Bu kabe anahtarı gerçek

Portakal Sanat ve Kültürevi, yarınki müzayedede satışa sunmayı planladığı 'Kâbe Anahtarı'nı 'sakıncalı' bulduğu için satıştan geri çekmişti.

PS'nin bu açıklaması medyanın büyük ilgi gösterdiği 800 yıllık 'Kâbe Anahtarı' ile ilgili kafalarda soru işareti bıraktı. PS tarafından basılan müzayede satış kataloğunda Abbasi Halifesi El Muntasır tarafından 1226 yılında yaptırıldığı belirtilen anahtar için 'paha' biçilemiyordu. Bu yüzden de anahtara fiyat konulmamıştı.

Türk-İslam Eserleri Müzesi uzmanlarının anahtarın, 'Kâbe Anahtarı' olduğu yönünde raporuna rağmen, PS'nin bu anahtarı geri çekmesi önümüzdeki günlerde epey konuşulacağa benziyor. Biz bu tartışmaları bir kenara bırakıp, diğer anahtarın, Türkiye'de Kâbe anahtarının tek sivil sahibi Osman Mırız'ın peşine düştük.

Erdek'teki otelde sergileniyor

Anahtar, Balıkesir'in Erdek ilçesinde bulunan Agrigento Otel'de sergileniyor. Otelin sahibi turizmci Osman Mırız, anahtarı 1999 yılında Eskidji Müzayede Evi'nden satın almış. 800 yıllık olduğu belirtilen anahtar, yarım kilo ağırlığında ve 30 santimetre boyunda. 12. yüzyılda Abbasiler devrinde yapılan anahtarın üstünde sülüs harflerle Al-i İmran ve Fetih surelerinden ayetler yazılı.

Osman Mırız, müzayede haberini o zaman hayatta olan yakın arkadaşı televizyoncu Cenk Koray'dan almış. Padişah tarafından ilmiyle bilinen bir kişiye hediye edildiği tahmin edilen anahtar, en son Hacı Mehmet Said Efendi isimli bir şahsın torunları vasıtasıyla müzayedeye çıkarılmış. Mırız, anahtara o zaman yaklaşık 20 milyar civarında bir para ödemiş. Otelin, anahtarın da sergilendiği müze bölümü yoğun ilgi görüyor. Yakın zamanda Kültür ve Turizm Bakanı Ertuğrul Günay da oteli ziyaret eden isimlerden.

Anahtarı aldıktan sonra maneviyatının daha da arttığını anlatan Mırız, eşiyle birlikte iki defa hacca gitmiş. Yani bir anlamda Kâbe'nin anahtarı onun için kutsal topraklara giden yolun kapısını açmış. Anahtarın kutusunun üzerine yerleştirdiği Yavuz'un hassasiyetini hatırlatan, "Bu kutsal emanetin sahibi Allah'tır, bizler sadece bekçisiyiz." sözleri dikkat çeken Mırız, ailesine durumları ne kadar kötü olursa olsun anahtarı ellerinde tutmalarını vasiyet etmiş.

Müze gibi otel

Kâbe'nin anahtarının sergilendiği Agrigento Otel, Türkiye'de müzelere kayıtlı tek otel olma özelliğini taşıyor. Kâbe'nin anahtarının yanı sıra müze bölümünde aralarında II. Abdülhamit Han'ın tahtı ve fermanı, Napolyon'un çocukluk fotoğraflarının olduğu bir albüm, buffalo boynuzundan yapılmış kılıçların da bulunduğu binden fazla eser sergileniyor. İtalya'daki kayıp şehir Agrigento'dan ismini alan otelin müze bölümünde mumyalar da dikkat çekiyor.

Peygamber zamanından beri aynı ailede

Hazreti İbrahim ve oğlu İsmail (as) Kâbe'yi inşa ettikten sonra ibadet ve tavaf edecekler için Beyt'i temiz tutmakla emrolundular. Kureyş kabilesi Kâbe ve çevresiyle ilgili görevleri arasında paylaştırmıştı. Bu görevlerden Kâbe'nin perdedarlığını yapmak ve anahtarını taşımak, İslâmiyet'in tebliğ edildiği yıllarda Osman bin Talha'ya aitti. Osman bin Talha, bir gün Kâbe'nin içine girmek isteyen Hazreti Peygamber'e (sas) izin vermemişti. Bunun üzerine Peygamber (sas), "Ey Osman; umarım ki bir gün sen beni bu anahtarı nereye istersem koyacağım, kime istersem vereceğim bir mevkide göreceksin." buyurmuştu. Gerçekten de Mekke'nin fethinde Osman bin Talha anahtarı getirip teslim etti. "Şüphe yok ki Allah emanetleri ehline vermenizi ve insanlar arasında hükmettiğinizde adaletle hükmetmenizi emreder." ayetinin nazil olması üzerine Hazreti Peygamber, anahtarları tekrar aynı aileye verdi ve zalim olmadıkça kimsenin onu ellerinden alamayacağını söyledi. Kâbe'nin anahtarı halen aynı soydan gelen Beni Şeybe ailesinde...

Topkapı'da 54 anahtar var

Osmanlılar zamanında Kâbe'ye yeni anahtar ve kilit gönderildiğinde eskileri İstanbul'a getirilir, Topkapı Sarayı'nda koruma altına alınırdı. Anahtar önce Eyüpsultan'a gelir, 'miftah alayı' denilen bir törenle saraya ulaştırılırdı. Osmanlılara ilk anahtar Mısır'ın fethinden sonra bağlılığını bildirmek için o zamanki Mekke Emiri Şerif Berekat tarafından Ebu Numey vasıtasıyla Yavuz Sultan Selim'e gönderildi. Bugün Topkapı Sarayı'nda Osmanlı ve daha önceki halifeler dönemlerine ait 54 adet anahtar bulunuyor. Bu anahtarlardan yeşil ipek kese içinde korunan bir gümüş anahtarın yanındaki mektupta, Mekke Şerifi tarafından Hazreti Peygamber'in (sas) rüyadaki emri üzerine Bağdat seferi öncesi 4. Murad'a gönderildiği, Hazreti Peygamber'in padişahtan anahtarı bu seferde ve başka zamanlarda yanından ayırmamasını istediği, hangi sefere götürürse ordunun zafer kazanacağını müjdelediği anlatılıyor.

Topkapı Sarayı dışında 5 tane anahtar var

Tam bir kaydı olmamakla beraber kayıtlı anahtar sayısının 59 olduğu tahmin ediliyor. Mırız'ın koleksiyonundakinden başka, bir tane Louvre Müzesi'nde, bir tane Kahire İslam Müzesi'nde bulunan anahtarlardan 2 tanesi de Nuhat Es-Said koleksiyonunda yer alıyor. Londra'daki ünlü Sotheby's Müzayede Evi 2008 yılında bu anahtarlardan birini 18,4 milyon dolara (27 milyon 600 bin TL) satmıştı.