Batı'da sanatçılarımız tanınmıyor!
Türkiye'de plastik sanatlar gitgide büyük bir pazar oluşturmaya başladı. Düzenlenen müzayedeler, sanat fuarlarında eserlerin üzerlerine konulan 'kırmızı noktalar', bu ilginin en büyük işaretçisi.
Dünyadaki duruma bakınca önde gelen ressamların eserlerinin milyon dolarlara elden ele dolaşması, bu pazarın ulaştığı noktanın kapılarını aralıyor. Hal böyleyken Galeri Artist'in çıkardığı iki dergi Artist Actual ve Artist Modern, ocak sayılarında bir araştırmaya yer verdi. Günden güne gelişen sanat piyasasına dikkat çekilen araştırmada, Türk sanatçıların ülkemizdeki ve dünyadaki müzayedelerde 2006 ve 2007 yıllarında gördükleri ilgiyi ortaya koyan bir durum raporu sunuluyor. Buna göre Türk sanatçılardan hiçbiri dünya sıralamasında ilk 100'e girememiş. Sözün özü Batı'da sanatçılarımızın esamisi okunmuyor.
2006 yılında dünya verilerine göre modern kategoride, Picasso eserleri 340 milyon dolar yıllık satışı ile ilk sırada yer alırken, 100. sırada 10 milyon dolar ile Eugene Boudin bulunuyor. Aynı kategoride bulunan Türk sanatçı Fikret Mualla ise yıllık 2 milyon dolarlık satışı ile dünya sıralamasında çok gerilerde kalıyor. Türkiye, bu durumda dünya sanat ekonomisine binde 1 katkı sağlıyor.
Fikriye Atik'in müzayede satışlarından yararlanarak yaptığı araştırmanın sonuçları, Galeri Artist'in iki dergisine bölünerek 'Klasik ve Empresyonist', 'Modern' ve 'Olgun Çağdaş', 'Çağdaş' kategoriler halinde sunuluyor. Araştırma sonuçları dergilerin önümüzdeki sayılarında da devam edecek. Aktik, bu çalışmasında bu konuda neler yapılabileceğine dair öneriler de sunuyor: "Koleksiyonerler sanat yatırımlarını kısa değil orta ve uzun vadede değerlendirmeye yönelir, galeriler yeni koleksiyonerler yaratır, sanatçılar herkesin aynı teknede olduğunu kabul eder, yeni ve çok önemli bir gelişme olan sanata kredi verilmesi devam ederse sonuç olarak Türk sanatçılarının daha ön sıralarda yer alacağı belirtiliyor." Görünen o ki, araştırma sonuçları sanat dünyasında epey bir konuşulacak.
Sanat dünyası ne diyor?
Yahşi Baraz (Ressam-galerici): Türk zenginleri, sanata destek vermiyor
Türkiye'de resim sanatı çok geç başladığı için ressam sayımız az. Plastik sanatlara önem verilmemesi ve pek çok sanatçının başka meslekler seçmesi de bu durumda etkili. Sanatçı olanlar da dünyadaki çarkın içine girememiş. Dışarıya açılabilmek için ünlü galericilerle çalışmak gerekir. Hiçbir ressamımız iyi bir galerici ile tanışmadı, dünya müzelerine girmedi. Ne haklarında kitap çıktı ne de bizim sanat adamlarımız dünya müzelerinde çalıştı. Türk zenginleri de yeteri kadar destek vermemiştir sanatçılara. Batı, bunu dış siyasetinin bir parçası olarak kullanır. Türkiye henüz bu bilince gelmedi.
Mehmet Güleryüz (Ressam): Batı'da tanınmamak kalitesizlik değildir
Dünya müzayedelerine çıkmak için o pazarlarda olmanız gerekiyor. Bir sanatçının Batı'da tanınmamasını, sanatçının yetersizliği, kalitesizliği şeklinde değerlendirmek yanlış olur. İnsanlar, bulundukları yerin sanatını takip ederler. Bunun yanında sanatçı kendi ülkesinde bir pazar bulmuşsa, dışarıya açılmayı çok düşünmez.
Beral Madra (Sanat eleştirmeni): Uluslararası fuar yapamadığımız için tanınmıyoruz
Bu araştırmanın ne kadar isabetle olduğunu bilemeyeceğim, fakat Türkiye'deki sanat fuarları uluslarası değil. Bunun için de uluslararası koleksiyoncu buraya gelmiyor. Bunu da gerçekleştirmek için özel bir planlama yapmak lazım. Maalesef galericilerimiz çok yerel boyutta düşünüyor ve çalışıyor.
Ergin İnan (Ressam): Türkiye'de sanatın borsası henüz oluşmadı
Türkiye'de sanatın borsası oluşmuş değil. Galerici ve sanatçı işbirliği önemli. Birilerinin sizin resminizi Batı'ya taşıması gerekiyor. Özellikle zenginler tarafından bunun lanse edilmesi lazım. Kişisel olarak bir sanatçının 'Ben geldim' deyip Batı'da boy göstermesi kolay değil.
Türkiye'de eserleri en pahalı ressamlar (dolar)
Klasik ve empresyonist kategori
Naci Kalmukoğlu (550.847)
Halife Abdülmecid (546.218)
Süleyman Seyyit Bey (442.149)
Halil Paşa (394.958)
Hoca Ali Rıza (330.579)
Modern kategori
Fahrelnisa Zeid (196.581)
Ali Çelebi (192.593)
Mubin Orhon (180.672)
Nedim Günsür (142.857)
Cemal Tollu (122.881)
Olgun çağdaş kategori
Erol Akyavaş (145.038)
Nejad Melih Devrim (113.820)
Burhan Doğançay (102.564)
Turan Erol (76.336)
Ömer Uluç (75.862)
Çağdaş kategori
Ekrem Yalçındağ (20.168)
Canan Tolon (20.144)
Hüseyin Cahit Derman (19.492)
Haluk Akakçe (16.807)
Bedri Baykam (16.794)
