Muhteşem soru işareti

Muhteşem Süleyman'ın Rönesans döneminden kalma tasviri, Sotheby's'in 8 Ekim'deki müzayedesinde 300 bin sterlinlik fiyattan görücüye çıkacak. Tiziano'nun atölyesinden çıktığı kesin olan eserin, ressama ait olup olmadığı ise hâlâ tartışılıyor.

Londra'daki Sotheby's Müzayede Evi'nde 8 Ekim'de yapılacak İslam- Dünyası Sanat Eserleri müzayedesinde, Türk ve İslam sanatının gözde parçaları, yeni alıcılarını bekleyecek. Ancak, müzayede kataloğunda 233 numara ile yer alan Muhteşem Süleyman isimli yağlıboya portre, 200 ila 300 bin sterlin arasındaki tahmini açılış fiyatıyla satışa sunulacak olmasıyla dikkat çekiyor. Eserin 300 bin sterline satılması halinde, söz konusu fiyatın 675 bin YTL'ye karşılık gelmesi bekleniyor. Muhteşem Süleyman, tablosu, Türkiye'de 'Fatih'in Portresi'ni yapan sanatçı olarak da tanınan Gentile Bellini'nin kardeşi Giovanni'nin öğrencisi olan ünlü Rönesans ressamı İtalyan Tiziano (Titian) Vecellio'nun Pieve di Cadore adı verilen atölyesinden çıkan ve 1538'de İtalya'nın Venedik kentinde tamamlanan, 72.4 x 61 santimetre boyutlarında bir eser. Bu anlamda ressam Tiziano'nun atölyesi, 1490 ve 1576 arasında faaliyet göstermişti. Söz konusu tarihi resim özellikle, Osmanlı padişahı Kanuni Sultan Süleyman'ı gençlik haliyle tasvir ediyor olması bakımından ilgi çekiyor. Sotheby's kataloğunda yer alacak olan tablonun, Tiziano'nun atölyesinde, dönemin Mantua Dükü Frederico Gonzaga için yapılmış olduğu tahmin ediliyor. Son olarak Venedik'te açılan Venedik ve İslam sergisinde geçen yılın kasım ve temmuz ayları arasında sergilenen Muhteşem Süleyman tablosu, 24 Mart 1961'de adı hala açıklanmayan şimdiki gizli sahibi tarafından, Christie's müzayede evinin düzenlediği başka bir açık artırmada satın alınarak Londra'ya getirilmiş ve o günden bu yana el değiştirmemişti. Eserin bir özelliği de, dünyada Tiziano imzasıyla üretilen nadir Süleyman portreleri arasında, kronolojik bakımdan üretilen ilk portre olması. Sotheby's uzmanları, Tiziano'nun bu tabloyu büyük olasılıkla ressamın ele geçirdiği başka bir Süleyman portresi, ya da bir madalyondaki Süleyman görüntüsünden yola çıkarak resmettiğini katalogda da vurguluyor. Daha önce İtalya'nın Como bölgesi piskoposu Paolo Giovo'ya geçen, ardından 1935'te Roma'ya taşınan Muhteşem Süleyman tablosu, geçmişte Venedik ve Osmanlı devleti arasında Kanuni tarafından desteklenen ilişkinin önemli bir simgesi olarak da büyük değer taşıyor.

Osmanlı belleği bu müzayedede

Sotheby's, Tiziano'nun Muhteşem Süleyman portresinin yanı sıra, Osmanlı kültürüne ait parçaları da 8 Ekim'de görücüye çıkarıyor. 17. yüzyıl eserlerinin 25 ile 350 bin sterlin tahmini fiyatla satışa çıkarılacağı müzayedede, Sultan Mahmut tuğralı alemlerin 10-12 bin sterlin, Kütahya çinisi vazo ve sürahilerin ise 6 ile 30 bin sterlin arasında fiyat getirmesi bekleniyor. 18 yüzyıla ait bir Osmanlı kanepesinin 20 bin, Sultan Abdülhamid'e ait tuğralı bir oyun masasının 15 bin sterline alıcı bulmaya çalışacağı Sotheby's müzayedesinde, Osmanlı dönemine ait gümüş ve sim işlemeli perdeler ile peygamber türbesine ait örtü ve perdeler de 60-80 bin sterline satışa çıkarılacak. Sotheby's gibi, Christie's müzayede evi de 7 Ekim'de İznik, Bizans ve Osmanlı eserlerini satışa sunacak.

Türkler ve Araplar için yüksek fiyat çekmiş olabilirler

Raffi PORTAKAL (Portakal Sanat ve Kültür Evi Sahibi ve Yöneticisi, Müzayede Uzmanı):
Osmanlı sultanları arasında 14, 15 ve 16. yüzyıldaki tek örnek, Fatih Sultan Mehmet'in Gentile Bellini'ye yaptırdığı portredir. Onun dışındakilerin çoğu, hayalden yapılan portrelerdir. Muhteşem Süleyman tablosunun, Tiziano Vecellio'ya ait olduğu tam olarak belli değil. O da yapmış olabilir veya onun ekolünden gelen biri de yapmış olabilir. Bu ayrım bence çok önemli. Ama tablonun boyutları, bir portre için mükemmel. İyi bir araştırma yapmak gerek, nasıl olsa bu tabloyu Türkler ya da Araplar alabilir diye yüksek fiyat da çekilmiş olabilir. Türkiye'de neyin ne olacağı belli değil. Bunca yıldır işin içinde olmama rağmen ben bile kestiremiyorum. Şu an bir kriz dönemindeyiz ama çeşitli çevrelerin tablonun satışa çıkarıldığından haberi var. Ben Sabancı Üniversitesi Sakıp Sabancı Müzesi'nin danışma kurulundayım; ancak bu eserin bizim gündemimizde olmadığını söyleyebilirim. Çünkü bizde hat alımına yönelik bir tercih var. Ama, özel koleksiyonerlerden Erdoğan Demirören veya Suna ve İnan Kıraç Vakfı Pera Müzesi, tabloyla ilgilenebilir.