındaki üç katlı bu alışveriş çarşısı, İpek ve Baharat yolları üzerinde bulunduğu için dönemin en önemli ticaret merkezleri arasında sayılıyor. Uzun yıllar bakımsızlıktan kaybolmaya yüz tutan han, 1500’lü yıllarda Niğbolu Sancak Beyi Hamza Bey’in oğlu Balibey Han tarafından yaptırılmış. Şehir dışından gelen tüccarları ağırlamak için tasarlanan merkez, toplam altmış dört odadan oluşuyor. Birkaç yıl öncesine kadar tinercilerin uğrak yeri haline gelen han, adeta bir harabeyi andırıyordu. Yağmur sularıyla birlikte Tophane sırtlarından gelen dolgu malzemeleri, Balibey Han’ın üzerini örtmüş, tarihî yapı, yarıya kadar toprağın altında kalmıştı. İki yıl önce başlatılan yenileme çalışmaları birkaç ay öncesinde tamamlandı ve tarihî yapı asılına uygun olarak ayağa kaldırıldı. Tarihî han, bu yeni haliyle görenleri bir hayli şaşırtıyor. Çünkü Balibey Han’ın birkaç yıl önceki haliyle bugünkü hali arasında çok büyük farklar var. Duvarlarda asılı olan ve üzerinde ‘Balibey Han’ın eski hali’ yazılı fotoğraflarda taş ve toprak yığınlarından başka bir şey görmek mümkün değil. Bir dönemin en hareketli ticaret merkezlerinden olan plazanın merdivenleri yıkılmış, yapıyı birbirine bağlayan kemerler yok olmuş, han yarıya kadar toprağın altında kalmış… Eski fotoğraflarla yeni fotoğraflar yan yana gelince ilginç bir görüntü ortaya çıkıyor. İnsan, “Balibey Han, nasıl bu hallere gelmiş. Bu fotoğraf gerçekten de iki yıl önce mi çekilmiş?” diye sormadan edemiyor kendi kendine.
Bursa Büyükşehir Belediyesi tarafından yürütülen restorasyon çalışmaları iki aşamada gerçekleşmiş. Birincisi; toprak altında kalan tarihî eserler, kazı çalışmalarıyla gün yüzüne çıkarılmış. İkincisi; yıkılan kemerler, merdivenler ve han odaları aslına uygun olarak kesme taşlardan tekrar inşa edilmiş. 2006 yılında başlayan restorasyon çalışmaları toplam 3,5 milyon YTL’ye mal olmuş. Hanın kapısından adım atar atmaz karşınızda büyük bir havuz var. Girişin sağ tarafındaki bölüm restoran olarak kullanılıyor. İkinci ve üçüncü katlardaki toplam 36 oda ise Bursa Büyükşehir Belediyesi Sanat ve Meslek Edindirme Kursları (BUSMEK)’na tahsis edilmiş. Bir yanda resim yapanlar bir yanda ebru bir yanda da tel kırma sanatı, han adeta sanat galerisine dönmüş... Hanın odaları sergi salonu olarak kullanılıyor. Hünerli ellerde şekillenen yöresel kıyafetler, rölyef çalışmaları, çini tabaklar, gölge oyunu, eli işi, nakış, kırkyama, tezhip ve hat sanatının seçkin örnekleri özel odalarda sergileniyor. Hanın gece aydınlatması ise gerçekten görülmeye değer. Bursa Büyükşehir Belediye Başkanı Hikmet Şahin, kısa bir süre önce yenilenen Balibey Han’ın, şehrin tarihî yapısına renk kattığını söylüyor. Bursa’nın asırlardır ticari faaliyetlere öncülük eden bir merkez olduğunu ifade eden Şahin, kanıt olarak Balibey Han’ı gösteriyor. İki yıl öncesine kadar hanın kaybolma tehlikesiyle karşı karşıya kaldığını belirten Şahin, “Bugün ise durum çok farklı. Kentin ortasında hem yeni bir cazibe merkezi hem de gelecek nesillerin istifade edebileceği tarihî yapı ayağa kalkmış oldu.” diyor.
