Sayısız medeniyete ev sahipliği yapan İstanbul'da ayağımızı bastığımız yerden tarihi eser çıkıyor. Marmaray için başlatılan çalışma şimdi 40 arkeolog ve 210 işçinin 30 bin 675 metrekarelik alanda sürdürdüğü dev arkeolojik kazıya döndü. Kazı çalışmasının başkanlığını yürüten İstanbul Arkeoloji Müzesi Müdürü Doç. Dr. İsmail Karamut, Marmaray'ın İstanbul tarihini ortaya çıkarmak için bir şans olduğunu söyledi.

BRONZ ÇAĞI ESERİ ŞAŞIRTTI

Kazılarda en önemli kalıntı Bizanslıların Theodosius Limanı olarak geçen Yenikapı'da bulundu. Kazı Başkanı Karamut, çalışmadan çıkan sonuçları şöyle anlattı:

'11. yüzyılda Bizans'tan kalma bir teknenin de aralarında bulunduğu 10 tekneyle karşılaştık. Bunlardan 6'sı çalışma yapılıp kaldırıldı. Tekneleri yeniden kurma çalışması yapacağız. Ayrıca iki tane amfora yüklü tekne kalıntısına da rastlandı. 'Yüzada' olarak anılan bir bölüm ile 51 metre uzunluğunda bir surla karşılaştık. Antik kaynaklarda da söz edilmeyen bu sur bizi şaşırttı. Kemerli bir tonoz ve mezar odalarına rastlandı. Alan koruma altına alınınca Marmaray Projesi planları revize edildi. Aynı bölgeden çıkarılan pişmiş toprak kaplar, cam eserler ve çok sayıda sikke, ahşap eser kalıntıları kolilere sığmadı. Ancak Yenikapı'da tam 5 bin yıl öncesi Bronz Çağı'na ait çanak, çömlek parçaları tam bir sürpriz oldu. Bu kalıntılar bölgede 5 bin yıl önce yerleşim olduğunu ortaya koydu. '

KAZMA TARİHE TAKILDI

MARMARAY'IN Üsküdar'daki çalışma bölümünde ise Geç Osmanlı Dönemi'ne ait arasta (çarşı) kalıntılarına rastlandı. Rum Mehmet Paşa Vakfı'na ait yaklaşık 50 dükkanlık çarşı olduğu saptandı. Tabakhane, deri imalatı yapılan çarşı röleveleri çıkarılarak kaldırıldı. Yine aynı bölgede Erken Bizans dönemine ait yarım daire şeklindeki kilise arkeologları şaşırttı. Kazı Başkanı Karamut, buradaki çalışmalara ilişkin şu bilgileri verdi: 'Bizans dönemine ait bu yapının çalışmaları bitmek üzere. Bunun yanında blok taşlardan oluşan bir yapı kompleksine daha rastladık. Bir liman olabilir. Ancak çevredeki iki tarihi cami nedeniyle o noktada bıraktık. Ahşap komplike yapılara da rastlandı. İstanbul'da yürütülen arkeolojik kazılar Türkiye'nin en büyük kent arkeolojisi kazısı. Ancak Üsküdar'da trafiğin ortasında çalışmak zorundayız. Çıkan hayvan iskeletleri de Veterinerlik Fakültesi'ne gönderildi.'

Üsküdar ve Yenikapı'daki kazılarda ortaya çıkarılan bulgular haziran ayında Arkeoloji Müzesi'nde sergilenecek. Ardından Yenikapı istasyonunda kurulacak Marmaray Müzesi'ne konulacak.