Çağdaş sanat İstanbul turunda

Yıllardır şikâyet edilir, sanat etkinlikleri belirli şehirlerle hatta semtlerle sınırlı kalıyor diye. İstanbul, Türkiye'deki sanat etkinliklerinin merkezi olduğu gibi, Beyoğlu ve Şişli de bu konuda İstanbul'un merkezi olmuştur hep.

Dikkat kesilseniz, sergilere ve açılışlara çoğu kez aynı insanların geldiğini görmeniz zor olmaz. Sanat etkinliklerindeki bu daralmayı ve 'elitizm'i kırmak kolay görünmese de bu yolda gerçekleştirilen çalışmalar yok değil. İstanbul 2010 Avrupa Kültür Başkenti Ajansı Görsel Yönetmenliği'nin 'Taşınabilir Sanat' projesi, bunlardan biri. Proje kapsamında önceki gün, Kartal Bülent Ecevit Kültür Merkezi'nde 'İsimŞehir' adlı bir sergi açıldı.

18 sanatçının resim ve kısa video çalışmalarının yer aldığı sergi, 2010 yılına kadar 39 ilçede 100'ü aşkın sanatçının eserlerinin halkla buluşacağı projenin ilk ayağını oluşturuyor. Proje kapsamında yerli ve yabancı sanatçıların kısa videolarının yer alacağı 'Videoİst2010' da gerçekleştirilecek. Serginin ana teması, kent kültürü ile birey arasındaki ilişki. Bireylerin giderek yalnızlaştığı günümüzde, şehirler de bireylerden uzaklaşıyor aslında. Özellikle de İstanbul'da... Bazı araştırmalara göre birçok İstanbullunun denizi hiç görmediği gerçeğinden hareketle 'İsimŞehir'in muhatabı da, malzemesi de doğrudan İstanbul ve onun sâkinleri.

Açılışta konuşan 2010 Avrupa Kültür Başkenti Ajansı Görsel Sanatlar Yönetmeni Beral Madra, projeden oldukça ümitli. "İstanbul'da 39 ilçe var, ancak günümüze ait sanat üretimleri 3-4 ilçede gerçekleşiyor. Biz bunu değiştirmek amacıyla günümüze özgü sanat üretimlerini diğer ilçelere de taşıyalım istedik." diyor. Madra, ziyaretçilerden gelecek her türlü soruya açık olduklarını özellikle belirtiyor. Bu sözler, nezaketten ziyade bir beklenti taşıyor aynı zamanda. Serginin küratörlüğünü üstlenen Derya Yücel, İstanbulluların şehri sadece bir ekmek kapısı olarak görmemesi gerektiğini belirtiyor. "Şimdiye kadar hep ekonomik sebepler ve zaman yetersizliğinden bahsediliyordu. İstanbul'un ilçelerini dolaşarak bu olumsuzlukları ortadan kaldırmak istiyoruz." şeklinde konuşan Yücel, sanatçı ve eser seçiminde bu noktaya dikkat etmiş. Serginin duvarlardaki görseller ile anlamlı-anlamsız bakışların dışına çıkıp ete kemiğe bürünen en önemli noktası da İl Milli Eğitim Müdürlüğü ile yapılan anlaşma. Buna göre, ilköğretim öğrencileri resim öğretmenleriyle sergiyi ziyaret edip sanat eserlerini 'okuyacak'.

Sanatçılar da bu sıradışı etkinlikten oldukça etkilenmişler. Evrim Özlem Kavcar, açılışa, Kartal'da ikamet eden anneannesi, dayısı ve babası ile beraber katılmanın mutluluğunu yaşıyordu. "Estetik ve sanat anlayışımdan ödün vermeden işimi yapıyorum. Ama bu, halktan uzak sanat eserleri yapıyorum anlamına gelmez; çünkü ben de halkım. Ailemi geçindirmek, kiramı ödemek için herkes gibi ben de çalışıyorum." sözleriyle sanata bakışını özetliyor Kavcar. 'Günlük Hareketler' adlı çalışmasını ise şöyle özetliyor: "Günlük Hareketler'de her gün kullandığımız toplu taşıma araçlarından bazı kesitleri yansıttım. Artık onlar toplum için bir 'yaşam alanı'na dönüşmüş durumda". Aynı zamanda bir şair olan Yeşim Ağaoğlu ise sergiye 'İnşaat' ve 'Dar alanlar-daralanlar' isimli iki çalışmasıyla katılıyor. "Türkiye'de çirkin bir görüntü oluşturan inşaat furyasını anlattığı 'İnşaat'ta, mimarinin insanı şehirden soyutlamasına dikkat çekiyor Ağaoğlu. 'Dar alanlar-daralanlar' çalışmasında ise aslında çöpte bulduğu bilgisayar panelleri üzerinde, insanların tam anlamıyla hapsolduğu bir şehir ortaya çıkarmış. İnsanlarla beraber sanatın da dar bir alana sıkıştığını belirten Yeşim Ağaoğlu, 'Taşınabilir Sanat' projesi sayesinde sanatçıların ve sanatın daha geniş kitlelere ulaşabileceğini ifade ediyor.

İsimŞehir sergisi 15 Aralık'a kadar Kartal Bülent Ecevit Kültür Merkezi'nde görülebilecek. 10 Kasım'da başlayacak Videoİst2010 ise 15 Kasım'a kadar her gün 17.30 seansında Kültür Merkezi'nin sinema salonunda izleyicilerini bekleyecek. Serginin proje kapsamındaki ikinci durağı ise 28 Aralık'tan itibaren Ümraniye olacak.