Resmi MENA ajansının haberinde, Nobel Edebiyat Ödülünü kazanan ilk Arap olan 94 yaşındaki Necip Mahfuz’un, 19 Temmuz’da düşüp başından yaralanarak kaldırıldığı hastanede bugün yaşamını yitirdiği belirtildi. 

Mahfuz, 1988 yılında Nobel Edebiyat Ödülü aldı

Kahire Üçlemesi olarak anılan romanlarında Mısır'ın başkentindeki renkli yaşamı roman sayfalarına aktaran Mahfuz 1988 yılında Nobel edebiyat ödülüne layık görülmüştü.

Necib Mahfuz, Arap edebiyatının en çok tanınan ve okunan yazarlarından biriydi.

94 yaşındaki Mahfuz geçen ay bir gece yürüyüşe çıktığı sırada düşüp başına derin bir yara almış ve hastaneye kaldırılmıştı.

Mahfuz 1994 yılında İslamcı bir miltanın bıçaklı suikast girişimine hedef olmuş, sağ kolundaki sinirlerinin saldırıda gördüğü hasar yazı yazmasını engellemişti.

Mahfuz'un Türkçe'ye çevrilen kitapları arasında Hırsız ve Köpekler, Nil'in Üç Çocuğu, Dilenci, Miramar ve Sokaktakiler sayılabilir.

Necib Mahfuz'un özgeçmişi

Roman, öykü, oyun ve senaryo yazarı olan Necib Mahfuz, Nobel Edebiyat Ödülü'nü kazanan ilk Arap yazarı ünvanına sahip.

Edebiyatçılar, Mahfuz'u 'Firavunlar döneminin eski Nil Deltası'ndan bugünkü Kahire'nin arka sokaklarına kadar çok çeşitli ortamlarda insana özgü değerleri ortaya koydu' diye tanımlıyorlar.

1930-1934 yılları arasında Kahire Üniversitesi'nde felsefe öğrenimi gören yazar daha sonra Mısır'da Diyanet İşleri Başkanlığı'nda ve Kültür Bakanlığı Sinema Dairesi'nde çalıştı.

1971'de Kültür Bakanlığı müsteşarlığından emekli olarak el-Ahram gazetesinde yazmaya başladı.

Genç yaşta edebiyata ilgi duyan Mahfuz, öğrencilik yıllarından başlayarak İngiliz ve Fransız yazarların yapıtlarını okudu.

Dergilerde yayımlanan öykülerinden iki tarihsel romanlarından sonra 1941'de "Hanü'l-Halili" ve 1945'te "el-Kahira el-Cedide'de", Kahire halkının yaşamını gerçekçi bir biçimde betimledi.

1947'de Zukakü'l-Midak Midak Sokağı adlı romanının yayımlanmasıyla Mısır'ın tanınan yazarları arasına girdi.

1949'da el-Bidaye ve'n-Nihaye'yi (Başlangıç ve Son) yayımladı.

Beyne'l-Kasreyn (Saray Yürüyüşü), Kasru'ş-Şevk (Özlem Sarayı) ve es-Sükkeriyye adlı romanlarından oluşan Sülasiyye adlı üçlemesinde (1956-57) toplumsal sorunları büyük bir başarıyla dile getirdi.

Mahfuz 1959'dan sonra simgeciliğe yöneldi.

O yıl el-Ahram gazetesinde yayımlanan Evladü Haratina (Semtimizin Çocukları) adlı dinsel ve toplumsal alegorisiyle İslâm geleneğinin kalesi el-Ezher Üniversitesi'nin şiddetli eleştirisine uğradı ve yasaklanan kitabını Lübnan'da bastırmak zorunda kaldı.

El-Liss ve'l-Kilab (1961; Hırsız ve Köpekler), Sersera Fevka el-Nil (1966; Nil'de Gevezelikler) ve Miramar (1967; Miramar, 1989) adlı kitaplarında da 1952'de Nasır'ı iktidara getiren askeri darbeye karşı çıktı; kadınların konumu, siyasal tutuklular gibi toplumsal sorunları ele aldı.

Mahfuz'un kırka yakın romanından başka yedi öykü kitabı, 30'u aşkın senaryosu ve oyunları da bulunuyor.