Matrix'i tiyatroya aktardılar oldu Asimetrix

Konu:
Matrix’te dolaşırken telefon hatlarında yaşanan karışıklık nedeniyle yerini ve zamanını şaşıran Neo, Morpheus, Ajan Smith ve arkadaşlarının yolu 1856 yılının İstanbul’una düşse neler olurdu acaba? Ortaoyununun ortasına güm diye düşen Matrix karakterlerinin yarattığı kaos teatral bir asimetri oluşturur, adına da Asimetrix denirdi.

Neco, gerçek dünyaya dönmek için en yakın çıkışı ararken hatlar karıştığı için, yanlışlıkla 1856’ya, İstanbul Kuruçeşme’ye gider. Üstelik cep telefonunun şarjı da biter. Üç Ajanlar da Neco’nun peşinden Kuruçeşme’ye gelmiştir. Neco ve ajanlar arasındaki kovalamaca, herkesin birbirini yanlış kişilerle karıştırmasıyla içinden çıkılmaz bir hal alır. Necu ve Üç Ajanlar burada Kavuklu, onun karısı Çaçaron Sema ve mahallenin güzel kızı Zahide’yle karşılaşırlar. Üç Ajanlar, Neco’nun dükkanda unuttuğu ünlü güneş gözlüğünü takan Kavuklu’yu Neco zanneder ve onun peşine düşer. Neco da Kavuklu’yu gözlükten dolayı Ajan Simit zanneder. Bu kargaşada Neco, Zahide’ye aşık olur ve geri dönmekten vazgeçer. Onu almak için gelen Morfeyyaz da Neco’yu ikna edemez. Bunun üzerine Morfeyyaz yeni bir seçilmiş kişi bulmak zorunda kalır. Ama bulacağı kişi mahalleden biri olacaktır.

YAPISI

Asimetrix sitcom’vari esprilerle dolu, gençler arasında yaygın olarak kullanılan çoğu söze göndermeler yapan ve Matrix’in ünlü yavaş çekim, kovalamaca ve dövüş sahnelerinin komik benzerlerinin bolca yeraldığı bir oyun...

Espriler, yaşantımızda olağanlaşmış davranışlarımıza, orta oyununa ve tabii ki modern çağın felsefesiz toplumlarına, efekt harikası olarak sunulan ancak felsefe boyalı Matrix’e de anlamlı, ince göndermeler yapıyor. Yanlış anlamalar silsilesi şeklinde gelişiyor, ama komediyi yılan hikayesine döndürüp izleyici içinden çıkılmaz durumda bırakmıyor.

Asimetrix, Matrix’in alternatifi veya zıddı olsun diye yazılmış bir oyun değil. Oyun Matrix’le bağlantılı ama bir o kadar da bağımsız bir öyküye sahip.. Ayrıca içine ustaca yedirilen yaşam felsefesi ve eleştiriler ise kurguyu anlamlı kılıyor.


DÖVÜŞ

Matrix filminde yavaş çekim izlediğimiz o etkileyici dövüş sekanslarının tiyatro sahnesinde, kırmızı cübbesi ve kavuğuyla bir ortaoyunu karakteri tarafından da canlandırılıyor. ‘Kurşun zamanı’ denilen özel teknikleri karşılamayı başaran oyuncuların performansı takdirlik.

Aslında kareografide büyük ölçüde Matrix filminden yararlanılsa da dövüş sahnelerindeki yavaşlama anları ve kişiler tipler arasında oluşan asimetri göze hoş geliyor.


FELSEFESİ

Asimetrix oyunu, medeniyetler arasındaki çatışmayı gözler önüne koyarken, kendi felsefesini de oluşturuyor.

Matrix filminde verilmek istenen, birilerinin gelip dünyayı kurtarması gerektiği mesajı, Asimetrix oyununda meşruiyetini kaybedip “İnsan ancak kendini kurtarabilir” mesajına, daha açıkçası, insan boyundan büyük işlere kalkışmasın, haddini ve konumunu bilsin, onu saadete erdirecek yegane iş budur fikrine dönüşüyor. Oyunda geçen diyaloglar, seyirciye ders verme niyetini asla taşımıyor. Sadece, Matrix filminin afaki boyutlardaki “hayattan soyutlanma” ve “seçilmişlik” halleriyle inceden inceye alay ediyor. Filmin kahramanları ile oyun kişilerinin farklı çağlara ve zihin yapılarına ait oluşu komedi unsurunu şiddetlendiriyor. 1800’lerdeki Osmanlı toplumunun dili ile duruma “yaban” kalan 2000 ötesi yılların Matrix dili arasında “çağ farkından” kaynaklanan “ufak tefek” uyuşmazlıklar yaşanıyor. Bu durum, oyunda, “asimetrik” bir medeniyetler çatışmasına da dönüşüyor. Ama hangisinin diğerine üstün olduğu, hangisinin saf dışı kaldığı tartışılır.

"Matrix" postmodern dünyanın fenımeni mi? Musevi-Hristiyan düşünceye bir nazire mi? Oyun, bu karmaşık sorulara çok basit bir yanıt veriyor.

MÜZİK

Müziklerin, dönemin Osmanlı musikisiyle ve günümüzün arabesk çalgısı darbukayla seslendirilmesi ise komedinin baskın çıktığı bir unsur.

Oyunda sürekli görülen harmanlama müziklerde de var. Modern batı müziği teknonun altındaki kanun sesi oyunun karakteriyle adeta bütünleşiyor. Talha Günaydın tarafından hazırlanan müziklerde, dönemin Osmanlı musikisiyle günümüzün arabesk çalgısı darbukanın dansını da dinleyebilirsiniz.

KOSTÜM

Oyunun kıyafetleri Esin Arıcan tarafından tasarlandı. Oyunda Kabadayıdan Yahudi’ye her tiplemenin giysisinde orijinal esintiler var. Zaten karşıtlığın göze hoş gelmesini sağlayan en önemli unsur; kostümler.

Neo, Morpheus ve ajanların kıyafetlerinin benzerlerinin kullanılması ve ortaoyunu tipleri Kavuklu, Pişekar, Kavuklu Arkası’nın döneme uygun Osmanlı kıyafetleri taşıması oyunu tamamlayan öğeler.

YÖNETMEN’İN NOTU

Yönetmen İdris Meydi geleneksel tarzda esprilere çok önem verdiklerini anlatıyor: "Bizden önceki nesil Tosun Paşa ya da Neşeli Günler gibi filmlere gülerek büyüdü. Biz de onları izlediğimizde bugün aynı lezzeti alıyoruz. Meddah türü esprilerle günümüz sitcom tarzı esprileri bir arada kullanmayı denedik. Amacımız yeni bir tür yaratmaktı."

Ekiplerinin ismini duyurmak adına iyi bir oyunla başladıklarını söylüyor. ‘‘Ucuz bir Matrix komedisi yapmadık. Kendi içinde de hikayesi olan bir komedi Asimetrix. Filmi izlemeyenlere de komik gelecektir.’’


"İKİDEN ÇOK DÖRTTEN AZ"


“Asimetrix” isimli tiyatro oyununun temelleri İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi öğrencileri İdris Meydi, Volkan Yaveroğlu ve Necati Selvi tarafından atılmıştır. Profesyonel bir yapıyla “İkiden Çok Dörtten Az” adında bir prodüksiyon şirketi kurulmuştur. İlk proje olarak bir tiyatro oyunu yazılmış ve sahneye koyulmuştur. “İkiden Çok Dörtten Az” ismi “Asimetrix projesi ile birlikte bir tiyatro topluluğu olarak anılmaya başlanmıştır.

Oyununun metni yazıldıktan sonra oyuncuların da katılımıyla ekip tamamlanmıştır. Ekipte biri devlet tiyatrosundan olmak üzere çoğunluğu İstanbul Büyükşehir Belediyesi Gösteri Sanatları Merkezinde oyunculuk eğitimi almış, bir çok oyunda ve dizide oynamış, aynı zamanda üniversite öğrencisi olan oyuncular yer almaktadır.


OYUNUN KÜNYESİ


ASIMETRIX - Komedi (2 Perde)

Tiyatro: İkiden Çok Dörtten Az

Yazanlar: Yaveroğlan ve İdris Meydi

Yönetmen: İdris Meydi

Yönetmen Yrd: Güliz Karaoğlan

Yapımcı: Necati Selvi

Kostüm: Esin Arıcan

Müzik: Talha Günaydın

Oynayanlar: Salim Keskingöz, Ferhat Doğan, Gamze Yavaşcan, Rezan Yeşilbaş, Mehmet Çam, Duygu Nihan Taş, Yasin Özdipi, Volkan Yaveroğlu, İdris Meydi, Rezzak Aklar

İletişim:       Güliz KARAOĞLAN   0535 715 5937 / 0212 264 4082-83

                    Eda ÖZBEK              0535 835 6289 / 0212 264 4082