Kanada'dan Lübnan'a pek çok farklı ülkede yaşayan Osmanlı Hanedanı üyeleri bir belgesele konu oldu.

TRT, Osmanlı Hanedanı'nın hayatta kalan fertlerini buldu, onlarla tek tek konuştu ve son yılların en önemli belgeselini hazırladı; "Osmanoğlu'nun Sürgünü... Öncesi ve Sonrası..." Türk olmaktan gurur duyan hanedan üyeleri arasında açlık çekenler de olmuş, Amerikan ordusuna katılanlar da...

Osmanoğulları şimdi nerede?

Osmanlı Hanedanı'ndan geriye kimler kaldı, nerede yaşıyor ve neler yapıyorlar merak ediyor musunuz? İşte Kanada'dan Lübnan'a kadar dünyaya yayılan son Osmanlı Hanedanı fertlerinin yaşam öyküleri.

Osmanlı Tarihi, dünya tarihçileri açısından büyük önem taşır. Çünkü dünya tarihinde Osmanlı ve Roma İmparatorlukları dışında geniş bir coğrafyayı bu kadar uzun süre politik ve kültürel etkisi altında tutmuş, üçüncü bir imparatorluk yoktur. Bu yüzden de dünyada birçok tarihçi Osmanlı İmparatorluğu'nu incelemiştir. Osmanlı'nın çok da incelenmeyen, araştırılmayan bölümü, son dönemidir. TRT, işte bu geri planda kalmış, kamuoyunun gündeminde çok yer almamış konuyu bir belgesel proje ile ele aldı... Yapımcılığını ve yönetmenliğini Kerime Senyücel'in üstlendiği proje, Osmanlı İmparatorluğu'nun son dönemi, Cumhuriyetin kuruluşu ve Halifeliğin kaldırılması ile sürgüne giden hanedanın öyküsünü konu alıyor. Belgeselin hazırlanmasının amacı, dünyanın değişik toplumlarına yerleşmiş, o toplumlara uyum sağlamış ya da sağlayamamış Osmanlı ailesinin fertlerinin yaşamlarındaki ilginç, dramatik öyküleri yakalamak. Bu öyküler zaman zaman görkemli, pırıltılı, zaman zaman da hüzünlü. "Osmanoğlu'nun Sürgünü... Öncesi ve Sonrası" tarihimizin önemli bir bölümüne ışık tutuyor.

BİRÇOK ÜLKE TALİP OLDU
30 dakikalık sekiz bölüm olarak yayınlanacak belgeselin 52 dakikalık ve 90 dakikalık bölümleri de hazırlanıyor. Bunlar daha çok yurtdışı ve festivallere yönelik bölümler olacak. TRT, Kasım 2003 tarihinde gerçekleşen Avrupa Yayın Birliği (EBU) Belgesel Grubu Ortak Yapım Toplantısına bu projesi ile katılmıştı. Hollanda kanalı AVRO, şu anda 5 yıllık, 5 kez yayınlama hakkı için TRT'yle sözleşme imzaladı; France 5 (Fransa), ARTE , ERT (Yunan)ve SVT (İsveç) de yayın için temas kurdu. Belgeselde ekiple birlikte seyahatlere Orhan Osmanoğlu da katılmış. Orhan Osmanoğlu, II Abdülhamid'in oğlu Mehmed Selim Efendi tarafından torunu... Sürgünden sonra Beyrut'a yerleşen Mehmed Selim Efendi'nin torunu Harun Osmanoğlu, Osmanlı Hanedanı'nın affedildiği 1974'e kadar Şam'da yaşamış. Türkiye'ye geldiklerinde Orhan 11 yaşındaymış. Bugün ticaret yaparak hayatını kazanan şehzade, çekim ekibine katılarak pek çok randevuyu almalarına yardımcı olmuş. V. Murad, ağabeyi Sultan II Abdülhamid tarafından ailesiyle birlikte 28 sene Çırağan Sarayı'nda ikamete mecbur edilmişti. Osman Osmanoğlu, çekim yapılan ve bugün otelin suit odası olarak kullanılan dairenin geceliğinin 9 bin dolar olduğunu duyunca, "Dedem günde 9 bin dolardan 28 yıl ödeme yapsaydı çok zor duruma düşerdi herhalde" demiş. Osman Osmanoğlu İngiltere'de finans eğitimi almış. Belgesele danışmanlık düzeyinde de katkıda bulunmuş. 2003 yılı Eylül ayında araştırması başlayan projenin çekimlerine 2004 yılı Aralık ayında başlanmış. Belgeselin Türkiye'de start alan çekimleri, Suriye, Lübnan ve Ürdün'de devam etmiş. Sonra da Fransa, İtalya, Avusturya, İsviçre, İngiltere ve Amerika'da da çekimler gerçekleştirilmiş. Fransa'da Osmanlı Hanedan Vakfı'nın yardımlarıyla Paris, Nice'de ve San Remo'da sürgün anıları çekilmiş. İsviçre'de Sultan Abdülmecid I'in torunlarından Nilüfer ve Selim Cem ile; Enver Paşa ve Naciye Sultan'ın torunu Osman Mayatepek ile; II. Abdülhamid'in torunu Ayşe Nami ile çekimler yapılmış. Avusturya'da yine II. Abdülhamid'in oğlu Abdülkadir Efendi'nin torunları Leyla Kadir Schnelle ve Roland Selim Kadir'in röportajları belgeselde yer alıyor.

60 SAAT ÇEKİM YAPILMIŞ
İngiltere'de V. Murad ve Sultan Reşat'ın torunu Osman Osmanoğlu çocukları ve torunları; I Abdülmecid'in kızı Mediha Sultan'ın torunları aynı zamanda Damat Ferit Paşa'nın üvey torunları olan Fethi Sami ve Mahmut Sami ile görüşülmüş. Amerika'da New York şehrinde ise Osmanlı şehzadelerinden Burhaneddin Cem, Osman Beyazıd, Cengiz Nazım, Mahmud Namuk ile belgesele çekimleri sürdürülmüş. Arşiv araştırması ve 60 saatlik çekim sayesinde hem bir belgesel hem de eşsiz bir Osmanlı Hanedan arşivi ortaya çıkmış. Belgeselin danışmanlığını ise İslam Konferansı Örgütü Genel Sekreteri Prof. Ekmeleddin İhsanoğlu yapmış.