Türkiye'de korsan yayınla mücadele için çıkartılan yasaya rağmen istenen gelişme bir türlü sağlanamıyor.

Edebiyat ve İlim Eserleri Sahipleri Meslek Birliği'nin (EDİSAM) raporu, korsan yayınların bu yıl da artarak devam ettiğini ortaya koyuyor. Rapora göre 2005’te korsan yayıncılığın sektördeki oranı yüzde 40 iken, 2006’da yüzde 60'a yükseldi. Yayıncılık sektörünün cirosunun 500 milyon YTL olduğu belirtilen raporda 300 milyon YTL'lik ‘korsan’ pazarı olduğuna dikkat çekiliyor. Üniversite ders kitaplarında ise korsanın yüzde 90'lara ulaştığı ifade edilirken, ithal kitaplarda yüzde 60 olduğu kaydediliyor. EDİSAM Başkanı Metin Celal, korsanla mücadelede 2004'ten bu yana yapılan çalışmaları “Türk gibi başladık, ama İngiliz gibi bitiremedik.” sözleriyle özetledi. Türkiye Yazarlar Birliği Başkanı Hicabi Kırlangıç, korsanın azalması için vergilerin düşürülmesi gerektiğini savundu.

EDİSAM’ın 2006 Korsan Yayın Raporu, dün Türkiye Gazeteciler Cemiyeti Burfan Felek Salonu’nda yapılan basın toplantısıyla açıklandı. Raporda ilginç tespitlere yer verildi. Bandrol çalma, sahaf kisvesi altında korsan yayın satma, internet yoluyla korsan yayını yayma gibi tekniklerin gün geçtikçe arttığına dikkat çekilen raporda, korsan yayınları satanların da tezgâhlarını kapatarak sırt çantalarında bu işi devam ettirdikleri ifade edildi. Bandrol uygulamasındaki gevşeklik, korsan yayıncıların kolayca bandrol temin edebilmesi ve Kültür Bakanlığı’ndan çalınan bandrollerin korsan kitaplar üzerinde kullanılması gibi gelişmeler sonucunda yasal yayınla korsanı birbirinden ayırt etmek tamamen imkânsız hale geldi. Cadde ve sokaklarda satış yapamayan korsanlar, korsan yayını bandrolleme imkânından da yararlanarak kitapçıya girdi.

EDİSAM Başkanı Metin Celal korsanla mücadelede mevcut yasaların yeterli olduğunu belirterek, yasaların değişikliğe uğramadan bu haliyle kalmasının gerektiğini savundu. Celal, geçmiş dönemlerden bugüne kadar açtıkları 216 davadan 146’sının halen devam ettiğini dile getirerek, savcıların hızlı hareket etmesi, hakimlerin de hızlı kararlar almasını beklediklerini söyledi. EDİSAM avukatları ve emniyet güçlerinin desteğiyle yayıncıların korsanla mücadelesinin devam ettiğini aktaran Celal, “2005-2006 Ağustos ayları arasında 163 baskında, 105 bin 465 korsan kitap, 134 bin 811 kitap kapağı, 165 bin 450 forma, 50 fotokopi makinesi ele geçirildi, 73 dava açıldı.’’ dedi. Korsanla mücadele konusunda en çok dertlerini dinleyen hükümetin AK Parti hükümeti olduğunu vurgulayan Celal, korsanla mücadelede hükümet katındaki kararlılığın, bürokrasi katına yansımadığını söyledi. Belediyelerin oy kaygısı ile korsanla mücadelede pasif kaldığını ileri süren Celal, yayıncıların da bir seçmen olduğunun unutulmaması gerektiğini hatırlattı. Fotokopiyle kitapların çoğaltılmasını engellemek amacıyla YÖK’e başvurduklarını ve üniversitelerde fotokopi kopyaların önemli oranda azaldığını açıklayan Celal, buna karşın Milli Eğitim Bakanlığı’nın, aldığı bir kararla okul kitaplarının fotokopi yoluyla çoğaltılmasını teşvik ettiğini kaydetti. Bunun için, bakanlığın okullara fotokopi cihazı dağıttığını söyleyen Celal, “Biz gediği kapatmaya çalıştıkça yetkili kurumlar açıyor.” diye konuştu.

EDİSAM İkinci Başkanı Tuğrul Paşaoğlu da, korsanların çok profesyonel çalıştıklarını belirterek devletin de 24 saat bu işle uğraşacak profesyonel bir ekip kurması gerektiğini söyledi. Bandrol konusunda oluşan istismarın ortadan kalkması için bandrol satışlarının meslek birliklerine verilmesi gerektiğini savunan Paşaoğlu, “Bu konuda tek eksiğimiz kaynak. Biz kısıtlı imkanlarımıza rağmen korsanla aktif olarak mücadele etmeye çalışıyoruz. Eğer yeterince kaynağımız olursa ve yasalar mevcut haliyle kalırsa korsanı azaltabiliriz.” şeklinde konuştu.
Korsanda kara listedeyiz
Öte yandan tüm dünyada araştırmalar yapan Uluslararası Fikri Mülkiyet Hakları Birliği (IIPA), 2006 yılı “Special 301” yayınladı. Raporda Türkiye, fikri mülkiyet haklarının korunmasında yeterli çaba göstermediği için “öncelikli izleme listesindeki ülkeler” arasında yer aldı. Bu şekilde sınıflanan ülkeler, kanunlarında gerekli düzenlemeleri yapmadığı ve korsan yayınla gerektiği etkinlikte mücadele etmediği için çift taraflı Amerikan ticari ambargoları ile karşılaşabiliyor. Türkiye, Arjantin, Belize, Brezilya, Mısır, Hindistan, İsrail, Lübnan, Ukrayna ve Venezüella ile birlikte “öncelikli izleme listesindeki ülkeler” arasında yer aldı.

EDİSAM Başkanı Metin Celal, birliğin raporlarının, korsan yayındaki vahameti vurgulamasının yanında başta Amerika Birleşik Devletleri ve Avrupa Birliği olmak üzere birçok ülkeye yaptığımız ticarette de etkili olduğunu vurguladı.