Türkiye'de de gösterime girecek olan "Bir Geyşa'nın Anıları" filmiyle, bu 'meslek' yeniden tartışılmaya başlandı. Dünyaya ayak uyduran geyşalar, gece giydikleri kimonoları ve ağır makyajlarını çıkarıp gündüz de kot pantolonlarıyla alışverişe çıkıyor.


Modern zamanın geyşaları

Japonlar'ın geleneksel kültürlerinin bir parçası olan geyşalar "Bir Geyşa'nın Anıları" filmiyle tekrar tartışılıyor. Peki günümüz geyşaları nasıl yaşıyor?.

Batılı ülkelerdeki birçok kişiye göre onların yaptıkları fahişelik, Doğulular'a yani hemşerileri Japonlar'a göre ise geleneksel kültürlerinin korunmasını sağlayan bir "sanat ustalığı"... Ancak modern dünyanın geyşaları kendilerini kalıplara koymaya çalışan tüm bu tanımlamalarla inatlaşırcasına değişiyor. Geceleri profesyonel meslek olarak gördüğü geyşalığı geleneksel kıyafetleri kimono giyerek ve allanıp pullanarak icra ediyorlar. Gündüzleri ise kot pantolonları, kulaklarından düşürmedikleri müzik aleti i-podları ile batılı bir kimliğe bürünerek Tokyo'nun kaldırımlarında alışverişe çıkıyorlar. Yabancı pop müzik tutkunu geyşalar alışverişin yorgunluğunu lüks restoranlarda yemek molası vererek atıyor.

BAĞIMSIZ ÇALIŞIYORLAR
Geyşalar geçmişten farklı olarak, toplu şekilde yaşadıkları ruhsatlı evlerde "anne" diye hitap ettikleri bir patrona bağlı çalışmak yerine kendi kiraladıkları apartman dairelerinde oturuyorlar. Tüm iş bağlantılarını da bağımsız olarak kuruyorlar. Görevleri müşterilerine "hoşça vakit geçirtmek" olan geyşalardan günümüze sadece birkaç yüz kişi kaldı. Modern geyşalardan biri de Time dergisine konuşan "Ayaka" takma isimli bir Japon genç kız. O, çocuk yaştan itibaren sıkı bir eğitime tabi tutulan klasik geyşalardan biri değil. 6 yıl önce gerçek mesleği bankacılığı bırakıp geyşalığı seçen Ayaka, ilginç yaşam hikayesini anlatmaya "Ülkemde yapılabilecek en iyi mesleklerden biri" sözleriyle başlıyor. Ayaka, 12 yıllık öğrenim hayatının ardından bir bankada memur olarak çalışmaya başladığını söylüyor. Bir dönem geyşalık yapan büyükannesinden dinlediği hikayelerle çocukluğundan beri kurduğu geyşalık hayalleri meslek değiştirme kararında pek de zorlanmamasını sağlamış. Geleneksel Japon müziği ve görgü kuralları hakkında eğitim alarak geyşa olma yolundaki ilk adımını atmış. Kendisi gibi pek çok ofis çalışanı Japon kadının da hayallerini süsleyen mesleğin geyşalık olduğunu söylüyor. Ayaka, haftanın 4 günü çoğunluğu iş adamlarının veya politikacıların düzenlediği özel yemeklerde konuklarla sohbet ediyor, onlarla içki içiyor ve yemek boyunca geleneksel Japon dans gösterisini yaparak şarkı söylüyor. Ama son günlerde gündüzleri dinlemekten en çok zevk aldığı şarkıcının Madonna olduğunu söylemeden de edemiyor. Ayaka, geyşalığı "sanatın bir dalı" olarak yorumluyor. Kendilerinin özellikle yabancılar tarafından yüksek sosyete fahişesi gibi görülmesine üzüldüğünü söyleyen Ayaka, "Bazı meslektaşlarım müşterileri ile duygusal ilişkilere girebilir. Bu da oldukça doğal ve kişisel bir olay" diyor. Ayaka, ismini gizli tutmasının ve fotoğraf çektirmemesinin nedenini ise geyşaların doğasına bağlıyor: "Geyşalar biraz gizemli olmalı.."

İŞ GARANTİLİ KURS
Geçmişte Japonya'da geyşa olabilmek için eğitime başlama yaşı 15'ti. Bir japon kızının geyşa ünvanı alabilmesi için geyşa evlerinde bir senesi hazırlık sınıfı olmak üzere altı yıllık bir eğitimden geçmesi gerekiyordu. Geyşa adaylarına altı yıl süren çıraklık eğitimi boyunca "maiko" diye hitap ediliyordu. Günümüzde ise bu işlerin inceliklerini öğrenmenin yolu "Furisode-san" adlı bir şirketin açtığı yüksek maaşlı, iş garantili kurslardan geçiyor.

FİLMİ KAVGA ÇIKARDI
Dünyanın en gizemli mesleklerinden biri olan geyşalık konusunda son zamanlarda internet üzerinde hararetli bir tartışma yaşanıyor. Sebebi Japonya ve Amerika'da birkaç gün önce gösterime giren "Bir Geyşa'nın Anıları" isimli Hollywood yapımı filmde geyşa karakterinin Çinli bir oyuncu tarafından canlandırılması. Japonlar kendi kültürlerinin bir parçası olarak gördükleri geyşalığı anlatan bir filmin, çoğunluğu Çinli oyuncu kadrosuyla çekilmesini bir türlü hazmedemiyor. Filmin geyşa kültürünü ve yaşam tarzını doğru olarak yansıtamadığı görüşü hakim. Bir Japon sinemasever, web sitesinden filmde geyşaların çalıştığı semtlerin Japonya'nın bir parçası olmaktan çok, kumarhaneler cenneti Las Vegas gibi gösterilmesini eleştirerek herkesi, filmi boykota çağırıyor. Amerikalı yönetmen Rob Marshall'ın oyuncularının tamamı Asyalılar'dan oluşan ilk büyük bütçeli Hollywood filminde başrolü oynayan Çinli aktris Ziyi Zhang ise ülkesinde vatan hainliği ile suçlanıyor. İnternette "Ruhunu sattı ve vatanına ihanet etti. Onu doğrayıp öldürmek lazım" gibi ifadeler yer alıyor.