Kameralar bereket getirdi

15 müzenin gişelerine 6 ay önce yerleştirilen kameralar işe yaradı. Kültür Bakanlığı yetkilileri, bilet fiyatlarında zam olmamasına rağmen, gelirlerin iki-üç kat artmasını kameralara bağlıyor.

Müzelerde yaşanan bilet yolsuzluklarının önüne geçmek isteyen Kültür ve Turizm Bakanlığı, gişe ve turnikelere yerleştirdiği kameralarla sorunu büyük ölçüde çözdü. Bu sayede müze gelirleri ikiye hatta bazı yerlerde üçe katlandı. Kapıkule Gümrüğü’ndeki gizli kamera sistemini hatırlatan uygulamayı, bakanlık 6 ay önce başlatmış. En fazla ziyaret edilen 15 müzeye kamera yerleştirilmiş.

Aralarında Topkapı Sarayı, Ayasofya, Efes, İzmir Arkeoloji, Antalya Arkeoloji, Bodrum Sualtı Arkeoloji ve Ankara Anadolu Medeniyetleri’nin de bulunduğu müzelerin gişeleri takibe alınmış. Personel ilk zamanlarda kameralardan haberdar değilmiş, ancak Ankara’daki merkezden yapılan izlemeler sonucunda bazı görevliler uyarılınca ve görüntüler de delil olarak gösterilince olay açığa çıkmış.

2005’te bir önceki yıla göre turist sayısında yüzde 21’lik artış olduğuna dikkat çeken bakanlık yetkilileri, bilet fiyatlarına zam yapılmamasına rağmen gelir artışını kamera sistemine bağlıyor. Alınan bilgilere göre, artış oranının en yüksek çıktığı yer Efes Müzesi oldu. 2004’te 3,5 milyon YTL’lik bilet geliri, 2005’te 11 milyon YTL’ye yükseldi. Ayasofya Müzesi’nde de durum farklı değil. Gişeleri ağustos ayından itibaren izlemeye alınan müzede, gelir 2004’ün son altı ayında 4 milyon YTL iken, 2005’in Ağustos-Aralık döneminde 10 milyon YTL’ye ulaştı. Topkapı Sarayı’nın gelirleri de kamera ile izlenmeye başlandıktan sonra iki kattan fazla artış gösterdi. 2004’te 10 milyon YTL olan hasılat, 2005’te 23 milyona çıktı.

Gişelerin bulunduğu odalara, turnikeleri de görecek şekilde takılan kameralar sayesinde müzelerdeki bilet yolsuzlukları bir bir ortaya çıkarılmış. İnternet ağı sayesinde Ankara Döner Sermaye İşletmeleri Genel Müdürlüğü’nden (DOSİM) gişelerin gözetlendiği, uzun bir süre fark edilmemiş. Ancak, İstanbul’da bir müzenin gişesinde lakayt davranışları görülen personel için açılan soruşturmada, iddiaları yalanlayan memura ‘olay anı görüntüleri’ gösterilince gişelerdeki kameraların varlığı da ortaya çıkmış. “Müze gişelerinde gizli kamera var!” söylentisinin ve bu yolla gişe memurlarının izlendiğinin tüm müzelere yayılması, ilginç bir sonucu da beraberinde getirmiş.

Müzelerin bilet gelirleri, eskiye oranla bazı müzelerde yüzde 200, bazılarında ise yüzde 300 artış göstermiş. Bakanlığın gişe yolsuzluklarıyla mücadelesi gizli kamera ile sınırlı değil. 2002 yılında Ayasofya Müzesi’nde ortaya çıkarılan bilet yolsuzluğuyla devletin trilyonlarca lira zarara uğratıldığı belgelenmişti. Turnikelerdeki optik okuyucular etkisiz hale getirilerek turnikelerin boş dönmesi sağlanmış; barkot kısımlarına ‘ücretsiz’ barkotu yapıştırılarak biletler tekrar tekrar satışa sunulmuştu. Kamuoyuna yansıyan bu suiistimaller üzerine bakanlık, gişe ekipmanını ve personelini baştan sona yeniledi. Yolsuzluk ihtimaline karşı kendilerini ‘hırsız-polis’ yerine koyarak önlemler geliştiren bakanlık uzmanları, görevlilerin müdahalesine gerek duymayan turnikeleri müzelere getirdi. Müzelerin gişeleri yaklaşık altı aydır da kameralı sistemle gözetleniyor.