Saliha Sultan Çeşmesi hayata döndürüldü

Osmanlı Sultanı I. Mahmut’un annesi Saliha Sultan adına 1732'de yaptırdığı, ancak yıllar içinde bakımsızlığa terk edilen görkemli ‘Saliha Sultan Çeşme ve Sebili’ restore edilerek yeniden hayat buldu.

Tarihi Saliha Sultan Çeşme ve Sebili, Vakıflar Genel Müdürlüğü ile Kuveyt Türk Katılım Bankası’nın ‘Yok Olmaya Terk Edilmiş Tarihi Eserleri Koruma Projeleri’ kapsamında yaptıkları işbirliği çerçevesinde restore edildi.

Tarihi çeşmenin açılışına Vali Yardımcısı Cumhur Güven Taşbaşı, İSKİ Genel Müdürü Dursun Ali Çodur, Kültür A.Ş. Genel Müdürü Nevzat Bayhan, Kuveyt Türk Katılım Bankası Genel Müdürü Ufuk Uyan, Vakıflar Genel Müdürlüğü yetkilileri ile ilçe Belediye başkanları ve akademisyenler katıldı. Halkın da ilgiyle izlediği açılışta 1700’lü yılların ruhuna uygun olarak hazırlanmış ikramları, dönemin giysileri içinde sunan görevliler oldukça ilgi çekti.

Kuveyt Türk Katılım Bankası Genel Müdürü Ufuk Uyan da kültür ve sanat eserlerinin korunmasına yönelik sosyal sorumluluk projesi kapsamında bu işi üstlendiklerini hatırlattı.
Uyan, Saliha Sultan Çeşme ve Sebili’ni, İstanbul’da kadınların yaptırdığı çeşme ve sebiller üzerine gerçekleştirdikleri bir araştırma sonrasında restore etmeye karar verdiklerini vurgulayarak, “Çeşme ve sebil yaptıranların kimler olduğu ve kimlikleri üzerine yapılan çalışmaların, aynı zamanda bugünkü nesile Osmanlı toplum yapısını anlama konusunda aydınlatıcı bilgiler sunacağına” dikkat çekti.

İstanbul’un en turistik bölgelerinden biri olan Beyoğlu, Unkapanı Köprüsü ayağında, Sokullu Mehmet Paşa Camii arkasında yer alan Saliha Sultan Sebili ve Çeşmesi’nin restorasyon projesini İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin bağlı kuruluşlarından İSKİ Müdürlüğü hazırladı ve Anıtlar Kurulu’na onaylattı.

‘ Sebil 200 bin YTL’ ye mâl oldu ’

Osmanlı Sultanı I. Mahmut’un annesi Saliha Sultan adına 1732’de yaptırdığı, ancak uzun yıllardır bakımsızlığa terk edilen Saliha Sultan Çeşme ve Sebili (genellikle camilere bitişik özel bir biçimde yapılmış karşılık beklemeden hayır için suyu dağıtılan taş yapı), restore edilerek yeniden tekrar kullanılmaya başlandı. Osmanlı dönemindeki İstanbul'un kimliğine tanıklık eden önemli kentsel yapılar arasında yer alan çeşme ve sebil, uzun yıllardır bakımsızlığa terk edilmiş, bu süreç içinde de süslemeleri çalınmıştı.

İlk onarımı 1950 yılında İSKİ tarafından yapılan çeşme ve sebil, 1970’lerden itibaren kaderine terk edilmişti. Kuveyt Türk Katılım Bankası sponsorluğunda 5 ay önce başlayan restorasyonla, çeşmenin üst örtüsü orijinal şeklinde ahşap kubbe olarak yeniden yapıldı. Ana kubbe etrafındaki bozulmuş süs kubbelerinden 3 adedi onarıldı. Yaklaşık 200 bin YTL’ ye mal olan restorasyonda, çeşmenin kubbe ve kitabeleri Almanya'dan getirilen altın varakla bezendi. Çeşme cephesindeki yoğun kirlenmeler ise İstanbul Restorasyon ve Konservasyon Merkez Laboratuarı Müdürlüğü'nün önerileri doğrultusunda temizlendi. Eksik olan musluk, ayna ve oturak taşları yerine konuldu.

Çeşmenin çalınan pencere parmaklıkları da aslına uygun olarak yerine takıldı. Azapkapı’da Unkapanı Köprüsü'nün ayağı yanındaki Sokullu Mehmet Paşa Camii’nin arkasında yer alan sebil ve çeşme, Lale Devri’nin son yıllarında o dönemde meydanları süslemek ve halkın ihtiyaçlarına cevap vermek amacıyla yapılmıştı. Döneminin görkemli bir eseri olan çeşme ve sebilin üstü, devrin ünlü sanatçılarının eserleriyle süslenmişti.